COP28ko akordioaren giltzarriak: "trantsizioa", karbono neutraltasuna jomugan
Zaila da oso Dubaiko COP28ko klimaren goi bileran adostutako akordioa hitz gutxitan azaltzea. Diplomazia ariketa nabarmena egin dute sinatzaileek, 21 orrialdetan barrena, 200 herrialderen eskakizunak asebetetzen. Negoziatzaileak, ekilibristak bailiran, petrolio herrialde ekoizleen (LPEE, Lurralde Petrolio Esportatzaileen Erakundeko herrialdeak, batez ere Saudi Arabia) eta 100 herrialde baino gehiagok "harago" joateko eskeak testu bakarrean bildu dituzte.
Adierazpenak letra txiki asko du, eta asmoak nola finantzatuko diren zehaztasun gutxi ematen ditu.
Honako hauek dira hartutako konpromiso garrantzitsuenak:
1). Halako testu batean lehen aldiz, "erregai fosilak" hitzak ageri dira Balantze Globala deitu duten horretan. Zientzialarien arabera, erregai mota horiek dira klima larrialdiaren erantzule nagusiak. Adierazpenean ikatza, petrolioa eta gasa erabiltzen uzteko "trantsizioa" proposatu dute, azken bi horien inguruko hitzez hitzezko aipamenik ez badago ere. Erregai fosilak atzean uzteko bide hori modu "ordenatuan eta berdinzalean" egin behar dela zehaztu dute, gainera.
2). Parisko Akordioan ezarritako muga ez gainditzeko "berotegi efektuko gasen isuriak modu sakon, arin eta iraunkorrean murriztu behar dira", sinatzaileen ustez. Hartara, berotze globalak ezin du 1,5 graduko langa igaro (industrializazioaren aurreko batez besteko tenperaturarekin alderatuta).
3) Ildo beretik, karbono dioxidoaren isuriak gutxitzen jarraitzeko konpromisoa berretsi dute. 2030erako (hamarkada hau "kritikoa" dela aitortu dute testuan) % 43 murriztu beharko lirateke, eta % 60 2035erako. 2050ean karbono neutraltasuna dute helburu (zero isuri garbi).
4). Karbono dioxidoa ez diren beste gasen isuriek ere behera egin beharko lukete 2030erako, metanoarenak, adibidez.
5). Datorren hamarkada jomugan, bi helburu ezarri dituzte: energia berriztagarrien ahalmena hirukoiztea, eta eraginkortasun energetikoaren batez besteko tasa bikoiztea.
6). Isuri apaleko edo zero isuriko teknologiak bultzatzeko deia egin dute. Horien artean aipatu dituzte, berriztagarriez gain, energia nuklearra, karbonoa xurgatu eta biltzeko sistemak eta isuri apaleko hidrogenoa ekoiztea, batez ere deskarbonizatzeko zailak diren sektoreetan.
7). Errepideko garraioaren isuriak jaisteko deia ere egin dute, zero isuriko ibilgailuak edo azpiegiturak erabilita.
8). Erregai fosilei "alferrik" emandako laguntzak kentzeko eskatu dute, ez dutelako trantsizio ekologiko berdinzale bat bermatzen.
Albiste gehiago mundua
Sute handi batek Coloradoko Arroila Handiko azpiegitura historikoak suntsitu ditu
Baso-sute batek 1928an ireki zituen Arroila Handiko aterpetxe historiko bat eta Arizonako 80 bat azpiegitura suntsitu ditu. Katie Hobbs gobernadoreak Estatu Batuetako gobernu federalak egindako ezbeharraren kontrola ikertzea eskatu du.
Islandian sumendi bat erupzioan sartu da hamabigarren aldiz azken bost urteetan
Erupzioa Sundhnukeko kraterrean eman da, Grindaviketik iparraldera eta Islandiako hiriburu Reykjaviketik eta Aintzira Urdin ospetsutik gertu. 700 eta 1.000 metro bitarteko luzera duen pitzadura bolkanikoa da, laba eta errauts bolkanikoa kanporatzen hasi da eta iparralderantz hedatzen ari da.
Israelek Damaskoko kuartel militarraren inguruak bonbardatu ditu
Eguneko bigarren erasoa da kokapen horretan bertan, Siria hegoaldeko borrokek jarraitzen duten bitartean. Erasoetako batek eraikina bete-betean jo du lehen datuen arabera.
Israelek Gazaren aurka egindako erasoek 100 pertsona baino gehiago hil dituzte astelehenetik
Zaurituei dagokienez, azken 24 orduetan 200 baino gehiago iritsi dira Zerrendan martxan jarraitzen duten ospitale bakanetara, iparraldean ez baitago zabalik bakar bat ere.
Frantziako Gobernuak 43.800 milioi euroko doikuntza egingo du 2026ko aurrekontuetan
Bayrou lehen ministroak neurri azpimarragarriak iragarri ditu; hala nola, pentsioak izoztea, enplegu publikoa eta gizarte- eta osasun- arloko gastuak murriztea eta jai egunak gutxitzea.
Putinen alternatibak, AEBren mehatxuaren aurrean
Vladimir Putinek Donald Trumpek ezarritako epemugari egin beharko dio aurre, Ukrainarekin gerrari amaiera emango dion akordio bat lortzeko. 50 egunen buruan ez bada bakerantz aurrerapauso zehatzik ematen, Etxe Zuriak erantzun egingo du.
Trumpek % 100eko muga-zergak ezarri nahi dizkie Errusiako produktuei, eta aliatuek finantzatutako armak Ukrainara bidaltzea adostu du NATOrekin
Trumpek iragarri du 50 eguneko epean Errusiako produktuei % 100eko muga-zergak ezarriko dizkiela, baldin eta Moskuk Ukrainarekin su-etena eta bake prozesua hastea ahalbidetuko duen akordiorik egiten ez badu. Era berean, iragarri du Ameriketako Estatu Batuek (AEB) armak bidaliko dizkiela NATOko herrialdeei, eta haiek arduratuko direla finantzatzeaz eta Ukrainara eramateaz.
EBk ohartarazi du Trumpek % 30eko muga-zerga ezartzeak bien arteko merkataritza etetea ekarriko lukeela
Donald Trumpek AEBko presidenteak iragarri du % 30eko muga-zergak ezarriko dizkiela Europar Batasuneko produktu guztiei, abuztuaren 1etik aurrera. Brusela prest agertu da negoziatzen jarraitzeko, nahiz eta "beharrezkoa" izanez gero, neurriak hartzeko aukera zabalik utzi duen.
Askatasunaren Ontzidia berriro Gaza bidean da, 58.000 hildakoen doluan
'Handala' ontzia Siziliatik abiatu da laguntza sinbolikoarekin. Bien bitartean, Israelen azken bonbardaketek beste 37 hildako utzi dituzte.
Trumpek % 30eko muga-zergak iragarri ditu Europar Batasunarentzat, abuztuaren 1etik aurrera
AEBko presidenteak gutun bat argitaratu du bere sare sozialean, eta esan du atzera egingo duela "Europar Batasunak edo EBko enpresek Estatu Batuetan produktuak fabrikatzea erabakitzen badute". Von der Layen prest agertu da negoziatzen jarraitzeko.