EBko abokatuak epaileen esku utzi du IRPH indizea abusuzkoa ote den zehaztea
Maciej Szpunar Europar Batasuneko (EB) Justizia Auzitegiko abokatu nagusiak epaileen esku utzi du IRPH indizea (hipoteka maileguen erreferentzia indizea, gaztelerazko sigletan), abusuzkoa izan ote den zehaztea. Indize ofiziala izanagatik, ez du zertan gardena izan behar, eta hori ebaztea auzitegiei dagokiela nabarmendu du. Ondorio horien zain zeuden Espainiako banku sektorea eta kaltedun eta kontsumitzaileen elkarteak, izan ere, Europatik etor daitekeen erabakia astindu gogorra eragin dezake banka sisteman. Banketxeek eurek emandako datuen arabera, indize horri lotutako 17.430 milioi euroko hipotekak dituzte.
Espainiako Auzitegi Gorenak 2017an emandako epaiaren kontrakoa da txostena, eta beraz, kaltedunen interesen aldekoa. Dena dela, abokatuaren ebazpena ez da loteslea, baina EBko Justizia Auzitegiak emandako epaiekin egin ohi du bat (2020ko lehen hiruhilekorako espero da epaia).
Szpunarren esanetan, finantza erakundeek ez dute zertan hipoteka maileguak zehazteko dauden sei indizetako bat erabili behar. IRPHaren ordez, Euriborra erabil zitekeen. Hortaz, indize jakin bat erabiltzeko agindurik ez dagoenez, horiek kontrola ditzakete epaileek. Espainiako justiziak askotan argudiatu du ezin zutela indizea abusuzkoa ote den zehaztu, Europako zuzentarau batek indize ofizialak salbuesten dituelako. Argudio horren kontra jo du, hain justu, abokatuak.
Bestalde, kontratuen gardentasunari buruz, Szpunarrek adierazi du indize "konplexu eta ilun samarra" dela kontsumitzaile arruntarentzat. Hori horrela, indizeak zituen ondorio ekonomikoak argi azaldu behar zirela azpimarratu du EBko abokatuak.
Indizea baliogabe utzi behar ote den ez du argitu Abokatutzak.
Kaltedunen elkarteek emandako datuen arabera, Espainiar Estatuan milioi bat hipoteka daude indize horri lotuta. Batez beste, bezero bakoitzak 25.000 euro galdu ditu indize horren erruz. Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) eta Nafarroan, 30.000 familia daude auzi horren eraginpean.
Txostena ezagutu eta gutxira igarri dira ondorioak Espainiako burtsan. Bankuek galerak izan dituzte.
Zer da IRPH indizea?
Euriborra da hipoteka maileguak kalkulatzeko gehien erabili den indizea (hipoteken % 80k du), eta horregatik ere, ezagunena ere bada. Hipoteka maileguen erreferentzia indizea 90ko hamarkadan hasi zen erabiltzen Euriborraren alternatiba gisa. Izan ere, garai hartan, oso tasa altuetan zegoen Euriborra eta Espainiako Gobernuak indize "ofizial, garden eta egonkor" baten beharra zegoela argudiatu zuen, bezeroak finantza merkatuen gorabeheren aurrean babesteko.
Europako Bankuak finkatzen du IRPHa, finantza erakundeek ematen dituzten maileguen interes tasen batezbesteko antzerako bat.
2013tik aurrera, baina, Euriborra jaisten hasi zen (gaur egun, balio negatiboetan dago), eta orduan sortu ziren ika-mika gehienak. Izan ere, IRPHa % 2ren inguruan mantendu zen, egonkor.
2015-2016 urteetatik aurrera, indize horri lotutako kontratuen gardentasun falta salatzen hasi ziren kaltedunak, eta IRPHa baliogabe jotzeko eskatzen.
Banku sektoreko iturriek argudiatu dutenez, ordea, eurek ez dute indizea kalkulatzen (Espainiako Bankuak egiten du), eta komertzializazioa "gardena" izan da bezeroei informazio guztia eman dietelako.
CaixaBank, IRPH hipoteka gehien dituena
CaixaBankek ditu indize horrekin lotutako hipoteka gehien (6.446 milioi euro), ondoren Santander bankua (4.300 milioi euro, gehien bat Banco Popularren garaitik datozenak), BBVA (3.100 milioi euro), Bankia (1.600 milioi euro), Sabadell bankua (831 milioi euro), Liberbank (209 milioi euro), Unicaja (200 milioi) eta Ibercarja (50 milioi euro).
Kutxabankek atzo bertan emandako datuen arabera, 727 milioi euroko balioa duten hipotekak ditu indize horri lotuta.
Asufin finantza produktuen kaltedunen elkartearen datuei erreparatuta, indize horrekin lotutako epaien % 24 Caixabank eta Santander bankuei dagokie; Kutxabankek % 18 du; BBVAk eta Bankiak, % 10; Catalunya Caixa eta Rural Kutxak, % 4 inguru, eta Sabadell bankuak, % 3.
Abiatutako 172 prozeduretatik, 143 lehen auzialdian ebatzi dira; 28, Lurralde Auzitegian, eta bakara, Auzitegi Gorenean. Katalunian izan dira auzi horrekin lotutako epai gehien (kopuru osoaren % 30). Atzetik ditu EAE ( % 22), Andaluzia (% 13), Madril ( % 8), Gaztela eta Leon ( % 7) eta Kanariak (% 5).
Aurrekariak
2017an, indizea gardena zela ebatzi zuen Auzitegi Gorenak, baina Bartzelonako Lehen Auzialdiko 38. Epaitegiak auzia Europako Justiziara bidaltzea erabaki zuen, arazo prejudizial gisa planteatuta.
Ahozko saioa otsailaren 25ean egin zuten Luxenburgon eta abokatuaren txostena epai aurreko azken pausoa da.
BIDEOA | Zer da IRPHa eta zer esan nahi du EBko abokatuaren ebazpenak?
BIDEOA | IRPHaren ibilbide judiziala Gipuzkoan hasi zen 2013an
BIDEOA | Hipoteken gaineko interes-tasari esker irabazi handiak izan dituzte bankuek
Zure interesekoa izan daiteke
Hegazti-gripea dela eta, gauritk aurrera milioi bat oilo baino gehiago konfinatuko dituzte Nafarroan eta Araban
Nafarroako 12 udalerritako eta Arabako 6 udalerritako etxeko hegazti konfinatuta egongo dira gaurtik aurrera, hegaztien gripeak Europan izan duen gorakadaren ondorioz. Nekazaritza Ministerioak lasaitasuna eskatu du, baina zuhur ibili behar dela azpimarratu du, kutsatzeak saihesteko eta birusa hedatzea geldiarazteko.
Etxebizitza sailburuak dio gehiago eraiki behar dela
EITB DATAk ezagutzera emandako datuak aztertu ditugu Denis Itxaso Etxebizitza eta Hiri Agenda sailburuarekin. Dioenez, etxebizitza gehiago eraiki behar da, baina horretarako lurzorua behar da. Epeak murriztea ere helburutzat jarri du sailburuak eta hiruzpalau urtean emaitzak ikusiko direla ziurtatu du.
Azken hamarkadan, nabarmen handitu da hipotekarako eskatzen dugun diru-kopurua: % 30 gehiago
Azken hamarkadan, etxebizitza ordaindu ahal izateko hipoteken zenbatekoak gora egin du Euskadin, Nafarroan eta Espainian. Izan ere, 2024. urtean azken hamarkadako markak hautsi ditugu.
Etxebizitzen eraikuntza gelditu den arren... Salerosketen kopurua zifra historikoetan dago EAEn eta Nafarroan
Euskadi 80ko hamarkadako erritmoan ari da eraikitzen, eta, hala ere, maximo historikoak gainditu ditu etxeen salerosketa-kopuruari dagokionez. Hori lortzeko, batez ere, bigarren eskuko etxebizitzen merkatua ari da mugitzen: saltzen diren etxeen % 85 ez dira berriak.
Nolakoak dira eraikitzen ari diren etxebizitza berriak?
Eraikitzen diren etxebizitzetatik zenbat dira babestuak? Eta, libreak? Zenbat dira ohiko etxeibizitzak? Eta zenbat daude bizilagunik gabe? Galdera horiek eta beste batzuek EITB Dataren azken txostenean dute erantzuna.
Alokairuak gora egin du Hego Euskal Herrian: sei etxetatik batean horrela bizi dira
EITB Dataren arabera, azken hamarkadan, Euskadin, Nafarroan eta Espainian alokairuan bizi diren etxebizitzen ehunekoa sei puntu inguru igo da.
Metro koadroa duela hamar urte baino % 35 garestiagoa da gaur egun Euskadin
Albiste honen barruan aurkituko duzun mapa interaktiboan, nabigatu dezakezu bizi zaren eremu funtzionaleko metro koadroaren prezioa zein den jakiteko: Donostiak jarraitzen du ranking horren buruan, eta ondoren datoz Getxo, Donostialdea eta Mungialdea.
Kamioilariek protesta egin dute Iruñean, "Bidesariei ez" lelopean
Ehun kamioilari baino gehiago bildu dira protestan larunbat honetan Iruñean. Garraiolari nafarrak bidesariak "inposatzearen aurka" agertu dira, eta hauek eskatu dituzte: "bidezko fiskalitatea, azpiegituretan hobekuntzak, belaunaldien arteko erreleboa eta garraiolarien duintasun profesionala bermatuko duten neurri eraginkorrak".
Talgo % 9,7 igo da burtsan Sidenorrek konpainiaren % 30 erosi ondoren
Talgoren kotizazioa ordubete inguru egon da etenda ostiraleko saioan, konpainiak Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalari Sidenorrek akzio-pakete hori erosi duela jakinarazi aurretik.
Sidenorren arabera, Talgok "etorkizuneko proiektu sendo batekin" ekin ahalko dio etapa berriari
Mikel Jauregi Eusko Jaurlaritzako Industria sailburuaren esanetan, euskal partzuergoak Talgoren % 29,76 erosteko sinatutako akordioa "mugarri oso garrantzitsua" da urtea amaitu aurretik operazioa gauzatu ahal izateko. EAJk euskal industriaren aldeko apustuaren erakusgarri gisa ospatu du operazioa; EH Bilduk, berriz, albiste ontzat jo du, nahiz eta izen aldaketa eskatuko duen eta beheranzko joera hartua duen euskal ekonomiarentzat lagungarria izatea espero du.