OME: 'Neurriak hartu ezean minbizia % 60 haziko da datozen hogei urteetan'
Minbiziaren aurkako Nazioarteko Eguna dela eta, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) ohartarazi du, gaur egungo joerek jarraituz gero, munduak gaixotasun horren kasuak % 60 handitzen ikusiko dituela datozen bi hamarkadetan.
Kasu berrien igoera handiena, % 81 ingurukoa, diru-sarrera txikiko eta ertaineko herrialdeetan gertatuko da, biziraupen tasak baxuagoak baitira.
Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, herrialde horiek gaixotasun infekziosoei aurre egiten eta amaren eta haurren osasuna hobetzen kontzentratu behar izan dituzte beren osasun-baliabide mugatuak, eta haien osasun-zerbitzuak ez daude prestatuta minbizia prebenitzeko, diagnostikatzeko eta tratatzeko.
2019an, diru-sarrera handiko herrialdeen % 90ek baino gehiagok adierazi zuten minbiziaren tratamendu integraleko zerbitzuak eskuragarri zeudela osasun publikoko sisteman, diru-sarrera txikiko herrialdeen % 15 baino gutxiagorekin alderatuta.
"Arreta dei bat da hau, herrialde aberats eta pobreetako minbizi zerbitzuen arteko desberdintasun onartezinei heltzeko", esan du Ren Minghui OMEko goi arduradunak.
"Pertsonek lehen mailako arreta eta deribazio sistemak eskura badituzte, orduan minbizia goiz antzeman daiteke, eraginkortasunez tratatu eta sendatu. Minbiziak ez luke inorentzat heriotza epaia izan behar, inon ez ", gaineratu du.
Erakunde horren arabera, herrialde pobreenetan gaixotasunaren aurkako aurrerapena lorgarria da. "Herrialde bakoitzaren egoeraren araberako politika egokienak identifikatuz, osasun-estaldura unibertsalean minbiziari ematen zaion erantzuna txertatuz eta alderdi interesdunak modu koordinatuan lan egin dezaten mugituz, gutxienez zazpi milioi bizitza salbatu litezke hurrengo hamarkadan", esan du Osasunaren Mundu Erakundeko zuzendari nagusi Tedros Adhanom Ghebreyesus doktoreak.
"Azken 50 urteetan aurrerapauso izugarriak ikusi dira minbiziaren prebentzioari eta tratamenduari buruzko ikerketan", adierazi du Minbiziari buruzko Nazioarteko Ikerketa Zentroko zuzendari Elisabete Weiderpass doktoreak.
Tratamenduetan hobekuntzak egin ondoren eta diru-sarrera handiko herrialdeek prebentzio, diagnostiko goiztiar eta detekzio programak onartu ondoren, minbiziak eragindako heriotza goiztiarraren probabilitatea % 20 murriztu da 2000 eta 2015 urteen artean nazio horietan. Hala ere, portzentaje hori % 5ekoa baino ez zen izan herrialde txikietan.
Minbizi mota asko prebenitu litezke arrisku-faktore komunen eraginpean egotea saihestuz, hala nola tabakoaren kontsumoa, minbiziak eragindako heriotzen % 25en erantzulea baita. Gainera, minbizien ehuneko handi bat kirurgia, erradioterapia edo kimioterapia bidez senda daiteke, bereziki fase goiztiar batean atzematen badira.
Gobernu bakoitzak minbiziaren aurkako terapia berritzaile egokiak aukeratzeko zeregina du, kontuan hartuta dauden tratamenduetako asko oso eskuragarriak eta eraginkorrak direla minbiziaren aurka, finantza-zailtasunik sortu gabe.
Albiste gehiago gizartea
"Mugak Zabalduz" karabana abiatu da Irundik, migranteen errealitatea ikusarazi eta Europako migrazio politikak salatzeko
Irungo Etorbideko zubian omenaldi berezia egin diete Bidasoa gurutzatzen bizia galdu dutenei. Hurrengo geldialdiak Baionan eta Uztaritzen egingo dituzte, eta ondoren Paris, Dunquerke edota Toulouse zeharkatuko dituzte datozen asteetan.
Kataluniak abiadura handiko trenen zirkulazioa berreskuratu du, abisu laranjaren ondorioz
Renfek iragarri du Kataluniako tren zerbitzua pixkanaka berreskuratuko dutela 19:00etatik aurrera, eta Madrilekiko konexioa berreskuratu dutela jada.
Zenbait adin txikiko atxilotu dituzte Hondarribian, hainbat ibilgailutan kalteak eragiteagatik
Udalak jakinarazi du kalteak jasan dituzten herritarrek Udaltzaingoaren egoitzara jo dezaketela salaketa jartzera.
Urte osoan zehar santua zaintzeaz eta babesteaz arduratzen da Hornacina kuadrila
Santuaren irudia udaletxean izaten da sanferminetan, baina urtean zehar bere etxean izaten du santua Maribi Esparzak, eta 47 urte daramatza lan horretan. Sanferminetan, goizero hartu eta horma-hobira eraman du taldeak, eta ezinbestekoak diren osagaiekin batera (zapiak, kandelak) atontzen dute santua.
Intentsitate handiko sexu-eraso bat salatu dute Iruñeko etxebizitza partikular batean
San Fermin jaietan goizero egiten den segurtasun-batzordean, intentsitate txikiko emakumeen sexu-askatasunaren aurkako bi indarkeria-kasuren berri eman dute (ukituak), eta pertsona bat atxilotu dute. Mugimendu feministak eta konpartsek elkarretaratzea deitu du uztailaren 13rako, 21:00etan, Gaztelu plazan, jaietan izan diren eraso sexistak gaitzesteko.
Kokapena partekatzea: segurtasuna edo kontrola?
Geroz eta pertsona gehiagok beren kokapena partekatzen dute une oro, aplikazio baten bidez edota sare sozialetan, adibidez. Adituek ohartarazi dutenez, dinamika horiek kontrolarekin lotuta egon daitezke, bereziki bikoteen kasuan, kontrola eta indarkeria lotuta egon daitezkeelako kasu askotan.
'Parar la Guerra' plataformak Gazaren kontrako sarraskia gelditzeko elkarretaratzeak egin ditu Euskal Herriko hainbat udalerritan
Gazaren kontrako sarraskia gelditzeko elkarretaratzeak egin ditu gaur 'Parar la Guerra plataformak' Euskal Herriko hiriburuetan eta hainbat udalerritan. Bilbon, ehunka lagun bildu dira Areatzan, eta "behin betiko su-etena" eskatu dute bertan.
Hegazkin baten aurrean eroritako tximista bat grabatu dute, Loiuko aireportuan lur hartzen ari zela
Ostiral honetako 23:00ak aldera, Valentziatik zetorren Vueling konpainiako hegaldiaren bidaiariak ekaitz elektrikoaren lekukoa izan dira, Bilboko Aireportuan lurreratzen ari zirela.
Euri zaparrada handiak bart Araban
Eltziegoko eta Guardiako irudi hauetan argi ikus daiteke ekaitzak denbora gutxian nolako arazoak eragin zituen.
58 urteko gizon bat zauritu da entzierroaren aurretik balkoi zati bat gainera erorita
Santo Domingo aldapan, etxebizitza bateko balkoi batetik erlaitz zati bat askatu da, eta gizonaren sorbalda gainean erori da. Suhiltzaileek etxebizitzako aurrealdea garbitu eta segurtasun neurriak jarri behar izan dituzte eta, horren ondorioz, entzierroaren hasiera pixka bat atzeratu da.