OME: 'Neurriak hartu ezean minbizia % 60 haziko da datozen hogei urteetan'
Minbiziaren aurkako Nazioarteko Eguna dela eta, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) ohartarazi du, gaur egungo joerek jarraituz gero, munduak gaixotasun horren kasuak % 60 handitzen ikusiko dituela datozen bi hamarkadetan.
Kasu berrien igoera handiena, % 81 ingurukoa, diru-sarrera txikiko eta ertaineko herrialdeetan gertatuko da, biziraupen tasak baxuagoak baitira.
Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, herrialde horiek gaixotasun infekziosoei aurre egiten eta amaren eta haurren osasuna hobetzen kontzentratu behar izan dituzte beren osasun-baliabide mugatuak, eta haien osasun-zerbitzuak ez daude prestatuta minbizia prebenitzeko, diagnostikatzeko eta tratatzeko.
2019an, diru-sarrera handiko herrialdeen % 90ek baino gehiagok adierazi zuten minbiziaren tratamendu integraleko zerbitzuak eskuragarri zeudela osasun publikoko sisteman, diru-sarrera txikiko herrialdeen % 15 baino gutxiagorekin alderatuta.
"Arreta dei bat da hau, herrialde aberats eta pobreetako minbizi zerbitzuen arteko desberdintasun onartezinei heltzeko", esan du Ren Minghui OMEko goi arduradunak.
"Pertsonek lehen mailako arreta eta deribazio sistemak eskura badituzte, orduan minbizia goiz antzeman daiteke, eraginkortasunez tratatu eta sendatu. Minbiziak ez luke inorentzat heriotza epaia izan behar, inon ez ", gaineratu du.
Erakunde horren arabera, herrialde pobreenetan gaixotasunaren aurkako aurrerapena lorgarria da. "Herrialde bakoitzaren egoeraren araberako politika egokienak identifikatuz, osasun-estaldura unibertsalean minbiziari ematen zaion erantzuna txertatuz eta alderdi interesdunak modu koordinatuan lan egin dezaten mugituz, gutxienez zazpi milioi bizitza salbatu litezke hurrengo hamarkadan", esan du Osasunaren Mundu Erakundeko zuzendari nagusi Tedros Adhanom Ghebreyesus doktoreak.
"Azken 50 urteetan aurrerapauso izugarriak ikusi dira minbiziaren prebentzioari eta tratamenduari buruzko ikerketan", adierazi du Minbiziari buruzko Nazioarteko Ikerketa Zentroko zuzendari Elisabete Weiderpass doktoreak.
Tratamenduetan hobekuntzak egin ondoren eta diru-sarrera handiko herrialdeek prebentzio, diagnostiko goiztiar eta detekzio programak onartu ondoren, minbiziak eragindako heriotza goiztiarraren probabilitatea % 20 murriztu da 2000 eta 2015 urteen artean nazio horietan. Hala ere, portzentaje hori % 5ekoa baino ez zen izan herrialde txikietan.
Minbizi mota asko prebenitu litezke arrisku-faktore komunen eraginpean egotea saihestuz, hala nola tabakoaren kontsumoa, minbiziak eragindako heriotzen % 25en erantzulea baita. Gainera, minbizien ehuneko handi bat kirurgia, erradioterapia edo kimioterapia bidez senda daiteke, bereziki fase goiztiar batean atzematen badira.
Gobernu bakoitzak minbiziaren aurkako terapia berritzaile egokiak aukeratzeko zeregina du, kontuan hartuta dauden tratamenduetako asko oso eskuragarriak eta eraginkorrak direla minbiziaren aurka, finantza-zailtasunik sortu gabe.
Zure interesekoa izan daiteke
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzeko 'ezetza' islatzen du, baina 'baietza' eskualdeko garapenari
Herritarren artean entzute prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati esanguratsu bat "beste joera batera" mugitu da hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimaren aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak.
Korrika egitea, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin korrika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behodia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik bere ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.
Ziberindarkeria matxistak ezagutzen laguntzeko gida argitaratu du Emakundek
"Jarri izena" gira gazteei zuzenduta dago, eta bere helburua da ingurune digitaleko indarkeria matxistak identifikatzea, askotan oharkabean pasatzen dira eta, eta alfabetatze digitala eskaintzea, sareetan gertatzen diren indarkeria matxista mota guztiak hautemateko eta horiei izena jartzeko.
Espainiako Gobernuak iragarritako garraio-abonu bateratua urtarrilaren 19tik aurrera erabili ahal izango da
Oscar Puente Garraioetako eta Mugikortasun Iraunkorreko ministroak adierazi duenez, Gobernuaren asmoa gainerako administrazioekin lan egitea da, hala nola autonomia-erkidegoekin eta udalekin, etorkizunean hiri barruko eta hiriarteko abonuak bateratu zein integratzeko eta garraio-txartel bakarrarekin funtzionatu ahal izateko, Europako beste herrialde batzuetan gertatzen den bezala.
Etxegabe bat hil da Donostiako Easo plazan
Hasierako zantzuen arabera, autopsiaren zain, berez hil da. Plazako kioskoan lurrera erori da, antza denez, gaua bertan igaro ostean.