Hauek dira pertseidak edo Done Laurendiren malkoak ikusteko jakin beharreko guztiak
Izar-jasa urtero abuztuaren erdialdera gertatzen den meteoro-jasa da, eta horren aktibitate goreneko unea abuztuaren 10aren inguruan izaten denez, "Done Laurendiren malkoak" izenarekin ere ezagutzen da fenomenoa, izen bereko martiri espainiarraren jaiegunean ikusi ohi direlako gehien.
Pertseidak ipar hemisferiotik ikus daitezke udan. Meteoro horiek segundoko 50 kilometrotik gorako abiadura eta orduko 200 meteoroko jarduera-tasa izan dezakete.
Espainiako Astronomia Behatoki Nazionalaren arabera, 2021a "urte bikaina" izango da pertseidak ikusteko, ilberria baino egun batzuk geroago ikusiko baitira.
Zergatik gertatzen dira?
Kometek gas, hauts eta hondakin arrastoa uzten dute espazioan. Horrela, kometa bakoitzak bere arrastoa uzten du, kometa-zatiekin osatutakoa. Lurrak arrasto edo eraztun horietako bat aurkitzen duenean, zati batzuk bere grabitate eremuan harrapatzen ditu, abiadura handian sartzen dira Lurraren atmosferan, eta meteoro-jasa sortzen da.
Zer egin behar da pertseidak ikusteko?
Garrantzitsuena zeru iluna eskaintzen duen leku aproposa aurkitzea da, ahal den argi-kutsadura txikiena duena. Horrez gain, ikusmena oztopatzen duen objekturik ez duen leku bat aukeratu behar da, eta ez da optika-tresnarik erabili behar. Azkenik, gune ilunetara zuzendu behar ditugu begiak, Ilargiaren kokapenaren aurkako noranzkoan.
Albiste gehiago gizartea
Joxe Azurmendi, filosofo eta pentsalari zegamarra, zendu da 84 urte zituela
Jakin aldizkariak azpimarratu duenez, "pentsamendu itzela utzi diguzu. Hura lantzen jarraituko dugu, beti eskatu izan diguzun bezala, zu (eta inor) jainkotu gabe, baina maisu-maistrak aitortuz". Aldizkari historiko horrek nabarmendu duenez, Azurmendiren pentsamendua funtsezkoa izan zen joan den mendeko 60ko eta 70eko hamarkadetan euskara eta euskal kultura berritu eta bultzatzeko.
Zer gertatzen da gure datu pertsonalekin hotel batean ostatu hartzen dugunean?
Segurtasunagatik, hotelek informazio jakin bat bildu eta Ertzaintzarekin partekatu behar dute, baina muga argi batzuk ezin dituzte gainditu. Adibidez, ez dute eskubiderik gure NANa fotokopiatu edo eskaneatzeko.
Katalunian inoiz ikusi ez den hedapen-abiadura duen sute batek bi pertsona hil ditu
Lleidan atzo piztutako "seigarren belaunaldiko" baso-sute bortitzak, bi hildako eta Katalunian inoiz ikusi ez diren erregistroak utzi ditu: 17 kilometroko pirokumulua eta 28 kilometro orduko hedapen-abiadura, denbora gutxian 5.300 hektarea kiskali zituena.
Igandean salatutako sexu-erasoa gaitzesteko elkarretaratzea egin dute Donostian
Eider Mendoza Gipuzkoako ahaldun nagusiak eta Eneko Goia Donostiako alkateak iragan larunbatean Donostian gertatutako erasoa gaitzetsi dute. Alderdi guztietako ordezkariek eta beste kargu publiko batzuek ere hartu dute parte elkarretaratze isilean.
640 landareko marihuana-plantazio bat desegin dute Zallan, eta bi pertsona atxilotu dituzte
Desegindako instalazioetan hazkuntza-sistema aurreratuak eta material espezializatua zeuden. Agenteek aireztatzeko gailu sofistikatuak, argiztapen automatizatua eta landareen hazkundea bizkortzeko tresnak aurkitu zituzten. Polizia operazioak zabalik jarraitzen du, tartean pertsona gehiago dauden ikertzen ari baitira.
Kontxako ura 24,3 ºC-tan dago, uztailaren lehenean inoz izan den tenperatura altuena
Duela 78 urtetik hona, Donostiako Aquariumak egunero neurtzen du, 10:00etan, uraren tenperatura. Gaurko tenperaturak maximo historikoa markatu du. 1947tik, estreinakoz neurtu da uztailaren lehen egunean hain tenperatura altua uretan.
Euskadin, sexu bidezko infekzioen kopurua bikoiztu egin da azken urtean, eta GIB kasuen kopurua mantendu da
Eusko Jaurlaritzak gaur ezagutarazi duen Hiesaren eta Sexu Transmisiozko Infekzioen Planaren 2024ko memoriaren arabera, iaz 5.305 klamidia, gonorrea eta sifilis kasu atzeman zituzten.
Ingurumen eta erreskate-larrialdi bikoitz baten aurrean jarduteko simulakroa egin dute Karraspion
Eusko Jaurlaritzak eta Foru Aldundiak arrakastaz testatu dute euren arteko koordinazioa Bizkaiko hondartzetako larrialdien urteko simulakroan. Karraspio hondartza (Mendexa) aukeratu dute itsasoko erreskateak eta isuri kutsatzaileak bezalako gertakariei aurre egiteko protokoloak probatzeko.
Emakume bat ikertzen ari dira apirilaren 1ean Bilbon gizon bat ustez indarkeriaz hiltzeagatik
Oraindik ez dute emakumea aurkitu epailearen aurrean deklaratu dezan. Auzitegiko medikuak asfixia zantzu argiak antzeman zituen gorpuan.
Osasun Saila EAEko osasun-zentroak ebaluatzen dabil, klimatizazio-arazoak konpontzeko
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak osasun-zentro guztiak ebaluatzeari ekin dio, klimatizazio osoa egin ezin den lekuetan zer irtenbide ezar daitezkeen zehazteko.