2021ean EAEn egindako lau delitutik hiru ondarearen aurkakoak izan ziren
Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Segurtasun sailburuak gaur goizean aurkeztu du 2021eko Euskadiko delinkuentzia-memoria Eusko Legebiltzarrean. Aipaturiko txostenean, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) gertatzen diren eta Ertzaintzak eta 15.000 biztanletik gorako udalerrietako udaltzaingoek zenbatutako lege-hausteak jasotzen dira.
Erkorekak azaldu duenez, 2021ean egindako delituen % 74,4 (82.989) ondarearen aurkakoak izan ziren, iruzurrak eta lapurretak batez ere. Ikertutako bost delitutik bat Internet bidez egindakoa da, eta, batez ere, iruzurrak, identitatea usurpatzea, mehatxuak eta hertsatzeak dira. Euskadin 2021ean egindako gainerako arau-hauste penalak pertsonen aurkako delituak izan ziren, eta, orokorrean, 2019an baino gutxiago izan ziren.
Horrela, Euskadiko delinkuentzia-tasa mila biztanleko % 50,4koa izan zen, eta % 8,4 jaitsi da, 2019koarekin alderatuta. Bestalde, Ertzaintzak 2021ean erregistratutako arau-hauste penalen kopuruan ere beheranzko joera hauteman da 2019ko datuekin alderatuta. Euskadi osoan, 111.594 arau-hauste penal izan ziren, 2019an baino % 8,1 gutxiago.
Datuak lurraldez lurralde aztertuta, Bizkaian erregistratu ziren delitu gehien (62.437, 2019an baino % 8,1 gutxiago), Gipuzkoan (33.108, % 3 gutxiago) eta Araban (16.049, % 17,2 gutxiago) baino gehiago.
Hiriburuei dagokienez, delitu-kopururik handiena Bilbon zenbatu zen (25.949, 2019an baino % 10 gutxiago), Gasteizen (13.217, % 13,4 gutxiago) eta Donostiaren aurretik (12.705, % 5,9 gutxiago).
Delitu motak
Homizidioak: 2021ean EAEn burututako 11 hilketetako (6 Gipuzkoan, 3 Bizkaian eta 2 Araban) 2 emakumeen kontrako indarkeria kasuak izan ziren.
Sexu-erasoak: Aurreko urteko datuekin alderatuta, % 29 hazi arren, oraindik ere pandemia aurreko mailaren azpitik daude (% 7,2). Horrelako delitu gehienetan, biktima eta erasotzailea ezagunak dira.
Genero-indarkeria: Delituak egonkor mantendu dira azken urteotan. Ertzaintzak horrelako 5.052 delitu erregistratu zituen iaz. Bikotekideak edo bikotekide ohiak emakume baten kontra erabiltzen du indarkeria hori, eta Euskal Poliziak egiaztatu du lesioak eragiten dituztenak ugaritu egin direla.
Ziberdelinkuentzia: Ertzaintzak ikertzen dituen bost delitutik bat Internet bidez egiten da. Delitu mota hori gora egiten ari da urtez urte. 2021ean, 16.103 erregistratu ziren, 2019an baino % 12,5 gehiago. Ziberdelinkuentziaren esparruan, gehien egiten den delitua iruzurra da (14.338 erregistratu ziren iaz, 2019an baino % 7,8 gehiago), eta ondoren identitatea usurpatzea (651, 2019an baino % 120 gehiago) eta mehatxuak eta hertsatzeak (584, 2019an baino bi aldiz gehiago).
Gorroto delituak: Salaketa kopuruak gora egin du. 2021ean, 277 zenbatu ziren, 2020an baino % 15 gehiago. Gorroto delituen artean ugarienak arrazakeria eta xenofobia dira, eta identitate edo orientazio sexualaren kontrakoak dira ondoren.
Covid-19arekin lotutako delituak: Lege-hauste horiek behera egiten ari dira koronabirusaren zabalkundea eragoztea ezarritako murrizketekin baitu zerikusia. 2021ean, 1.216 arau-hauste izan ziren, 2019an baino % 61 gutxiago.
Albiste gehiago gizartea
70 talde feminista baino gehiagok eta LGTBIQ+ taldek Bernedoko udalekuen aurkako "lintxamendu kanpaina" salatu dute
"Ultraeskuinak" eta "puritanismoak" sexu- eta genero-disidentzia adingabeei egindako erasoekin lotu nahi izatea kritikatu dute.
Auto-ilara luzeak sortu dira A-8 autobidean, Malmasinen, Donostiarako noranzkoan
Hiru ibilgailuren arteko istripua izan da tunelaren barruan, eta errei bat itxi dute.
Xabiertxok, 100 urte: "Uste dut gaur egungo hezkuntzak garai hartako ekosistema euskaltzale hori behar duela"
Duela 100 urte argitaratu zuen Ixaka Lopez Mendizabal tolosarrak “Xabiertxo”, haurrei euskaraz irakurtzen irakasteko liburua. Haritz Azurmendi Jakin Fundazioko kidea aritu da mendeurrenaren ospakizuna prestatzeko lanetan, eta liburuari buruzko bitxikeriak azaltzeaz gain, Xabiertxok Euskal Herriari egin dion ekarpenaren inguruan mintzatu da.
Milaka herritar atera dira kalera Palestinaren alde
Gazarako Mugimendu Globala Euskal Herriak deituta, Iruñean 18:30ean abiatu da manifestazio nagusia Merindadeen plazatik, eta Donostian, Gasteizen eta Bilbon, 19:00etan. Halaber, unibertsitateko ikasleek manifestazioak egin dituzte 12:00etan euskal hiriburuetan.
ES-Alert ohartarazpen sistema probatu du SOS Deiak zerbitzuak Balmasedan
Balmasedan zeuden mugikorrek ohartarazpen mezu bat jaso dute. Sistema honekin jakinaraziko zaio gizarteari hondamendiren baten arriskua. Balmasedan egindako probarekin eraginkortasun-maila ezagutu nahi izan da, behar izanez gero hobetu ahal izateko. Soinua entzun ondoren, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez idatzitako mezu bat jaso dute gailuetan, probaren berri emanez.
Berriro gelditu dira Gatika eta Capbreton arteko interkonexio elektrikoko itsaspeko kablearen obrak, Butroe ibaian isuria izan da eta
URA agentziak zehapen-espedientea ireki du Red Electricaren aurka, eta Gatika inguruan egiten ari ziren zulaketa-lanetako bat geldiaraztera behartu du, Butroe ibaiko erreka batean isurketa izan delako. Toxikotzat hartzen ez den substantzia bat isuri da, bentonita, baina ekosistemari kalte egiten dio.
Hasi da gripearen aurkako txertaketa-kanpaina, eta 75 urtetik gorakoei txerto indartua jarriko diete
"Zu zara funtsezko pieza gripea saihesteko. Jarri txertoa" lelopean, Osakidetzak hitzordua eskatzeko deia egin die pertsona zaurgarriei. Astelehenean hasiko dira txertatzen. Kalteberatzat jo ez dituztenek azarora arte itxaron beharko dute txertoa hartu ahal izateko.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak Sumud Flotillaren aurkako erasoa kaleetan salatzeko deia egin die euskal herritarrei
Plataformaren ustez, "ezinbestekoa da Israelen eta mendebaldeko konplizeen aurkako mobilizazioa eta borroka bultzatzen jarraitzea", eta bat egiten du Gazarako Mugimendu Globalak Euskal Herriko hiriburu eta udalerrietan egindako deialdiekin.
Renfek erabat berrezariko du Bilbo eta Santurtzi arteko larunbat eta igandeetako tren-zirkulazioa
Aste barruan, trenak ohiko ordutegiaren % 50eko maiztasunarekin dabiltza, behin-behinean, aldaketarik iragarri bitartean.
Elhuyarrek sei hizkuntzatan automatikoki bikoizteko plataforma sortu du
Elhuyar Fundazioak Euskal Herriko lehenengo bikoizketa automatikoko plataforma sortu eta martxan jarri du. Erreminta honekin ikus-entzunezko eduki bat sei hizkuntzatan (euskara, gaztelania, frantsesa, ingelesa, galiziera eta katalana) bikoiztu daiteke eta jatorrizko ahotsak imitatzeko aukera ematen du. Tresna berria Aditu plataforman integratu da. Horrela, plataforma hau azpitituluak sortzeko plataforma izatetik automatikoki bikoizteko aukera ematera igaro da.