Insomnioa: Zer elikagaik errazten dute loa, eta zeinek zaildu?
Loaren nahasmenduak nabarmen ugaritu dira azken boladan, eta insomnio-kasuen kopurua, adibidez, bikoiztu egin da; izan ere, azken datuen arabera, helduen % 13-14k insomnio kronikoa pairatzen dute gaur-gaurkoz. Gauez ondo lo egiten ez duen pertsona batek alterazio kognitiboak izan ditzake, eta antsietatea edo depresioa izatera ere hel daiteke.
Daramagun bizitza erritmoa, teknologia berrien erabilera... asko dira loari eragiten dioten faktoreak, eta elikadura-ohiturek ere badute zer esana horretan; izan ere, insomnioari aurre egiteko dieta zehatzik ez dagoen arren, badira hobeto lo egiten lagun dezaketen elikagaiak. Beste batzuek, ordea, loa eragozten dute.
Triptofanoa funtsezko aminoazidoa (proteinen osagaia) da, eta elikadura bidez sartzen da gorputzean; antsietatea, insomnioa eta beste kalte batzuk kontrolatzen laguntzen du. Zer elikagaik dute osagai hori? Frutak, banana eta gereziek, esaterako, baita barazkiek ere, berro, espinaka, orburu eta errukulak, adibidez.
Haragi zuria ere mesedegarria da, hala nola indioilarra eta oilaskoa, eta adituek arrautzak, arrain urdina eta fruitu lehorrak ere jatea gomendatzen dute lo hobeto egiteko.
Esnekiek ere triptofano ugari dute, eta horregatik diote lo egin aurretik baso bat esne hartzea beti dela gomendagarria. Fruitu lehorrek eta haziek eta teinarik gabeko infusioek ere onurak ekartzen dituzte eta eragin positiboa dute gure loan.
Hala ere, badira insomnioa eragin dezaketen hainbat elikagai ere, eta adituek ahal den neurrian horiek ez kontsumitzeko aholkatzen dute. Horien artean daude substantzia estimulatzaileak (kafea, tea eta kola-freskagarriak, bereziki) eta txokolatea. Alkohola kontsumitzeak ere eragin negatiboa du loan, baita afalaurretik azukrea edo opilgintza-produktuak jateak ere.
Ainhoa Alvarez Arabako ESIko Loaren Unitateko neurofisiologoak azaldu digu zergatik areagotu diren loarekin zerikusia duten nahasmenduak, eta insomnioari aurre egiteko hainbat ohitura osasungarriri buruz ere hitz egin digu.
EAEko biztanleek, batez beste, zenbat orduz egiten dute lo?
Osakidetzak egindako inkesta baten arabera, 15 eta 24 urte bitarteko nerabeek eta gazteek egiten dute lo gehien (8 orduz, batez beste), eta adin ertaineko helduek, 45 eta 64 urte bitartekoek, berriz, gutxien (7,2 orduz, batez beste).
Gizonen % 81ek 7 ordu baino gehiago egiten dute lo, txostenaren arabera, baina emakumeen % 77k baino ez dute lortzen egunean, batez beste, ordu horiek ematea lotan.
Datuak lurraldez lurralde bereizita, Araban egiten da lo gutxien. Arabarren % 73,6k egiten dute 7 ordu baino gehiago lo; Bizkaian herritarren % 78k eta Gipuzkoan % 85ek ematen dituzte ordu horiek lotan.
Albiste gehiago gizartea
70 talde feminista baino gehiagok eta LGTBIQ+ taldek Bernedoko udalekuen aurkako "lintxamendu kanpaina" salatu dute
"Ultraeskuinak" eta "puritanismoak" sexu- eta genero-disidentzia adingabeei egindako erasoekin lotu nahi izatea kritikatu dute.
Auto-ilara luzeak sortu dira A-8 autobidean, Malmasinen, Donostiarako noranzkoan
Hiru ibilgailuren arteko istripua izan da tunelaren barruan, eta errei bat itxi dute.
Xabiertxok, 100 urte: "Uste dut gaur egungo hezkuntzak garai hartako ekosistema euskaltzale hori behar duela"
Duela 100 urte argitaratu zuen Ixaka Lopez Mendizabal tolosarrak “Xabiertxo”, haurrei euskaraz irakurtzen irakasteko liburua. Haritz Azurmendi Jakin Fundazioko kidea aritu da mendeurrenaren ospakizuna prestatzeko lanetan, eta liburuari buruzko bitxikeriak azaltzeaz gain, Xabiertxok Euskal Herriari egin dion ekarpenaren inguruan mintzatu da.
Milaka herritar atera dira kalera Palestinaren alde
Gazarako Mugimendu Globala Euskal Herriak deituta, Iruñean 18:30ean abiatu da manifestazio nagusia Merindadeen plazatik, eta Donostian, Gasteizen eta Bilbon, 19:00etan. Halaber, unibertsitateko ikasleek manifestazioak egin dituzte 12:00etan euskal hiriburuetan.
ES-Alert ohartarazpen sistema probatu du SOS Deiak zerbitzuak Balmasedan
Balmasedan zeuden mugikorrek ohartarazpen mezu bat jaso dute. Sistema honekin jakinaraziko zaio gizarteari hondamendiren baten arriskua. Balmasedan egindako probarekin eraginkortasun-maila ezagutu nahi izan da, behar izanez gero hobetu ahal izateko. Soinua entzun ondoren, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez idatzitako mezu bat jaso dute gailuetan, probaren berri emanez.
Berriro gelditu dira Gatika eta Capbreton arteko interkonexio elektrikoko itsaspeko kablearen obrak, Butroe ibaian isuria izan da eta
URA agentziak zehapen-espedientea ireki du Red Electricaren aurka, eta Gatika inguruan egiten ari ziren zulaketa-lanetako bat geldiaraztera behartu du, Butroe ibaiko erreka batean isurketa izan delako. Toxikotzat hartzen ez den substantzia bat isuri da, bentonita, baina ekosistemari kalte egiten dio.
Hasi da gripearen aurkako txertaketa-kanpaina, eta 75 urtetik gorakoei txerto indartua jarriko diete
"Zu zara funtsezko pieza gripea saihesteko. Jarri txertoa" lelopean, Osakidetzak hitzordua eskatzeko deia egin die pertsona zaurgarriei. Astelehenean hasiko dira txertatzen. Kalteberatzat jo ez dituztenek azarora arte itxaron beharko dute txertoa hartu ahal izateko.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak Sumud Flotillaren aurkako erasoa kaleetan salatzeko deia egin die euskal herritarrei
Plataformaren ustez, "ezinbestekoa da Israelen eta mendebaldeko konplizeen aurkako mobilizazioa eta borroka bultzatzen jarraitzea", eta bat egiten du Gazarako Mugimendu Globalak Euskal Herriko hiriburu eta udalerrietan egindako deialdiekin.
Renfek erabat berrezariko du Bilbo eta Santurtzi arteko larunbat eta igandeetako tren-zirkulazioa
Aste barruan, trenak ohiko ordutegiaren % 50eko maiztasunarekin dabiltza, behin-behinean, aldaketarik iragarri bitartean.
Elhuyarrek sei hizkuntzatan automatikoki bikoizteko plataforma sortu du
Elhuyar Fundazioak Euskal Herriko lehenengo bikoizketa automatikoko plataforma sortu eta martxan jarri du. Erreminta honekin ikus-entzunezko eduki bat sei hizkuntzatan (euskara, gaztelania, frantsesa, ingelesa, galiziera eta katalana) bikoiztu daiteke eta jatorrizko ahotsak imitatzeko aukera ematen du. Tresna berria Aditu plataforman integratu da. Horrela, plataforma hau azpitituluak sortzeko plataforma izatetik automatikoki bikoizteko aukera ematera igaro da.