Ikerketa batek frogatu du kolonoskopia eta gorozkiez egindako proba baliokideak direla minbizia detektatzeko
Kataluniako, Kanarietako eta Euskal Autonomia Erkidegoko ikertzaileek egindako ikerketa batek erakutsi duenez, gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko probak eta kolonoskopiak antzeko eraginkortasuna dute kolon eta ondesteko minbizia detektatzeko.
The Lancet aldizkarian argitaratutako ikerketa zientifiko hau hamar urtez egin da 57.000 pertsonarekin, Lasarte-Oriako 4.700 tartean, eta erakutsi du biek, kolonoskopiak eta gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko probak, eraginkortasun maila berdina dutela kolon eta ondesteko minbizia detektatzeko.
Azterketa konparatiboa egiteko baheketan parte hartu zuten 57.000 pertsonak ausaz banatu ziren bi taldetan, 50 eta 70 urte bitartekoak eta gizonezkoak zein emakumezkoak.
Parte-hartzaileak zortzi erkidegokoak izan ziren: EAEkoak, Aragoikoak, Kanarietakoak, Kataluniakoak, Galiziakoak, Madrilgoak, Murtziakoak eta Valentziakoak.
Baheketan herritarren parte-hartzea handiagoa izan da gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko proba onartu zuten pertsonen taldean (% 40) bestean baino (% 32), kolonoskopia inbaditzaileagoa delako.
Antoni Castells doktoreak (Bartzelonako Hospital Clinic-eko asistentzia-zuzendaria, IDIBAPSeko eta CIBERehd-eko Onkologia gastrointestinal eta pankreatikoaren taldeko burua eta Bartzelonako Unibertsitateko Gastroenterologiako katedraduna) eta Enrique Quintero doktoreak (Kanarietako Unibertsitate Ospitaleko gastroenterologoa eta Tenerifeko La Laguna Unibertsitateko katedraduna) zuzendu dute ikerketa.
Luis Bujanda EHUko katedradun eta Biogipuzkoako OIIko ikertzaileak, Jesus M. Banales Biogipuzkoa OIIko Gaixotasun Hepatikoen eta Gastrointestinalen Arloko ikertzaileak eta Isabel Portillo EAEko Koloneko Minbiziaren Baheketa Programako kideak hartu dute parte lanean.
Kostuan aldea dago
Bi proba mota horien kostuari dagokionez, Castells doktoreak azpimarratu du gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko probaren kostua 2-4 eurokoa baino ez dela, eta kolonoskopiarena, berriz, 150-200 eurokoa test bakoitzeko, eta biak baliokideak dira eraginkortasunari dagokionez. Azkenak, baina, "arrisku jakin batzuk" ditu, inbaditzailea delako.
Bujandaren arabera, ikerketa honen eragina "izugarria da proba erraz eta merke batek garrantzi handia duen gaixotasun batean heriotza-tasa nola murriztu dezakeen egiaztatu duelako, eta, horren ondorioz, baheketa mundu osoko herrialdeetara zabaltzea ekarri du, gaixotasunak eragindako heriotzak eta gastua txikituta".
EHUko ikertzaileak nabarmendu duenez, baheketan parte hartu zuten pertsonen artean, 10 urterako heriotza-tasa % 78 baino gehiago murriztu da. 2009an EAEn martxan jarri zenetik, mila heriotza baino gehiago saihestu dira, eta heriotza-tasa % 28 baino gehiago jaitsi da.
Bujandaren hitzetan, ikerketa honek iraun duen bitartean, Lasarte-Orian 13 heriotza saihestu dira, eta 40 pertsonak tratamendu intentsiboa jaso dute, kirurgia, kimioterapia eta erradioterapiarekin, koloneko minbiziari aurre egiteko.
Detekzio goiztiarra, funtsezkoa
Koloneko minbizia tumore ohikoenetakoa da, eta minbiziaren ondorioz heriotza-arrazoi nagusietako bat. Garaiz detektatzen eta ezabatzen ez badira tumore gaizto bihur daitezkeen polipoetatik garatzen da minbizi hori.
Ikertzaileek ohartarazi dute detekzio goiztiarra funtsezkoa dela gaixotasuna prebenitzeko edo hasierako faseetan diagnostikatzeko, tratamendua eraginkorragoa delako eta sendatzeko aukerak handiagoak direlako.
Albiste gehiago gizartea
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.
Osakidetzak 10.000 haurtxo immunizatuko ditu bronkiolitis akutuaren aurka
Hasieran, katarroaren antzeko sintomak agertzen dira, hala nola mukiak, eztula edo sukarra, baina egun batzuen buruan beste sintoma batzuk ager daitezke, adibidez, arnasa hartzeko zailtasunak, txistuak edo nekea, eta neke horrek esnea hartzean eragiten die haurtxoei.
CIC bioGUNEren ikerketa batek gibeleko minbizi arraro eta oldarkor bat tratatzeko bide berri bat aurkitu du
Aurkikuntzek iradokitzen dutenez, zelulen barruan magnesioa garraiatzeaz arduratzen den CNNM4 proteinaren blokeoak tratamendu zuzen, seguru eta eraginkorra eskain lezake, minbizi horren aurkako terapia pertsonalizatuetarako bide berriak irekiz.