Ikerketa batek frogatu du kolonoskopia eta gorozkiez egindako proba baliokideak direla minbizia detektatzeko
Kataluniako, Kanarietako eta Euskal Autonomia Erkidegoko ikertzaileek egindako ikerketa batek erakutsi duenez, gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko probak eta kolonoskopiak antzeko eraginkortasuna dute kolon eta ondesteko minbizia detektatzeko.
The Lancet aldizkarian argitaratutako ikerketa zientifiko hau hamar urtez egin da 57.000 pertsonarekin, Lasarte-Oriako 4.700 tartean, eta erakutsi du biek, kolonoskopiak eta gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko probak, eraginkortasun maila berdina dutela kolon eta ondesteko minbizia detektatzeko.
Azterketa konparatiboa egiteko baheketan parte hartu zuten 57.000 pertsonak ausaz banatu ziren bi taldetan, 50 eta 70 urte bitartekoak eta gizonezkoak zein emakumezkoak.
Parte-hartzaileak zortzi erkidegokoak izan ziren: EAEkoak, Aragoikoak, Kanarietakoak, Kataluniakoak, Galiziakoak, Madrilgoak, Murtziakoak eta Valentziakoak.
Baheketan herritarren parte-hartzea handiagoa izan da gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko proba onartu zuten pertsonen taldean (% 40) bestean baino (% 32), kolonoskopia inbaditzaileagoa delako.
Antoni Castells doktoreak (Bartzelonako Hospital Clinic-eko asistentzia-zuzendaria, IDIBAPSeko eta CIBERehd-eko Onkologia gastrointestinal eta pankreatikoaren taldeko burua eta Bartzelonako Unibertsitateko Gastroenterologiako katedraduna) eta Enrique Quintero doktoreak (Kanarietako Unibertsitate Ospitaleko gastroenterologoa eta Tenerifeko La Laguna Unibertsitateko katedraduna) zuzendu dute ikerketa.
Luis Bujanda EHUko katedradun eta Biogipuzkoako OIIko ikertzaileak, Jesus M. Banales Biogipuzkoa OIIko Gaixotasun Hepatikoen eta Gastrointestinalen Arloko ikertzaileak eta Isabel Portillo EAEko Koloneko Minbiziaren Baheketa Programako kideak hartu dute parte lanean.
Kostuan aldea dago
Bi proba mota horien kostuari dagokionez, Castells doktoreak azpimarratu du gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko probaren kostua 2-4 eurokoa baino ez dela, eta kolonoskopiarena, berriz, 150-200 eurokoa test bakoitzeko, eta biak baliokideak dira eraginkortasunari dagokionez. Azkenak, baina, "arrisku jakin batzuk" ditu, inbaditzailea delako.
Bujandaren arabera, ikerketa honen eragina "izugarria da proba erraz eta merke batek garrantzi handia duen gaixotasun batean heriotza-tasa nola murriztu dezakeen egiaztatu duelako, eta, horren ondorioz, baheketa mundu osoko herrialdeetara zabaltzea ekarri du, gaixotasunak eragindako heriotzak eta gastua txikituta".
EHUko ikertzaileak nabarmendu duenez, baheketan parte hartu zuten pertsonen artean, 10 urterako heriotza-tasa % 78 baino gehiago murriztu da. 2009an EAEn martxan jarri zenetik, mila heriotza baino gehiago saihestu dira, eta heriotza-tasa % 28 baino gehiago jaitsi da.
Bujandaren hitzetan, ikerketa honek iraun duen bitartean, Lasarte-Orian 13 heriotza saihestu dira, eta 40 pertsonak tratamendu intentsiboa jaso dute, kirurgia, kimioterapia eta erradioterapiarekin, koloneko minbiziari aurre egiteko.
Detekzio goiztiarra, funtsezkoa
Koloneko minbizia tumore ohikoenetakoa da, eta minbiziaren ondorioz heriotza-arrazoi nagusietako bat. Garaiz detektatzen eta ezabatzen ez badira tumore gaizto bihur daitezkeen polipoetatik garatzen da minbizi hori.
Ikertzaileek ohartarazi dute detekzio goiztiarra funtsezkoa dela gaixotasuna prebenitzeko edo hasierako faseetan diagnostikatzeko, tratamendua eraginkorragoa delako eta sendatzeko aukerak handiagoak direlako.
Zure interesekoa izan daiteke
Etxegabetzeen aurkako dekretua luzatzeko eskatu dute, 2026an dozenaka familia kalean ez geratzeko
Donostian egindako prentsaurreko batean, Kaleratzeak Stop elkarteko ordezkariek, EH Bilduko, Podemoseko eta EB-IUko kideekin batera, abenduaren 31n amaituko den "babes soziala" luzatzeko eskatu dute, eta Eusko Legebiltzarrak aste honetan onartutako Etxebizitzaren, Lurzoruaren eta Hirigintzaren arloko Premiazko Neurriei buruzko Legearen kontra agertu dira.
Mitika diskotekako atezain batek kolpatuta hil zen Kerman Villate gaztea omendu dute Gasteizen
Kerman Villateren senideek prozesu judizialaren nondik norakoak salatu dituzte, eta egia eta justiziaren bila jarraituko dutela adierazi dute. Ehunka pertsona bildu dira Kermanen omenez egindako ekitaldian.
UEMAren esanetan, 2026ak “hizkuntza politika berriaren orubeak sendotzeko urtea” izan behar du
Urdiain eta Zeberio sartuta, 120 udalerrik osatzen dute jada Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea (355.000 biztanle). Euskararen kontrako oldarraldia dela eta, “euskarak benetako lege-babesa izan dezan akordioak adosteko ahalegin guztiak” egingo dituela esan du Martin Aramendi UEMAko lehendakariak.
Zorteak irribarre egin dio Barakaldori: loteriaren bigarren sari batek 1,2 milioi euro utzi ditu
Larunbat honetako Espainiako Loteriaren zozketak 1,2 milioi euro utzi ditu Barakaldon. Loteriaren 17. administrazioak oso-osorik saldu du bertan 54299 zenbakia.
Adingabe batek Getxoko talde batean jasandako erasoak eta jazarpena salatu ditu horren familiak
Biktimak bi urtez jaso ditu ezkutuko deiak, irainak, jazarpena sare sozialetan eta eraso fisikoak. Eraso larriena udan jaso zuen, erasotzaileek inguratu eta jo egin baitzuten. Konortea galduta, lurrera erori zen, eta erasoa grabatu egin zuten.
1932an Eibarrek Niceto Alcala Zamorari oparitutako pistola berreskuratu dute Frantzian
Pistola 1931 eta 1936 artean II. Errepublikako presidente izan zen Alcala Zamorari oparitu zioten Eibarko elkarte errepublikarreko emakume talde batek. Frantziako poliziak urtarrilean berreskuratu zuen legez kanpo bildumagile frantziarren eskuetan zegoen arma.
Aita Marik 56 pertsona erreskatatu ditu 2025eko azken misioan
Erreskatea gaur goizean egin dute, Lampedusatik 34 mila nautika hegoekialdera. Erreskatatutakoen artean 7 haurtxo eta 16 adingabe daude. Bi hilabeteko haurra eta bere gurasoak Aita Maritik eraman behar izan dituzte haurrak muturreko desnutrizioa eta deshidratazioa zituelako.
Iruñeko Irabia ikastetxeko ikasle ohi batek salatu du Opus Deiko apaiz batek sexu erasoak egin zizkiola nerabezaroan
Opus Deik, bere aldetik, gertatutakoa onartu du, bai eta Donostian eta Madrilen ere antzeko bi kasu izan zirela argitu ere. Lehenengoa, adingabe batekin jazo zen; bigarrena, berriz, 45 urteko emakume batekin.
VacaPop, ganadua erosi eta saltzeko aplikazioa: “Edadekoak ere hasi dira, pixkanaka, erabiltzen”
Inora joan beharrik gabe abereak saldu eta erosteko helburuarekin sortu da VacaPop mugikorrerako aplikazioa. Azoken zain egon barik, Internet bidez behiak, zaldiak, ahuntzak, landako makinaria eta bazka saldu eta erostea posible da honezkero. Oier Aizpuru eta Aitzol Gorospe abeltzain gazteek adierazi dutenez, oso erraza eta azkarra da. Nabarmendu dute, halaber, tratuak era tradizionalean ixten direla, alegia, aurrez aurre.
“Gure hezkuntza, euskalduna” lelopean, milaka ikasle kalera atera dira
Hego Euskal Herriko ikasleriak bat egin du Ikamak deituriko greba egunarekin. Manifestazio jendetsuak egin dira Iruñean, Gasteizen, Bilbon eta Donostian. Euskara oldarraldi judizial eta politiko bat jasaten ari dela eta indarrean dagoen hezkuntza ereduak euskara mesprexatzen duela salatu dute.