43.300 pertsonak baino gehiagok dute alzheimerra Euskal Herrian: prebentzioa oinarrizkoa duen erronka handia

Gaur, irailak 21, Alzheimerraren Munduko Eguna da, gaixotasun neurodegeneratiborik arruntena ikusarazteko eta gaitza dutenekin bizi direnak gogorarazteko eguna. Euskal Herrian, 43.300 pertsonak dute gaitz hori. Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 40.000 inguru dira, eta Nafarroan, berriz, 3.300 inguru. Gaixotasun horrek oroitzapenak ezabatu eta kaltetuen zein ingurukoen bizitzak astintzen ditu.

Datu zehatzik ez dagoen arren, adituek ohartarazi dute gaixotasun horren intzidentzia handitzen ari dela. Horrela, 2050erako 120.000 baino gehiago izan litezke kaltetutako pertsonak, tratamendu eraginkorragoak garatzea lortzen ez bada.

Espainiako Estatuan ere egoera kezkagarria da: 800.000 bat pertsonak dute alzheimerra, eta 40.000 diagnostiko berri daude urtero.

Aurten, "Eskubideak berdinduz" leloa aukeratu dute, pazienteez harago doan aldarrikapena; izan ere, gaixoak zaintzen dituztenen eskubideak aitortzea zein garrantzitsua den azpimarratu nahi dute, lan ikusezina baita eta karga fisiko eta emozional handia eskatzen baitu.

Adituek nabarmendu dutenez, detekzio goiztiarra da pronostikoa hobetzeko gakoetako bat. Testuinguru horretan, gero eta tratamendu hobegoak garatzen ari dira, eta horietako batzuk saiakuntza-fase aurreratuetan daude. Gainera, adimen artifiziala diagnostikoa, pazientearen jarraipena eta zaintzen dutenen bizi-kalitatea hobetzeko lagungarri izan daiteke.

Ikerketa, prebentzioa eta babesa dira gaixotasun honi aurre egiteko gako nagusiak. Gipuzkoan, adibidez, gertuko laguntza da ardatz nagusietako bat, eta Euskal Herri osoko elkarteek laguntza-baliabideak eta laguntza psikologikoa handitzeko inbertsio handiagoa eskatzen dute.

Halaber, kontzientziazio-kanpainek prebentzioaren garrantzia azpimarratzen dute. Fisikoki, mentalki eta sozialki bizitza aktiboa izatea, eta tabakoa eta alkohola saihestea, funtsezkoa da gaitza garatzeko arriskua murrizteko.

Gaur egun, elkarteek, profesionalek eta familiek euren ahotsak batu dituzte alzheimerra dutenei laguntza ematen dietenak ez ahazteko eta gizarte justuagoa, enpatikoagoa eta prestatuagoa eraikitzen jarraitzeko.