Milei, Argentinaren "gainbeheraren amaiera" iragarri duen presidentea
Aldaketarik bortitzena aukeratu du Argentinak, hautestontzietan Javier Milei ultraeskuindarraren alde eginda. Abenduaren 10etik aurrera, presidente izango da Milei, Sergio Massari hamaika puntuko aldea atera baitio bozketan, botoen % 55,69 jasota (Massak % 44,30 jaso ditu).
Argentinako politikaren "saltsan" aldaketa ekarri zuen "outsider"-a dela diote batzuek. Haren diskurtso iraultzailea lerroburu nagusietara heldu da azkenaldian, baina gizartearen gaitzespena saihestu nahian-edo, hasiera bateko proposamenak "leundu" ditu denborarekin.
Aldaketa ez da erraza izango, Fernandezen eta Massaren kudeaketak jasotako kritikak eta herrialdeak bizi duen egoera sozioekonomiko larria gorabehera, bien arteko tirabirak ardaztu baitzuen atzoko hauteskunde gaua.
Nor da Milei
Buenos Airesen jaio zen 1970eko urrian. Ekonomialaria, politikaria eta irakaslea da La Libertad Avanza alderdiko burua. Muturreko jarrera polemikoak erakutsi izan ditu beti. Besteak beste, abortuaren legearen kontra egin du (sexu abusu kasuetan baita), ikastetxeetan sexu hezkuntza integral bat ematearen aurka azaldu da, armak aldean eramateko askatasunaren alde agertu da, marxismo kulturalaren teoria zabaldu nahi izan du, berotze globala existitzen denik ukatu du, txertaketaren eta koarentenaren aurka agertu zen covid garaietan eta Argentinan Estatu terrorismoa dagoenik ukatu du.
Politika eta ekonomia liburuak idatzi ditu. Oihartzun publikoa lortu zuen telebista saioetan hainbat eztabaidatan parte hartu ostean. Izan ere, "aurkariak" iraintzen zituen, eta ideiak azaleratzeko orduan jarrera oldarkorra erakusten zuen.
2021az geroztik Buenos Airesko Hiri Autonomoko diputatu nazional gisa jardun du, urte horretako hauteskunde legegileetan hautatu baitzuten. Orduan erabaki zuen Mileik politikari gisa bere ibilbidea hastea. 2023ko presidentetzarako hauteskundeei begira, hautagai gisa aurkeztu zen, primarioetan boto baliodunen % 29,86ko babesa lortuz.
Horrela, lortutako emaitzak lehen garaipena eman zion hauteskundeetan eta herrialde osoan eta hogeita lau hauteskunde-barrutietatik hamaseitan boto gehien lortu zituen.
Handik egun gutxira, hauteskunde presidentzialen lehen itzulian, Mileik lortutako abantaila galdu zuen eta Aberriaren Aldeko Batasuneko hautagai peronista Sergio Massak garaitu zuen, primarioetan irabazi zituen hamasei barrutietatik sei galduz.
Atzo, 2023ko azaroaren 19an, Argentinako presidente izendatu zuten 2023-2027 aldirako; kargua abenduaren 10ean hartuko du.
Albiste gehiago mundua
Zuzenean: Iranek su-etena berretsi eta ukatu egin du su-etenaren ostean Israelen aurka misilak jaurti izana
AEBko presidenteak su-etena iragarri du Truth sare sozialean. Israelek berehala onartu eta salatu du Iranek misilak jaurti dituela bere instalazioen kontra, baina Iranek ukatu egin du.
Albiste izango dira: su-etena Israel eta Iran artean, Gobernu Kontseiluaren urteurrena eta abisu horia beroagatik
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Israelek Gazan hildako palestinarrak ia 56.000 dira dagoeneko
Gainera, Israelgo Armadaren erasoek 131.559 pertsona zauritu dituzte jadanik. Gazako agintariek ia 40 hildako baieztatu dituzte gaur, tartean 17 pertsona, laguntza eske zihoazenean tirokatuta.
Iranek iragarri du Estatu Batuek Qatarren dituzten basearen aurka eraso egingo duela
Ez du eman erasoaren inguruko xehetasunik, baina Qatarreko hiriburuan leherketak entzun dira. Al-Udeid aire-basea 1996an eraiki zen, eta Estatu Batuetako Aginte Zentralaren kuartela da. Ipar Amerikako herrialdeak eskualdean duen base handiena da, 10.000 soldadu inguru biltzen baitira bertan.
Rubin behatokiak "gaueko zeruari buruz inoiz egin den filmik konpletoena" izango denaren lehen irudiak argitaratu ditu
Irudi hauek "time-lapse" baten hasiera dira, eta hamarkada batez zeru australa kartografiatu ondoren osatuko da. Bideoak hainbat gai eta galderari sakontasunez begiratu eta erantzutea ahalbidetuko du, esaterako: energiaren eta materia ilunaren ezaugarriak, Esne Bidearen eraketa, eguzki-sistemako gorputz txikien propietateak eta arriskutsuak izan daitezkeen asteroideen ibilbideak.
Iranek AEBri erantzun dio, Qatarreko Al Udeid base estatubatuarraren aurka misilak jaurtita
Horrela, Iranen kontraerasoa eskualdean gerra eskalatzen ez jarraitzeko diseinatu dela uste da; izan ere, aldez aurretik jakinarazi du, eta, ondorioz, Al Udeid basea partzialki hustu ahal izan dute erasoaldia gertatu baino lehen. Trumpek berak ere baieztatu du Teheranek aldez aurretik jakinarazi diela bonbardaketa, eta eraso "oso ahula" izan dela erantsi du.
Ruttek dio Espainiak BPGren % 3,5 gastu militarrera bideratu beharko duela
Gainera, NATOko idazkari nagusiak gaineratu du 2029an konpromisoak berrikusiko dituztela. Ruttek argi utzi du "NATOk ez duela akordio batetik kanpo geratzeko borondatezko klausularik", eta ez dituela "bigarren mailako eta alboko akordioak ezagutzen".
Pablo Ibarren defentsak dio agertu berri den lekuko batek badakiela nortzuek gauzatu zuten benetan hilketa hirukoitza
Ekainaren 26an 31 urte beteko dira gaueko klub baten jabea eta bertako bi langile hil zituztela. Hiru hilketen egiletzat Ibar jo zuten, eta horren errua egotzita zigortu zuten. Hala ere, berak errugabea dela dio.
Iranek eta Israelek misil gehiago jaurti dizkiote elkarri
Iranek atzo iragarri zuen aukera guztiak mahai gainean dituela, eta erantzunaren neurria aztertzen ari direla. Bien bitartean, Donald Trump AEBko presidentea pozik agertu da erasoak eragindako ondorioekin, eta Iranek “erregimen aldaketa” behar duela esan du.
Albiste izango da: AEBen erasoa Iranen, Cerdan kasua eta San Joan bezpera
eitb.eus-ek gaur egingo dituen albiste nagusien laburpena