"Gerra egiten duten gizonak falta" direla nabarmenduz ireki du Lulak ofizialki COP30a
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) adierazi du klimaren auzian ezer ez egiteak geldialdi ekonomikoa eta inflazioa ekarriko dituela, eta erregaiei, finantzaketari eta egokitzapenari buruzko emaitza "argiak" eskatu ditu. 21era arte luzatuko da goi-bilera.
Lula COP30 irekitzeko hitzaldia egiten. Argazkia: EFE
Gaur hasi da ofizialki Brasilen, Belem hirian, NBEren 30. goi-bilera klimatikoa eta Luiz Inacio Lula da Silva Brasilgo presidenteak "gerra egiten duten gizonak" konferentzian ez egotea gaitzetsi du irekiera ekitaldian.
Lulak gogor kritikatu du Estatu Batuek eta Europak sustatutako defentsa-gastuaren gorakada, eta horren ordez, garapen bidean dauden herrialdeei beren helburu klimatikoak lortzeko borrokan laguntzeko behin betiko apustua egin beharko litzatekeela defendatu du.
"Gerra egiten duten gizonak COP30ean egongo balira, klimaren arazoarekin amaitzeko urtean 1,3 bilioi dolar jartzea askoz merkeagoa litzatekeela ikusiko lukete, gerra egiteko 2,7 bilioi dolar jartzea baino, iaz egon zuten bezala", salatu du Lulak eta anbizioa eskatu die guztiei Parisko Akordioaren izpiritua bizirik mantentzeko.
Gainera, eta inor aipatu gabe, "negazionistak porrot egitera" eramateko deia egin du, ·berotze globala gutxiesten dutelako, gorrotoa ereiten dutelako, beldurra zabaltzen dutelako eta erakundeei, zientziari eta unibertsitateei erasotzen dietelako".
AEB ez da negoziazio ofizialetara joan
AEB munduko herrialde kutsatzaileenetako bat den arren, Donald Trump AEBko presidentearen Gobernuak ez duela ordezkaririk bidali negoziazio ofizialetara. Dena dela, bai parte hartuko dutela klimari buruzko konferentzia garrantzitsuenean, "nahiz eta negoziazioetatik kanpo egon".
Berotze globala ukatzen du Trumpen administrazioak eta energia murriztagarriei ere muzin egiten die. Gauzak honela, ez zuten parte hartu joan den astean, ostegun eta ostiralean, Belemen bertan izan zen COP30eko liderren goi-bileran.
NBEk adierazi du klimaren auzian ezer ez egiteak geldialdi ekonomikoa eta inflazioa ekarriko dituela
Bestalde, Simon Stiell Nazio Batuen Klima Aldaketari buruzko Hitzarmeneko idazkari exekutiboak ohartarazi duenez, "ekintza klimatikotik kanpo geratzen direnek geldialdia eta inflazioa izango dute aurrez aurre".
"Erresilientzia sustatzeko ekintza bakoitzak bizitzak salbatzen, komunitateak indartzen eta ekonomia ororen menpe dauden hornidura kate globalak babesten laguntzen du", adierazi du Stiellek konferentziaren lehen osoko bilkuran.
Gainera, erregai fosilei, finantzaketari eta egokitzapenari buruzko emaitza "sendoak eta argiak" eskatu ditu.
Konbentzioa sinatu duten herrialdeei adostuta dagoena zehazteko garaia dela esan die. Ildo horretan, gogorarazi du Dubaiko COP28an trantsizio bat adostu zela erregai fosilak uzteko, eta "orain" dela "garaia" hori egiteko adiearazi du, "nola egin modu justu eta ordenatuan adostuz".
Halaber, "berotze globalaren aurrean ahulenak diren herrialdeentzat urtero konprometitutako 300.000 milioi dolarretatik 2035erako 1,3 bilioira pasatzeko "ibilbide-orria martxan jartzea" eskatu du, "herrialde garatuak buru direlarik".
Era berean, egokitzapenaren arloko adierazleei buruz ados jartzeko ere eskatu du, hori baita COP30 honen funtsezko puntuetako bat.
Simon Stiell Nazio Batuen Klima Aldaketari buruzko Hitzarmeneko idazkari exekutiboa. Argazkia: EFE
Stiellek nazioarteko lankidetzaren eta multilateralismoaren defentsa sutsua ere egin du, "hondamendi klimatikoek BPGa bi digitutan murrizten dutela" ohartaraziz. "Lehorte handiek herrialde oso baten uzta hondatzen eta elikagaien prezioak handitzen dituzten bitartean, zalantzan egoteak ez du zentzurik, ez ekonomikoki, ez politikoki", esan du.
"Gatazkak hedatzen diren heinean, gosetea hedatzen den bitartean, eztabaidan aritzeak, milioika pertsona beren herrialdeetatik ihes egitera behartuta daudenean, ez da inoiz ahaztuko. Hondamendi klimatikoek milioika pertsonaren bizitza kolpatzen dute, konponbideak ditugunean, eta hori ez da inoiz barkatuko, inoiz ez", esan du.
170 bat herrialdetako ordezkaritzak bildu dira COP30ean. Hilaren 21era arte luzatuko da topaketa eta azken akordioa lortzen ez bada, egun batzuk gehiago luzatzeko aukera izango da.
Zure interesekoa izan daiteke
Gutxienez zortzi pertsona hil eta 15 zauritu dira New Delhiko erdigunean izandako leherketa batean
Leherketa Gotorleku Gorriaren aurrean izan da, Indiako hiriburuko erdiguneko gunerik turistikoenetako batean. Oraindik ez da ezagutzen zerk edo nork eragin duen leherketa, baina agintariek eskualdeko eremu gatazkatsuenetan segurtasuna indartu dute.
Fung-wong supertifoiak bi hildako utzi ditu Filipinetan eta Taiwanera bidean da
Gutxienez bi pertsona hil dira eta milioi bat baino gehiago ebakuatu dituzte Filipinetan, 'Fung-wong' supertifoiaren ondorioz. Azken orduetan indarra galdu du eta Hegoaldeko Txinako itsasoan sartu da. Hala ere, adituen ustez, berriro indartu egin daiteke Taiwanera iritsi baino aurretik.
Nicolas Sarkozy aske dago, baldintzapeko neurriekin
Frantziako presidente ohia kartzelatik irtengo da, 20 eguneko espetxealdiaren ostean. Auzitegiak hainbat neurri ezarri dizkio, eta, besteak beste, ezin izango du Frantziatik irten.
Zergatik da garrantzitsua COP30 klima-aldaketari buzurko goi-bilera?
Munduko tenperaturak 1,5 graduko igoeraren langa gainditu zuen 2024an, lehen aldiz, eta geroztik egingo den klimaren inguruko aurreneko goi-bilera da aurtengoa. Azaroaren 10etik 21era egingo da COP30 goi-bilera, Brasilgo Amazonian.
Gobernu federala berriz irekitzeko akordioa lortu dute AEBko Senatuan, bost astez itxita egon ostean
Zortzi senatari demokratak errepublikanoekin bat egin dute neurria desblokeatzeko. Horri esker, 4.000 langile federal baino gehiago itzuliko dira lanera, eta Administrazioa finantzatuko dute 2026ko urtarrilera arte.
Estatu Batuek eta Errusiak gerra hotz nuklearra berpiztu dute: proba nuklearren helburuak eta arma nuklearrak dituzten herrialdeak
Trumpek bezala Putinek ere mehatxu nuklearra hauspotu dute, hiru hamarkada baino gehiagoko barealdiaren ondoren. Errusiak 1990. urtean egin zituen, azkenekoz, proba nuklearrak, eta Ameriketako Estatu Batuek, 1992an.
Zergatik daramatza itxita Estatu Batuetako Gobernuak 40 egun? Itxiera historikoaren gakoak
Estatu Batuetako Gobernu federalaren itxierak 40 eguneko marka historikoa egin du. Ehunka mila langile publiko soldatarik gabe eta oinarrizko zerbitzuak bertan behera utzi ditu, laguntza sozialak ordaindu gabe laga ditu eta aire-trafikoa kolapsatzea eragin du.
BBCko zuzendari nagusiak dimisioa eman du Trumpi buruzko dokumental baten inguruko polemikaren harira
'The Daily Telegraph' egunkariak asteartean argitaratu zituen barne dokumentu batzuen arabera, 'Panorama' izeneko dokumentalak ikusentzuleak engainatu ahal izan zituen Trumpen hitzaldi bat manipulatuz. Aurrez, Gazako genozidioaren inguruko trataeragatik ere jomugan zuen BBCko zuzendaritza Britainia Handiko eskuinak.
Astelehenean ekingo diote COP30ari Brasilen, negazionismoaren olatua geldiarazteko helburuarekin
NBEaren goi bileraren helburu nagusia 10 urte bete berri dituen Parisko Akordioa berrestea izango da; alegia, industria aurreko mailarekin alderatuta, planetaren berotzea 1,5 gradura mugatzea.