Zergatik da garrantzitsua COP30 klima-aldaketari buzurko goi-bilera?
Munduko tenperaturak 1,5 graduko igoeraren langa gainditu zuen 2024an, lehen aldiz, eta geroztik egingo den klimaren inguruko aurreneko goi-bilera da aurtengoa. Azaroaren 10etik 21era egingo da COP30 goi-bilera, Brasilgo Amazonian.
COP30 goi-bilera, Brasilen. Argazkia: EFE
Urtero egin ohi den NBEren klima aldaketaren nazioarteko goi bilerak mundu osoko buruzagiak biltzen ditu, eta hedabideen arreta bereganatu. Aurten Brasilgo Amazoniako Belem hirian egingo da COP30 deiturikoa, azaroaren 10etik 21era bitartean.
Aurtengoa zergatik da horren garrantzitsua?
Aurten 10 urte beteko ditu Parisko Akordioak, ia 200 herrialdek tenperaturaren igoera 1,5 gradura mugatzeko konpromisoa hartu zutenetik. 2024an, ordea, munduko tenperaturak langa hori gainditu zuen, lehen aldiz.
Zientzialarien arabera, Lurraren tenperatura industriaurreko aldian baino 1,5 gradu beroagoa izanez gero, klima-aldaketak eragindako ondorioak larriagoak izango dira.
COP30eko presidentzia-lanak egiten ari den Brasilek gainerako herrialde parte-hartzaileei eskatu die lan egin dezatela aurreko konpromisoak betetzeko (adibidez, COP28 goi bileran erregai fosilen erabilera pixkanaka ezabatzea hitzartu zuten), akordio berriak lortzen saiatu beharrean.
Hauek izango dira goi-bilerako bost ardatz nagusiak:
- Erregai fosilak erabiltzeari uztea
- Baso-soiltzea ekiditeko bideak topatzea
- Finantzaketa klimatikorako tresnak nola finkatu argitzea
- Egokitzapen-politikak nola ezarri eztabaidatzea
- Multilateralismoa
Bi asteko goi-bilera
Lehen astean, parte hartzen duten herrialdeetako negoziatzaileek beren lehentasunak azaldu eta besteen jarrerak ebaluatzen dituzte.
Herrialdeetako goi-ordezkariak (ministroak) bigarren astean hasi ohi dira negoziazioetan parte hartzen, xehetasun tekniko eta legalak adostu eta akordioak ixteko.
Negoziazioak goizalderaino luzatu ohi dira, eta ohikoa da azken ordura arte adostasunik ez lortzea.
Zure interesekoa izan daiteke
Gabonetako meza San Pedroko basilikara itzuli da 30 urte baino gehiagoren ondoren
Leon XIV.ak Aita Santu gisa eman duen lehen Gabonetako mezaren buru izan da, eta agertoki historiko bat berreskuratu du: San Pedro basilika, 1994tik liturgia hori egiten ez zen lekua. Aita Santuak Gazako sufrimendua eta munduan dauden errefuxiatuena ekarri ditu gogora bere homilian.
Gutxienez hildako bat Gazan eta Israelek Libanon egindako eraso berriek eskualdearen krisia berpiztu dute
Palestinar bat hil da Israelgo Armadak jaurtitako tiroen ondorioz, Israelek Hamasi su-etena haustea leporatzen dion bitartean eta Libano hegoaldean Hezbolaren posizioak bonbardatzen dituen bitartean.
Gazarako su-etenak bueltan ekarri ditu Gabon ospakizunak Betleemera
Gazako inbasioak Gabon giroa itzali du Betleemen bi urtez, baina, su-etenak, ahula bada ere, ospakizunak bueltan ekarri ditu, kristau tradizionalen arabera, Jesus jaio zen hirira. Zuhaitz handia jarri dute berriro Natibitatearen elizaren inguruan, eta, urteetan egin duten bezala, eskauten desfilea egin dute hiriko kaleetan.
Greta Thunberg atxilotu dute Londresen, kartzelan dauden Palestine Actioneko kideen aldeko protesta batean
Greta Thunberg atxilotu dute Londresen, palestinar preso batzuk babesteko elkarretaratze batean; alegia, Palestine Actioneko zortzi militante gose greban babesteko kontzentrazioan.
Siriako agintariek eta milizia kurduek elkarri leporatzen diote 2 hildako eta hainbat zauritu utzi dituzten erasoen ardura
Bi aldeek elkarri leporatzen diote indar kurduak Siriako Estatuan sartzeko akordioa hautsi izana. Bitartean, liskarrak gero eta ugariagoak dira.
Errusiako Estatu Nagusiko operazio burua hil dute Moskun, bonba-auto batekin egindako atentatu batean
Hasiera batean, Errusiako Instrukzio Batzordeak Ukrainako inteligentziari egotzi dio erasoa.
IRAren garaitik inoiz izan den gose greba luzeena egiten ari dira Palestina Actioneko kideak Erresuma Batuko kartzeletan
Gose greban denbora gehien daramatenak Amy Gardiner-Gibson eta Qesser Zuhrah dira, 50 egun, eta oso ahul daude. Justizia ministroarekin bilera eskatu dute euren abokatuek baina Gobernuak ezezkoa eman die.
Israelek beste 19 kokaleku legeztatu ditu Zisjordanian
Kolonoguneak legez kanpokoak dira nazioarteko araudiaren arabera, baina Netanyahuren gobernuak urteak daramatza estatus legala ematen; dagoeneko 69 kokaleku legeztatu ditu 2022tik. Hamasek "urrats kolonialtzat" jo du erabakia, eta "Palestinako lurraldea arpilatu" nahi izatea egotzi dio Israeli.
AEBk hirugarren petrolio-ontzi bat atxiki du Venezuelan
Bigarren ontzia abordatu ondoren, Venezuelako Gobernuak "pirateria" ekintzatzat jo du gertaera, eta tripulazioaren "bortxazko desagerpena" ere salatu du. Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak bilera egingo du datorren asteartean, hilaren 23an, egoera aztertzeko.
130.000 pertsona inguru argindarrik gabe geratu dira San Frantziskon
Pacific Gas and Electric (PG & E) konpainiak zabaldu duenez, 130.000 pertsona inguru argindarrik gabe geratu dira San Frantziskon (AEB), eta egoera konpontzeko lanean ari dira. Garraio publikoa eten egin da eta hainbat tokitan semaforoak ez dira martxan egon. Horrek zailtasunak eta atzerapenak eragin ditu trafikoan. Agintariek kaltetutako eremuetara ez joateko eskatu diete herritarrei, eta behar-beharrezkoa denean soilik jotzeko larrialdi zerbitzuetara.