1936 eta 1948 arteko errepresioak 3.507 hildako utzi zituen Nafarroan
Memoria Historikoaren Dokumentu Funtsak 1936 eta 1948. urteen bitartean frankismoaren errepresioaren ondorioz hildako 3.507 pertsona erregistratu ditu, bai Nafarroan bizi zirenak edo Foru Erkidegoan erailak izan zirenak.
Txostena astearte honetan aurkeztu dio Fernando Mendiola irakasleak Ana Ollo Herritarrekiko Harremanetako kontseilariari. Martin Zabalza Bake, Bizikidetza eta Giza Eskubideen zuzendari nagusiak, Cesar Layana Memoriaren Nafarroako Institutuko Dokumentazio Zentroko arduradunak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko zenbait ordezkarik ere hartu dute parte topaketan.
Nafarroako Memoria Historikoaren Funts Dokumentalak (NUP) egindako ikerketa honetan, kategoria eta azpikategoria ezberdinen arabera sailkatu dituzte biktimak: "Hilketak" (2.934), "Gatibu-lanak egiten eraildakoak" (448) eta "Beste testuinguru batzuetan errepresio bidez egindako hilketak" (125).
Aurretik zeuden ikerketak berrikusi ostean burutu da lana, batez ere Jose Maria Jimeno Juriok eta Altaffaylla Kultur Taldeak egindako ikerketen berrikuspenekin, baina argitalpen berriak ere kontsultatu dira, baita artxibo desberdinetako lehen mailako dokumentazioa ere, eta senideen, partikularren eta memoria historikoko elkarteen laguntza ere izan dute.
Foru Gobernuaren arabera, hildako pertsonen ezaugarri batzuk zehazten dira dokumentuan, militantzia politikoa edo sindikala, bizilekua edo jaioterria, eta heriotzaren data, besteak beste
Txosten horren osagarri gisa, kartografia-atal bat ere ireki da web-orrian, "Mapak" menutik eskuragarri dagoena. Bertan, udalerri bakoitzean eraildako pertsonen kopuruak eta tasak kontsulta daitezke, Nafarroan bizi diren biktimen kasuan, bai eta estatu-kolpea izan zenean Nafarroatik kanpo gatibu-lanak egiten ari ziren lagunen heriotzak ere.
Irailaren 22ko jardunaldia
Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren arteko Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen arloko lankidetza-hitzarmenaren esparruan, "Gerra Zibilaren eta errepresio frankistaren biktimen erroldak" izeneko jardunaldia egingo da bihar, irailak 22, Gogora Institutuaren egoitzan, Bilbon.
Besteak beste, Fernando Mendiola eta Nerea Perez Nafarroako Unibertsitateko Memoria Historikoaren Dokumentu Funtsaren kideak hartuko dute parte. Horrez gain, mahai-inguru bat ere egongo da, txostengileen eta Memoria Demokratikoaren Estatu Idazkaritzaren parte-hartzearekin.
Zure interesekoa izan daiteke
27ek Makroeskualde Atlantikoa osatzeko estrategia eskatu diote Europako Batzordeari
Urteko azken goi-bileran bildutako estatuburu eta gobernuburuek 2027ko ekainerako estrategia hori garatzea eskatu dute. Imanol Pradalesek "urtetako lanaren, aliantzen eta lidergoaren emaitza" dela azpimarratu du.
Makroeskualde Atlantikoaren sorrerarako urratsak ematea eskatuko dute 27ek
Lehendakaritzan "baikor" daude baina "zuhurrak" izan nahi dute, "Euskadirentzat garrantzi handia duen" albiste hau baieztatu arte. Izan ere, Europar Batasuneko estatuburuak eta gobernuburuak Bruselan bilduta daude, urteko azken goi-bileran, gai nagusia Ukrainaren finantziazioa dutela. Hala ere, ondorioen zirriborroak beste puntu bat ere jasotzen du: Europako Batzordeari Makroeskualde Atlantikoa sortzea eskatuko diote.
Ernaik kartelez bete du "El Correo" egunkariaren Bilboko egoitzako atea
Sare sozialetan bideo batean hartu dute astelehen gaueko ekintza bere gain.
Onartu dira Nafarroako 2026ko aurrekontuak, bazkideen babesarekin eta UPN, PPN eta Voxen kontrako botoekin
2026rako aurrekontuak 6.471 milioi eurokoak dira, iazkoak baino % 4,8 gehiago, eta Nafarroan inoizko aurrkontu altuenak. Azken asteotan 19,1 milioi euroko balioa duten 368 zuzenketa gehitu zaizkio Gobernuaren proposamenari, guztiak ere Gobernu-bazkideen alderdiek (PSN, Geroa Bai eta Contigo-Zurekin) eta EH Bilduk proposatutakoak.
Gogorak Txomin Letamendi EAJko militantea omendu du
Ondarroan eta Bilbon egingo dituzte omenaldiak, abenduaren 19an eta 22an, haren ohorea eta duintasunaren alde.
Eztabaida sutsua piztu da EH Bildu eta PPren artean ararteko berria aukeratzeko unean
"Jakin ezazue lehenago edo beranduago indar politiko gisa akabatuko zaituztela", ohartarazi dio De Andresek (PP) koalizio subiranistari. Otxandianok aurreratu du "neurri politikoak eta legalak" aztertuko dituztela haren aurka.
Mancisidor ararteko berria, euskaraz: "Guztion arartekoa izan nahi dut"
Mikel Mancisidor legelaria ararteko izendatu du Eusko Legebiltzarrak, EAJren, PSE-EEren eta PPren botoekin. Izendapenaren aurretik, PPk eta EH Bilduk akusazioak bota dizkiete elkarri, eta koalizioak kritikatu du Mancisidorrek ez duela "euskara maila egokia", eta zalantzan jarri du PPk hautagaitza babestu izana.
Melgosak egiturazko plan bat eskatu dio Sanchezi, populismoaren aurrean migrazioaren erronkari heltzeko
Ongizate sailburuak ohartarazi du diskurtso populistak arriskutsuak direla, are gehiago integrazioan oinarritutako estrategia komun, ordenatu bat bultzatzen ez bada.
Osakidetza hobetzeko proposamenei "oztoporik ez" jartzeko eskatu dio Pradalesek Osasun Ministerioari
Imanol Pradales lehendakariak Espainiako Gobernuko Osasun Ministerioari eskatu dio Eusko Jaurlaritza Osakidetzaren egoera hobetzeko egiten ari den proposamenak "entzuteko", eta, "gutxienez, oztoporik ez jartzeko". "Osasun Ministerioari exijitu nahi diot entzun dezala, eta egiten utz dezala", esan du.
Podemos prest dago Sumarrekin, IUrekin eta EH Bilduren aliantzak egiteko, Kongresuan hala erabakitzen badute
Gainera, Richar Vaquero Podemos Euskadiren koordinatzaile nagusiak adierazi duenez, "aurrera egingo dute" Gasteizko aurrekontuarekin, EAJrekin eta PSE-EErekin negoziatzen ari diren bitartean proposamen "interesgarriak" egiten bazaizkie.