Gerra-krimenak, genozidioa eta tortura frankistak ez dira preskribatuko
Unidas Podemosek eta PSOEk 1977ko Amnistia Legearen zati bat indarrik gabe uztea adostu dute, Oroimen Demokratikoaren lege proiektuaren baitan. Frankismoan egindako gizateriaren aurkako krimenek, genozidioak eta torturek 1977an aldarrikatutako amnistia-araudiaren babesik ez izatea ebatzi dute, eta amnistiaren lege horren gainetik nazioarteko zuzenbidea gailentzea.
Oroimen Demokratikoaren lege proiektuaren artikuluei egindako 30 zuzenketen edukia adostu dute koalizioko bi kideek, tartean, gerra krimenak, gizateriaren aurkakoak, genozidioak eta torturak preskribaezinak izatea.
Kongresuan emandako prentsaurreko batean, Enrique Santiago Unidas Podemoseko diputatuak esan du, hala ezingo dela amnistia legea erabili "gisa honetako krimenak ikertzeko oztopo gisa".
Gainera, Erorien Haranak bere berezko izena berreskuratzea adostu dute, Cuelgamuros; eta diktaduraren biktimek konfiskatutako ondasunengatik eta Francisco Francoren erregimenak ezarritako zigor ekonomikoengatik kalte ordaina jasotzeko eskubidea izatea adostu dute alderdiek.
Zuzenketek jasotzen duten beste puntu bat da frankismoaren biktimen errolda zabaltzea, elkarte memorialistek eskatu bezala, bizirik atera ziren trantsizioaren biktimak ere bertan sartzeko, 1978tik 1982ra bitartekoa biktimak, alegia.
Bestalde, espazio konfederaletik azaldu dutenez, erregimen frankistako 33 pertsona ospetsuri emandako noblezia tituluak kenduko zaizkie, hala nola, Primo de Rivera, Calvo Sotelo eta Queipo de Llano dukerriei.
Horrela, PSOEk eta Unidas Podemosek gizateriaren aurkako delituen arloan indarrean dagoen nazioarteko zuzenbidea aplikatzea galdegin dute, eta Giza Eskubideen eta Memoria Demokratikoaren Salako fiskalari eskatu diote ekin diezaiola "estatu-kolpearen, gerraren eta diktaduraren" ondorioz izandako gertakarien ikerketari.
Hezkuntzaren arloan, "Frankismoaren krimenen ikerketa historikorako eskubidea" bermatuko litzateke; krimenetan parte hartu zuten eta hilda leudeken pertsonen ohorerako eskubidearen gainetik legoke ikerketarako eskubidea eta eduki horiek testu-liburuetan eta curriculum-materialetan sartzeko beharrari buruzko aipamen bat gehitzen da.
Egia judiziala lortzea xede
Santiagok onartu duenez, krimen horiek gauzatu zirenetik igaro den denbora dela medio, Justiziaren gaineko eragina ez da "oso nabarmena" izango, izan ere, erantzukizun penala heriotzarekin batera amaitzen da eta arduradun asko hilik daude dagoeneko. Halere, Santiagok uste du "egia judiziala" lortu ahal izango dela, eta horrek biktimen "erreparazioari laguntzen" diola, giza eskubideen urraketen aurrean lehen eta bigarren mailako biktimarik ez dagoela egiaztatzen baitute.
"Kontua ez da diktadurako zerbitzari publikoak epaitzea, amnistiagarriak ez diren krimen horiek egin zituztenak baizik", azaldu du Santiagok, eta tortura delituak egin dituzten pertsonak aipatu ditu, edo frankismoko ministroen kasuan, "kalte edo lesioak" modu zuzenean eragin zituztenak.
Estatu idazkariak zehaztu duenez, 1977ko Amnistia Legearen interpretazio bat da, eta ez indargabetze bat; izan ere, arau horrek deuseztatu ezin diren beste alderdi batzuk ekarri zituen, hala nola kotizazio sozialak aitortzea.
Unidas Podemosek beste talde batzuen babesa lortu nahi du orain, eta ERCren eta EAJren babesa lortuko duela uste du, errepresioa zuzenean pairatu zutenekin akordiorik ez egotea ezinezkoa zaielako.
Isabel Rodriguez Lurralde Politikako ministro eta Espainiako Gobernuko bozeramaileak adierazi duenez, "oso garrantzitsua da Memoria Demokratikoaren Legea adostasunez aurrera ateratzea", eta alderdi politikoei eskatu die "adostasun jarreren alde egitea, aurrera atera ahal izateko".
Albiste gehiago politika
Servinabarrek 22.000 euro eman zizkion Cerdanen arrebari, eta 68.000 euro, Oscar Arizcuren UPNren presidenteorde ohiari
Hori omen dakar Nafarroako Foru Ogasunak Leopoldo Puente Auzitegi Goreneko magistratuaren esku jarri duen dokumentazioak.
Gorenak ez du onartu Koldo Garciak bere audioak argitaratzea debekatzeko egindako eskaria
Instrukzioko epaileak adierazi du ez duela eskumenik kautelazko neurri horiek hartzeko, eta auzipetuari gogorarazi dio horixe bera adierazi zuela Santos Cerdanek audioak oso-osorik ateratzeko eskaera egin zuenean. Audioak hiru telefono mugikorretan eta grabagailu batean aurkitu zituzten, Garciaren etxean, eta, atera ondoren, aldeei entregatu zaizkie.
Auzitegi Goreneko hiru magistratuetatik bik epaiketaren atarian jarri dute Estatuko fiskal nagusia
Hirugarren magistratuak boto partikularra eman du, fiskal nagusiaren aurkako auzia artxibatu behar zela iritzita, Gonzalez Amadorren kasuari buruz aurretik ezagutzen ez zen daturik eman ez zuelako.
Boiseko Jaialdia, AEBko diasporarekin harremanak sendotzeko aldia
Euskal erakundeen ordezkaritza bat, Imanol Pradales lehendakaria buru, Boisen izango da gaurtik abuztuaren 3ra bitartean. Idahoko erakundeekin lankidetza estutzea izango dute helburu, AEBko euskal komunitateari babesa ematearekin batera.
25 urte bete dira ETAk Juan Mari Jauregi hil zuela
ETAk Juan Mari Jauregi hil zuela 25 urte bete dira gaur. Haren alargunak eta alabak gizon adeitsu, ausart eta elkarrizketarako prest bezala gogoratzen dute, baita desberdin pentsatzen zutenekin ere. Mende laurden geroago, ETA desagertuta dagoela, biek egia eta memoria eskatzen jarraitzen dute indarkeria hark utzitako zauriak ixteko.
Espainiako Gobernuak onartu du jaiotzagatiko baimena 17 astera luzatzea eta bi asteko guraso-baimena ordaintzea
PSOEk eta Sumarrek lortutako akordioaren ostean, astearte honetako Ministroen Kontseiluan onartu dute neurria. Pilar Alegria Espainiako Gobernuko bozeramaileak adierazi du "albiste ezin hobea" dela.
Gontzal Tamayo Osasun sailburuordeak sistema digitalizatzea jarri du erronka nagusi gisa
Gontzal Tamayo Transformazio Digitaleko eta Emaitzetako sailburuordeak Osasun Sailaren eta Osakidetzaren berrantolaketa izan du hizpide, Radio Euskadin egin dioten elkarrizketan. Azaldu duenez, erronka nagusia sistema digitalizatzea da: alde batetik, datuak eta emaitzak hobeto aztertu ahal izateko, eta, modu horretan gaixoari tratamendu indibidualizatua emateko; bestetik, inteligentzia artifiziala erabiliz, medikuei karga burokratikoa kentzeko, gaixoekin egoteko denbora gehiago izan dezaten. (Jatorrizkoa, gaztelaniaz).
Sanchezek 2026rako aurrekontuak aurkeztuko ditu, eta, Kongresuak onartu zein ez, legegintzaldia agortu egingo du
Espainiako Gobernuko presidenteak 2026rako aurrekontuak aurkezteko asmoa du, eta talde guztiekin hitz egiteko prest agertu da.
Aitor Estebanek Ertzaintzaren izaera demokratikoa zalantzan jarri izana aurpegiratu dio EH Bilduri
Aitor Esteban EBBko presidenteak EAJren sorreraren 130. urteurrena ospatzeko ekitaldian parte hartu du. "Ertzaintza da gure erakunderik preziatuenetako bat", adierazi du ekitaldian. "Barregarria da kale borrokako asaldatzaile horiek autoritarismoaz eta iraganeko logikaz hitz egiten entzutea", erantsi du. "Nortzuk eta horiek izango dira guri demokrazia eta tolerantzia lezioak emango dizkigutenak, bai zera!", azpimarratu du.
Giza Eskubideen Behatokiak eta Josu Mujikaren familiak lau kazetari deklaratzera deitzeko eskatu dute
Era berean, Mujikaren heriotzaren 50. urteurrena betetzean, 2019an Bilbon eta Madrilen, 'Yo confieso. 45 años de espía' liburuaren aurkezpenak antolatu zituzten bi pertsonen testigantza jasotzea eskatu du GEBehatokiak.