Zenbat zikintzen dugu garbitzen dugunean?
Ontzi-garbigailurako pastillak, labe-garbitzaileak, zorurako detergenteak, aire-freskagarriak, beira-garbitzaileak... Gero eta garbigarri gehiago ditugu etxeko armairuan, horietariko asko oso kaltegarriak, kutsadura-foku izateaz gain, gure osasunerako mehatxu izan daitezkeelako. Ezinbestekoak al dira?
Aiora Urbieta naturopata eta sendabelarretan aditua da, eta urteak daramatza garbigarriak etxean egiten. Kontzientziatzen ari bagara ere, eta gero eta jende gehiagok produktu ekologikoen alde edo etxean egiten direnen alde egiten badu ere, oraindik egiteko asko dagoela aitortu digu.
Buruko minak, azkura, asma, goragalea, nerbio-sisteman eta arnas aparatuan arazoak edo desoreka hormonalak eragin ditzakete organismoan garbigarriek.
Halaber, askok substantzia kimiko kutsagarriak eta arriskutsuak izaten dituzte, eta horiek zaborretara botatzen direnean edo sukaldeko harraskatik edo komunetik behera, ingurumenean kalteak eragiten dituzte.
Dena dela, azpimarratu behar da guztiek ez dutela kalte bera eragiten.
Zeintzuk dira gehien kutsatzen duten garbigarriak?
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundearen (OCU) arabera, komunontzi-garbitzaileak, labea garbitzeko erabiltzen diren produktuak, libratzaile kimikoak, desinfektatzaileak, bakterioen aurkakoak eta aire-freskagarriak dira arriskutsuenak.
Komunontzi-garbitzaileek kimiko arriskutsuak dituzte, hala nola sodio hipokloritoa edo azido klorhidrikoa; beraz, gehienek azkura sentiarazten dute begietan eta larruazalean. Labe-garbigarriak ere oso arriskutsuak dira. Soda kaustikoa izaten dute, digestio arazo larriak eragin ditzakeen produktua.
Gai arriskutsuen artean sartzen dituzte libragailu kimikoak ere; izan ere, oso kaltegarriak dira, bai gizakiarentzat baita ingurumenarentzat ere, substantzia korrosiboak izaten dituztelako hondakinak ezabatzeko, normalean sosa.
Desinfektatzaileak eta bakterioen aurkakoak ere multzo horretan daude, baita aire-freskagarriak ere, disolbatzaileak dituzten produktuak baitira, eta asma, bronkitisa, migraina eta abar eragin edo areagotu ditzakete.
Eta horren aurrean, ba al dago alternatibarik?
Aukerarik bat baino gehiago daude. Horietako bat da produktu ekologikoak erostea. Substantzia toxiko gutxiago dituzte, biodegradagarriak dira, eta, beraz, murriztu egiten da ohiko kimikoek ingurumenean eta pertsonen osasunean duten eragina.
Beste aukera bat garbiketa-produktuak pisura erostea izan daiteke. Ontziak berrerabiliz, ingurumena babestu eta klima-aldaketa arintzen laguntzen da.
Horretaz gain, etxean bertan egin ditzakegu garbigarriak, osagai naturalak erabiliz. Horrela, dirua aurrezteaz gain, produktu jasangarriagoak erabiliko ditugu, ez baitira kaltegarriak ez ingurumenarentzat ezta gizakiontzat ere, osagai naturalak erabiltzen baitira horiek ekoizteko: gatza, ozpina, bikarbonatoa, limoia, xaboi naturala eta olio likidoa, besteak beste.
Aiora Urbieta etxeko garbigarriak eta produktu kosmetiko naturalak nola egin irakasten aritzen da han eta hemen, tailerrak antolatuz. Berak argi du supermerkatuan erosten ditugunak bezain eraginkorrak edo are eraginkorragoak direla etxean egindako garbigarriak. Horrelako batzuk nola egin azaldu digu:
Albiste gehiago gizartea
Ehunka lagun bildu dira Bilbon Palestinaren alde
Bilbo-Palestina herri ekimenak elkarretaratzea egin du Plaza Biribilean, Palestina askatzea eskatzeko eta Netanyahu "gizateriaren aurkako krimenengatik" salatzeko.

Bizkaiko hondartzak, karabela portugesik gabe
Larunbat honetan Bizkaiko kostaldeko hondartza guztietan bainua hartzeko aukera izango dugu, marmokarik gabe.
Auto-gidari bat hil da Tolosan, autobus batekin talka eginda
Lurraldebusek aldi baterako eten du zerbitzua Ibaiondo kaleko 1. eta Larramendi kaleko 8. atarien pareko geralekuetan.
30 bat pertsona etxetik atera dituzte Elgoibarren, eraikin batean piztutako sute baten ondorioz
Sua 00:30 aldera piztu da, San Bartolome kaleko eraikin batean, eta ez da inor zauritu. Kaltetutako pertsona gehienak goizean itzuli dira etxera.
Mozketak N-1 errepidean, Ordizia parean, pantaila akustikoak jartzeko obrengatik
Obrek eragina izango dute eskuineko erreian eta Gasteizko noranzkoan sartzeko adar batean, larunbat goizetik igandera arte.
Gizon bat atxilotu dute Donostian, hainbat adingaberi sexu-erasoak egitea egotzita
Gizon horrek 27 urte ditu, eta epaileak behin behinean espetxeratzeko agindu du, adingabe batzuen sexu-askatasunaren aurkako delituak egotzita.
Sutea Gizateriaren Ondare den Kordobako meskitan
Sua 21:00ak pasatxo zirenean hasi da, eta, batez ere, eraikinaren alde garaienari eragin dio. Meskitaren milaka urteko historian, aurretik bi sute baino ez ditu jasan: 1910ean, duela 115 urte, eta 2001ean, bigarrena.
Algen inbasioa Nojako Trengandin hondartzan
Kaltegarria ez den Asiako alga bat da, eta itsasoaren tenperatura altuagatik Kantauri itsasoan areagotzen ari da. Bizilagunen eta turisten arteko disgustua agerikoa da, eta batzuek uretara ez sartzea ere erabaki dute.
Kanibalismo arrastoak topatu dituzte Atapuercan
Ikertzaile talde batek beste kanibalismo kasu berri bat aurkitu du El Mirador kobazuloan, Atapuercako aztarnategian (Burgos). Duela 5.700 urte gertatu omen zen, Neolito amaieran, tokiko gatazken ondorioz, zeremonia edo erritualekin zerikusia duen zantzurik atzeman gabe. Lehen nekazari taldeen arteko liskarrak ohikoak ziren, eta oso bortitzak gainera. Beste tribuetakoak hiltzeaz gain, kanibalismoa praktikatzen zuten. Hala ere, badira kanibalismoaren ebidentziak beste aztarnategi askotan; adibidez, Isturitzen (Nafarroa Beherea).
Orain Jumillan edo lehenago Torre Pachecon gertatutakoaren atzean "asmo politiko garbia" ikusten du Othmanek
Zornotzan bizi den musulman honek ETBri esan dionez, baldintza soziekonomiko apaleko tokiak dira, baliabide gutxikoa bertako jendea, kanpotik lanera doana, "ia esklabutza egoeran" bada ere. Horren hitzetan, osagai horiek baliatzen dituzte "sumindura eragin eta etekin politikoa ateratzeko".