Zenbat zikintzen dugu garbitzen dugunean?
Ontzi-garbigailurako pastillak, labe-garbitzaileak, zorurako detergenteak, aire-freskagarriak, beira-garbitzaileak... Gero eta garbigarri gehiago ditugu etxeko armairuan, horietariko asko oso kaltegarriak, kutsadura-foku izateaz gain, gure osasunerako mehatxu izan daitezkeelako. Ezinbestekoak al dira?
Aiora Urbieta naturopata eta sendabelarretan aditua da, eta urteak daramatza garbigarriak etxean egiten. Kontzientziatzen ari bagara ere, eta gero eta jende gehiagok produktu ekologikoen alde edo etxean egiten direnen alde egiten badu ere, oraindik egiteko asko dagoela aitortu digu.
Buruko minak, azkura, asma, goragalea, nerbio-sisteman eta arnas aparatuan arazoak edo desoreka hormonalak eragin ditzakete organismoan garbigarriek.
Halaber, askok substantzia kimiko kutsagarriak eta arriskutsuak izaten dituzte, eta horiek zaborretara botatzen direnean edo sukaldeko harraskatik edo komunetik behera, ingurumenean kalteak eragiten dituzte.
Dena dela, azpimarratu behar da guztiek ez dutela kalte bera eragiten.
Zeintzuk dira gehien kutsatzen duten garbigarriak?
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundearen (OCU) arabera, komunontzi-garbitzaileak, labea garbitzeko erabiltzen diren produktuak, libratzaile kimikoak, desinfektatzaileak, bakterioen aurkakoak eta aire-freskagarriak dira arriskutsuenak.
Komunontzi-garbitzaileek kimiko arriskutsuak dituzte, hala nola sodio hipokloritoa edo azido klorhidrikoa; beraz, gehienek azkura sentiarazten dute begietan eta larruazalean. Labe-garbigarriak ere oso arriskutsuak dira. Soda kaustikoa izaten dute, digestio arazo larriak eragin ditzakeen produktua.
Gai arriskutsuen artean sartzen dituzte libragailu kimikoak ere; izan ere, oso kaltegarriak dira, bai gizakiarentzat baita ingurumenarentzat ere, substantzia korrosiboak izaten dituztelako hondakinak ezabatzeko, normalean sosa.
Desinfektatzaileak eta bakterioen aurkakoak ere multzo horretan daude, baita aire-freskagarriak ere, disolbatzaileak dituzten produktuak baitira, eta asma, bronkitisa, migraina eta abar eragin edo areagotu ditzakete.
Eta horren aurrean, ba al dago alternatibarik?
Aukerarik bat baino gehiago daude. Horietako bat da produktu ekologikoak erostea. Substantzia toxiko gutxiago dituzte, biodegradagarriak dira, eta, beraz, murriztu egiten da ohiko kimikoek ingurumenean eta pertsonen osasunean duten eragina.
Beste aukera bat garbiketa-produktuak pisura erostea izan daiteke. Ontziak berrerabiliz, ingurumena babestu eta klima-aldaketa arintzen laguntzen da.
Horretaz gain, etxean bertan egin ditzakegu garbigarriak, osagai naturalak erabiliz. Horrela, dirua aurrezteaz gain, produktu jasangarriagoak erabiliko ditugu, ez baitira kaltegarriak ez ingurumenarentzat ezta gizakiontzat ere, osagai naturalak erabiltzen baitira horiek ekoizteko: gatza, ozpina, bikarbonatoa, limoia, xaboi naturala eta olio likidoa, besteak beste.
Aiora Urbieta etxeko garbigarriak eta produktu kosmetiko naturalak nola egin irakasten aritzen da han eta hemen, tailerrak antolatuz. Berak argi du supermerkatuan erosten ditugunak bezain eraginkorrak edo are eraginkorragoak direla etxean egindako garbigarriak. Horrelako batzuk nola egin azaldu digu:
Albiste gehiago gizartea
Sindikatuek "propagandatzat" jo dute Osakidetzak Lehen Mailako Arretako 13 zentrotan psikologia zerbitzua eskainiko duela iragarri izana
ELA eta LAB sindikatuek ohartarazi dutenez, psikologo hauek "ez dute espezialitaterik, eta ezin izango dute tratamendurik diagnostikatu edo bideratu". Lehen Mailako Arretako osasun zentroetan psikologia zerbitzua ezarriko duen proiektu pilotua aurkeztu die Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak Osakidetzako sindikatuei. Osasun Sailak iragarri duenez, helburua "anbulatorioetako arreta emozionalaren irisgarritasuna hobetzea" da.
44 urteko gizonezko bat hil da Arrigorriagan, autoarekin BI-3723 errepidetik AP-68ra erorita
Lau metrotan behera erori da ibilgailua. Pertsona bakarra zihoan barruan, eta tokian bertan zendu da.
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan, Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna saritzen dituzte Veneziako Telebista golardoek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta hainbat euskarritan emititzearen alde egindako apustua aitortuta. Glaziarrak agurtzen PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, guztietan egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzak psikologia zerbitzua emango du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente izango dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentala artatzeko zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Behatokiak iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzengatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.