Fibromialgia, Euskadin 90.000 pertsonari eragiten dion gaixotasun ikusezina
Ia 90.000 pertsona minez bizi dira Euskadin fibromialgiak jota, eta eta hamar gaixotik bederatzi emakumeak dira, 30 eta 50 adin tartekoak gehienak. Mila aurpegi dituen gaixotasuna da, eta, kasu askotan, urteak ematen dituzte pazienteek diagnostiko bat izan arte. Igande honetan, maiatzak 12, Fibromialgiaren Nazioarteko Eguna dela eta, ikusgarritasuna eman nahi izan diogu gaitzari; izan ere, onespenik ezari egin behar izaten diote aurre fibromialgia duten gaixo gehienek.
Gorputz osoko mina, nekea eta indarberritzen ez duten loaldiak dira fibromialgiaren bereizgarri nagusiak. Medikuek, gaixotasun honen diagnostikoa egiteko, gorputzean min ematen duten 18 puntu bilatzen dituzte. "Punto gatillo" izenarekin ere ezagunak, bizkarrezurrean, lepoan, bizkarraldean, gerrian, ukondoan, belaunetan, aldakan... bilatzen dituzte puntu mingarri horiek.
Mina konstantea izan ohi da. Batzuetan handiagoa, beste batzuetan txikiagoa, baina mina etengabe hor izaten dute gaixoek. Askotan, eguneko orduen arabera aldatuz doa mina, edo egindako jarduera fisikoarekin arabera. Eguraldi aldaketek ere maiz eragiten dute, baita lo faltak edo estresak ere.
Min kroniko horrez gain, bestelako sintomak ere sor ditzake fibromialgiak, hala nola, nekea, loaren alterazioak, esnatu ondoko zurruntasuna, buruko mina, depresioa, antsietatea edo digestio-aparatuko arazoak.
Sentsibilizazio zentraleko sindromeak gizartean ikusezinak direnez, ikusezintasun horrek arazo psikologiko eta sozialak sortzen dizkie maiz gaixoei. Kasurik gehienetan, gainera, urteak igarotzen dira pertsona batek lehen aldiz medikuarenera jotzen duenetik diagnostiko bat jasotzen duen arte, horrek dakarren guztiarekin. Jatorria ezezaguna bada ere, azken boladan, faktore genetikoa ari da indarra hartzen.
Gaur gaurkoz ez dago sendabiderik, nahiz eta tratamenduan aurrerapen handiak egin diren azken hamarkadan. Hala ere, ikerketa gehiago eskatzen dute gaixoek, eta borrokan ari dira gizartearen aitorpena lor dezaten; izan ere, ikusezina izateaz gain, aurreiritziz eta estigmaz beteriko gaitza ere bada fibromialgia.
Albiste gehiago gizartea
Euskadin adingabeei egindako sexu abusuen biktima ia denak (% 92) neskak dira, eta 15 urtetik beherakoak gehienak
Save The Children gobernuz kanpoko erakundeak haurren kontrako sexu abusuen inguruko 88 epai aztertu ditu, 2019tik 2024ra bitartekoak. Halaber, kasu guztietan akusatua gizona zen.
Sindikatuek "propagandatzat" jo dute Osakidetzak Lehen Mailako Arretako 13 zentrotan psikologia zerbitzua eskainiko duela iragarri izana
ELA eta LAB sindikatuek ohartarazi dutenez, psikologo hauek "ez dute espezialitaterik, eta ezin izango dute tratamendurik diagnostikatu edo bideratu". Lehen Mailako Arretako osasun zentroetan psikologia zerbitzua ezarriko duen proiektu pilotua aurkeztu die Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak Osakidetzako sindikatuei. Osasun Sailak iragarri duenez, helburua "anbulatorioetako arreta emozionalaren irisgarritasuna hobetzea" da.
44 urteko gizonezko bat hil da Arrigorriagan, autoarekin BI-3723 errepidetik AP-68ra erorita
Lau metrotan behera erori da ibilgailua. Pertsona bakarra zihoan barruan, eta tokian bertan zendu da.
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan, Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna saritzen dituzte Veneziako Telebista golardoek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta hainbat euskarritan emititzearen alde egindako apustua aitortuta. Glaziarrak agurtzen PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, guztietan egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzak psikologia zerbitzua emango du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente izango dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentala artatzeko zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Behatokiak iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzengatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.