Infiernos, Vignemale, Aneto eta Perdido, Pirinioetako azken glaziarrak
Munduko mendietako glaziar gehienak ari dira klima-aldaketaren ondorioak jasaten, eta Pirinioak ez dira salbuespena. Izotz-galera izugarri bizkortu da azken urteetan, eta ikerlarien arabera, hobera egin ezean, 30 urteren buruan medietako glaziar guztiak desagertuta egongo dira. Pirinioetan, glaziarren galera nabarmena da: 100 glaziar baino gehiago zeuden 1850ean, 39 zeuden 1984an, 21 zeuden 2020an eta 18 zeuden 2022an.
Munduko tenperaturak gora egin ahala, glaziarrak behera egiten ari dira. Zenbait lurraldetan, gainera, gehiago nabaritzen ari dira klima-larrialdiaren ondorioak. Pirinoetako Lan Elkarteak egindako ikerlan baten arabera, mendikateko glaziarren erdiak galdu dira 1983tik, inguru horretako batez besteko tenperatura 1,6 gradu igo da eta % 8 euri gutxiago egiten du orain, duela hamarkada batzuetako datuekin konparatuz gero.
Horrela, Pirinioetan glaziarrak galzorian daude, eta hainbat ikerketak zehaztu dutenez, glaziarrek euren azaleraren heren bat galdu dute hamarkada bakar batean. Monte Perdidon eta Aneton, berbarako, izotz-galera izugarri bizkortu da. Ikertzaileek azaldu dutenez, horixe omen da azken urteotako joera orokorra, Pirinio osoan elur-masak sei metroko lodiera galdu baitu azken hamarkadan. Klimak egungo joerari eutsiz gero, Monte Perdidoko glaziarra 2035erako galduko da.
Anetoko glaziarra, oso glaziar txikia bada ere, Pirinioetako glaziarrik handiena da, baita Europako hegoaldeko handiena ere. Hala ere, klima-aldaketak azkartu egin du galera hori, azken urteetan glaziarren azalera % 64,7 murriztu da.
"Glaziarrak agurtzen" dokumentala, EITBko Primeran plataforman
Glaziarren galeraz kezkaturik, eta 2025. urtea Glaziarren Kontserbazioaren Nazioarteko Urtea dela baliatuz, EITBren Primeran plataformak ostiral honetan "Glaziarrak agurtzen" dokumental sorta estrainatuko du, arazoaz ohartarazteko asmoz. Izan ere, ikertzaileen arabera, egoera iraultzen ez bada, 2050. urterako ez da glaziarrik geratuko Pirinioetan.
Eñaut Izagirre Estibaritz glaziologoak gidatuko du Pirinioetan barrena egingo den abentura, eta Pirinioetan galbidean dauden glaziar nagusietan egingo du geldialdia: Aneto, Monte Perdido, Infiernos eta Ossoueko (Vignemale) glaziarretan.
Bisita horietan punta-puntako teknologia birtuala eta errealitate areagotua izan dute lagun, eta, ondorioz, ikusleak, xehetasun ikaragarri handiz ikusi ahal izango ditu Pirinioetako txoko guzti-guztiak.
Albiste gehiago gizartea
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.
Auroroek Gasteizko Alde Zaharrean barrena abestu dute, Andre Maria Zuriaren jaietarako deia eginez
Igande honetan izandako Arrosarioaren Prozesioak milaka gasteiztar bildu ditu, Andre Maria Zuriaren horma-hobiaren aurrean hasita eta San Migel elizan egindako meza batekin bukatuta.