Errusiari presio egiteko eskatu diote G7ko buruzagiek Txinari, Ukrainako gerra amai dadin
G7ko buruzagiek Errusiari presio egiteko eskatu diote Txinako Gobernuari, Ukraniako guerra amai dadin. Larunbat honetan argitaratutako ohar batean, Pekinekin akordioak mantentzeko nahia azpimarratu dute, eta hainbat neurri hartuko dituztela iragarri dute, "hornidura-kate kritikoetan gehiegizko dependentziak murrizteko helburuarekin". Hori guztia, Txinarekin sinatutako merkataritza-akordioak bertan behera utzi gabe.
Gainera, "nazioarteko foroetan inplikazio gehiago" izateko eskatu diote munduko zazpi ekonomia nagusietako buruzagiek Txinari, hala nola, ingurumenaren babesarekin lotutako topaketetan, merkataritza foroetan edo nazioarteko gatazkei buruzko goi-bileretan.
Buruzagiek, adostutako ohar batean azpimarratu dutenez, ikuspegi politiko horiek "ez daude Txina kaltetzeko asmoz prestatuta, eta ez dute herrialde horren aurrerapen eta garapen ekonomikoko ahaleginak zapuztea bilatzen". Nolanahi ere, zehaztu dute G7ak "arriskuak murrizteko eta dibertsifikatzeko" bidea hartzea aurreikusi duela, eta neurri zehatzak hartuko dituzte horretarako.
"Txinaren aurka liskarra sortzea" leporatu dio Pekinek G7ri
Testuinguru horretan, "herrialdea manipulatzea", "Txinaren aurkako liskarra sortzea" eta "merkatu ekonomiaren printzipioei muzin egitea" leporatu dio Pekinek G7ri, Txinak Erresuma Batuan duen enbaxadako bozeramailearen adierazpen batean.
"G7ko kide batzuek ez dituzte aintzat hartzen merkatu-ekonomiaren eta bidezko lehiaren printzipioak, eta arrazoirik gabe zapaltzen dituzte enpresa txinatarrak. Txina ez dago konforme ohar horrekin, eta adostu dituzten erabaki horien kontra dago", adierazi du bozeramaileak.
Horrez gain, "hertsapen ekonomikoa" egitea eta "segurtasun nazionalaren kontzeptua orokortzea" leporatu dio Txinak Ameriketako Estatu Batuetako (AEB) Gobernuari, "esportazioak kontrolatzeko neurriez baliatuz eta beste herrialde batzuetako enpresen aurkako jokabide diskriminatzaile eta bidegabeak hartuz".
Txinak Erresuma Batuan duen bozeramaileak sinatutako testuak azpimarratzen duenez, Pekin beti saiatu izan da "gatazkak modu baketsuan konpontzen, zuzenean inplikatutako herrialdeekin negoziatuz eta kontsultatuz. Prest gaude herrialde guztiekin lan egiteko, baita eskualdeetako bakeari eta egonkortasunari eusteko ere".
Zelenski, munduko buruzagien goi-bileran
Bestalde, Volodimir Zelenski Ukrainako presidentea Hiroshimara (Japonia) iritsi da gaur, G7ko herrialdeen bileran parte hartzeko, eta bertaratutako hainbat agintarirekin ere aldebiko bilerak egitea aurreikusten da.
"Japonia, G7. Bilera garrantzitsuak Ukrainako bazkide eta lagunekin. Segurtasuna eta lankidetza hobetua gure garaipenerako. Bakea hurbilago geratuko da gaur ", jakinarazi du Twitterren.
Hauek dira adostutako adierazpenaren gakoak:
- Ukrainako gerra deitoratzen dutela berretsi dute buruzagiek, nazioarteko ordenarentzat "mehatxua" baita.
- Kiev behar den denboran babesten jarraitzeko konpromisoa hartu dute, ikuspuntu diplomatiko, finantziario, militar zein humitariotik aztertuta.
- Ukrainako gerran bitartekari izan dadila eskatu diote Txinari, Errusiak bere tropak berehala atera ditzan ondoko herrialdeko lurraldetik eta gatazka eten dezan.
- "Kezka larria" agertu dute Iranek bultzatutako jarrera batzuekin, batez ere drone armatuak Errusiari transferitzeagatik.
- "Inolako justifikaziorik ez duten" subiranotasun-eskaerak bertan behera uzteko eskatu diote Txinari, Ekialdeko Txinako itsasoa aipatuz, eta Taiwanen inguruko tentsioak bide baketsutik konpontzeko.
- Txinarekin akordio aurrerakoiak eraikitzeko deia egin dute, Pekinen "gehiegizko dependentziak" murriztu arren.
- Txinak nazioarteko "merkataritzatik kanpoko jardunbideen bitartez" esportatzeko duen gaitasnarekin kezkatuta agertu dira,
- Portaera gaiztoak indargabetzeko konpromisoa hartu dute, hala nola, legez kanpoko teknologiaren transferentzia edo datuen zabalkundea bultzatzea.
- Arma nuklearrik gabeko mundua lortzeko konpromisoa berretsi dute.
- Ongietorria eman diete erabilera militarra izan dezaketen materialen eta teknologien esportazio arduratsu eta eraginkorrerako emandako pausoei.
- Ipar Koreari zigor gehiago ezartzeko eskatu diote Nazio Batuen Erakundeari, 2022an misilak "inoiz ez bezala" jaurtitzeagatik.
- Banku-digitalizazioaren eta kriptoaktiboen gorakadaren aurrean, finantza-egonkortasuna bermatzeko "beharrezko neurriak" hartzeko konpromisoa hartu dute.
- Gaur egun dagoen inflazio-tasa altua murrizteko helburuarekin, herrialde horietako banku zentralek beharrezko neurriak hartzeko hitza eman dute.
- Zorrak dituzten ekonomia txiki eta ertainei babesa adierazteko prest agertu dira, ekonomia berpiztu nahian.
- Krisi humanitarioei aurre egiteko 21.000 milioi dolar bideratzeko konpromisoa hartu dute, hala nola elikagaien hornidura-arazoei eta emakumeen kalteberatasunari aurre egiteko.
- Hornidura-kateak berrikusteko beharrarekin bat egin dute, erresilienteagoak, askotarikoagoak eta bidezkoagoak izan daitezen.
- Susperraldian dauden potentziekin dituzten aliantzak indartzearen alde agertu dira, hornidura-kateen egitura berri hori eraikitzen laguntzeko eta garatzen laguntzeko.
- Adimen artifizial sortzaileentzako arau-esparru bat sortzeko lan egiteko konpromisoa hartu dute, azkar hedatzeak dakartzan arriskuak saihesteko.
- Parisko Akordioaren konpromisoari tinko eutsiko diotela hitzeman dute, mundu osoko tenperaturaren igoera 1,5 ºC-ra mugatuz.
- Eraldaketa berdea bultzatu eta 2050erako berotegi-efektuko gasen emisioak amaitutzat eman nahi dituzte.
- Errusiaren inbasioak eragindako egungo energia-krisiari aurre egiteko, energia-segurtasuna, klima-krisia eta arrisku geopolitikoak batera lantzeko konpromisoa hartu dute.
- Erregai fosilen deuseztapena azkartzeko konpromisoa azpimarratu dute.
- Munduko elikadura-segurtasuneko arazoei aurre egiteko ahaleginetan jarraitzeko konpromisoa hartu dute.
- Etorkizuneko osasun-larrialdiei aurre egiteko munduko osasun-sistema bat sortzeko konpromisoa berritu dute, sor litezkeen pandemiei aurre egiteko eta haien eragina murrizteko.
- Mundu osorako balioko duen osasun-asistentziaren bitartez bizi-itxaropenaren beherakadari aurre egiteko konpromisoa hartu dute.
- Genero-berdintasunaren eta emakumeen ahalduntzearen aldeko konpromisoa adierazi dute.
Albiste gehiago mundua
Pablo Ibarren defentsak dio agertu berri den lekuko batek badakiela nortzuek gauzatu zuten benetan hilketa hirukoitza
Ekainaren 26an 31 urte beteko dira gaueko klub baten jabea eta bertako bi langile hil zituztela. Hiru hilketen egiletzat Ibar jo zuten, eta horren errua egotzita zigortu zuten. Hala ere, berak errugabea dela dio.
Iranek eta Israelek misil gehiago jaurti dizkiote elkarri
Iranek atzo iragarri zuen aukera guztiak mahai gainean dituela, eta erantzunaren neurria aztertzen ari direla. Bien bitartean, Donald Trump AEBko presidentea pozik agertu da erasoak eragindako ondorioekin, eta Iranek “erregimen aldaketa” behar duela esan du.
Albiste izango da: AEBen erasoa Iranen, Cerdan kasua eta San Joan bezpera
eitb.eus-ek gaur egingo dituen albiste nagusien laburpena
Ormuzko itsasartea, petrolioa eta gasa komertzializatzeko gune estrategikoa, ixteko gomendatu du Irango Parlamentuak
Azken hitza, hala ere, Segurtasun Nazionaleko Kontseilu Gorenak eta Ali Khamenei aiatolak, Irango buruzagi gorenak, izango dute. Persiar golkoaren eta Omango golkoaren artean dago Ormuzko itsasartea, eta tarterik estuenean 54 kilometro ditu. Batez beste 13 zisterna-ontzi igarotzen dira egunero bertatik, eta 15 milioi petrolio-upel baino gehiago garraiatzen dituzte. Itxiko balitz, mundu osoan izango luke eragina.
Mikel Ayestaran: "Hemendik aurrera, Iranek bi fronte izango ditu: batetik, Israel; eta, bestetik, AEBren baseak Ekialde Hurbilean"
EITBren Ekialde Hurbileko korrespontsalaren esanetan, "Iranek uste du eskualdeko base kopurua ez dela indarraren erakusle, ahultasunarena baizik, denak babesteko gatz izango duelako AEBk".
Iranek ez du aukerarik baztertzen, AEBk instalazio nuklearren aurka eraso egin ostean
Irango Atzerri ministroak adierazi duenez, AEBk "Nazio Batuen Gutuna, nazioarteko zuzenbidea eta Arma Nuklearrak Ez Ugaritzeko Ituna urratu ditu Irango instalazio nuklear baketsuei eraso eginda", Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko kide iraunkor gisa. Erasoak "sumingarriak" direla esan, eta "ondorio iraunkorrak" izango dituztela gaineratu du.
AEBk Irango azpiegitura nuklearrak bonbardatu ditu
Iranen hiru instalazio nuklear bonbardatu ostean, Donald Trump AEBko presidenteak "bakea edo tragedia" aukeratzeko eskatu dio Irani. Oposizio demokratak Konstituzioa urratu izana leporatu dio Trumpi, Kongresuaren baimen espliziturik gabe egin duelako beste herrialde baten aurkako ekintza militarra. JD Vanceren hitzetan, bere herrialdea "ez dago Iranekin gerran, haren asmo nuklearrekin baizik".
Guterresek gaitzetsi egin du AEBk Irani egindako erasoa, eta diplomaziaren bideari eusteko eskatu du
Egoeraren larritasunaz ohartarazi du Nazio Batuen Erakundeko buruak. Indarkeria ekintzak areagotzeak, bai Iranen, bai mundu osoan, "ondorio katastrofikoak" izan ditzakeela uste du. Nazioarteko komunitateak tentsioa baretzeko eta elkarrizketarako deia egin du.
Martxa jendetsuak Erroman eta Londresen, Gazako erasoaldia amaitzea, Israelekin haustea eta Europaren berrarmatzea gelditzea eskatzeko
Londresko Palestinaren aldeko Martxa Nazionalean parte hartu dutenek oihuka eskatu dute Israelek Palestinako lurraldean "okupazioa" amaitzea eta Israelek Irani egindako bonbardaketak bertan behera uztea. Erroman, milaka lagunek Europaren berrarmatzea gelditzeko eta bakea berrezartzeko eskatu dute.
Trumpek esan du Espainiak "oso gutxi" ordaintzen duela NATOko kide gisa
Horrekin batera, AEBko presidenteak berretsi du erakundeko kide guztiek BPGaren % 5 inbertitu beharko luketela defentsan.