EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
Euskara, hizkuntza baino gehiago, euskal kultura-nortasunaren elementu egituratzailea da. Hizkuntzaren osasunari buruzko eztabaidak erakundeak eta kalea zeharkatzen dituen une honetan, 2024ko EAEko kultur programazioaren datuek euskarak bizitza publikoan duen tokiari buruzko erradiografia argigarria egiten dute. Kulturklik Eusko Jaurlaritzak bultzatutako erreferentziazko plataformaren erregistroetatik abiatuta, ikusi da EAEn egiten diren ia 20.000 kultura-ekitaldien erdiak inguru euskarazkoak edo elebidunak izan zirela. Tarte horren horren baita, ordea, lurralde-kontraste handiak daude.
Gipuzkoa, euskararen gotorlekua
Gipuzkoa da euskararen gotorleku nagusia kultur arloan. Zazpi eskualdeetatik seitan ekitaldien % 50 baino gehiago hizkuntza horretan egin ziren —euskaraz edo euskaraz eta beste hizkuntza batean. Donostialdeak, adibidez, kultura-eskaintza handia du —bertan 4.300 ekitaldi baino gehiago egiten dira urtean—, eta euskararen presentzia handia da: % 34,7 euskaraz egin ziren, eta % 15,4, ele bitan. Urola Kostan, Debagoienan eta Tolosaldean, berriz, % 50eko muga nabarmen gainditu zuten, eta lurraldea euskarazko kulturaren erreferente bihurtu.
Bizkaia: aniztasuna eta konpromiso desberdina
Bizkaian 8.600 ekitaldi baino gehiago izan ziren 2024an, eta egoera heterogeneoagoa da lurralde horretan. Zazpi eskualdeetatik bostek programatu zituzten ekitaldien erdiak euskaraz edo formatu elebidunetan. Enkarterrin eta Bilbo Handian, aldiz, erdarazko ekitaldiak nagusi izan ziren, tarte handiarekin nagusi izan ere.
Araba, gainditu gabeko ikasgaia
Arabak du erronkarik handiena. Eskualde bakar batek ere ez zuen gainditu euskararen aldeko % 50eko langa hori. Aiaraldea soilik hurbildu zen zifra horretara (% 49,8) bai euskarazko programazioa bai ele bitan egindakoa kontuan hartuta. Arabako Lautadan, Gasteiz barne hartuta, ekitaldien % 34 egin ziren euskaraz edo ele bietan: iaz erregistratutako 2550 ekitaldietatik soilik 490 izan ziren euskara hutsean, eta 254, ele bietan.
Zenbakiez haratago
Kulturan euskararen aldeko apustua ez da uniformea, baina aurrerapena ukaezina da. Bi ekitalditik bat (gutxi gorabehera) euskaraz egiteak, dela hizkuntza bakar gisa, dela gaztelaniarekin batera, argi islatzen du hura sustatzeko egiturazko konpromisoa egon badagoela. Hala eta guztiz ere, lurraldeen arteko kontrasteek agerian uzten dute konpromiso hori tokiko hizkuntza-errealitateetara egokitu beharra dagoela, eta oraindik ere euskararen presentzia indartzeko aukerarik badela.
Gizarteari buruzko albiste gehiago
Arrazakeriaren eta "morofobiaren" aurkako elkarretaratzeak Euskal Herrian
Arrazakeria ez dela gertakari isolatua salatzen dute, egiturazkoa baizik. Torre Pachecon gertatutakoen harira, azpimarratzen dute talde arrazistak beldurra sortzeko antolatzen ari direla, eta, beraz, batzeko deia egiten dute, elkarri eusteko.
Bilboko Garcia Rivero kaleak baldosa guztiak altxatu beharko ditu berriro, akastunak direlako
Bilboko Garcia Rivero kaleko lanak bukatzear daudela, udalak erabaki du kaleko obrei berriro ekitea, baldosa akastuak direla eta. Inguruko merkatariak oso atsekabetuta daude obraren prozesuarekin, Aste Nagusia gertu dutela
Tecnaliak Kanadara zabaldu du suarekin saiakuntzak eskala handian egiteko gaitasuna
Tecnalia ikerketa-zentroak Kanadako araudiaren arabera suarekin saiakuntzak eskala handian egiteko akreditazioa lortu du. Agiaztapen hau Estatu Batuetarako edo Erresuma Baturako lortutakoei gehitzen zaie. Lorpen honek negozio-aukerak zabaltzen dizkie eraikuntza-industriako enpresei, Europatik haragoko merkatu arautu eta zorrotzetan.
Bilboko Konpartsetako 13 txosnak ez dute Coca-Cola salduko Palestinako herriari elkartasuna adierazteko
Altxaporrue, Bizizaleak, Eguzkizaleak, Hau Pittu Hau, Kaskagorri, Kranba, Txinparta Feminista, Mekauen, Piztiak, Txinbotarrak, Txori Barrote, Uribarri eta Sinkuartelek ez dute produktu hori salduko.
Loiolako kuartelen salerosketaren eskriturak uztailaren 23an sinatuko ditu Donostiako Udalak
Salmenta horri esker 1.700 etxebizitza babestu baino gehiago eraiki ahal izango dira eremu horretan. Eskriturak sinatzen diren unetik aurrera, militarrek lau urteko epea izango dute eremutik joateko.
Bizkaiko farmaziek bat egin dute arazo soziosanitarioetako egoerak detektatzeko programarekin
Farmazien eta EUDEL-en arteko akordioa indarrean dago jada Araban eta Gipuzkoan, eta Bizkaia batutak, farmazien eta udaletako gizarte-zerbitzuen arteko lankidetza-sarea, osatu da, EAEko biztanle guztiei eman ahal izateko zerbitzua.
Karga guneetatik erretiratzen ez diren ibilgailu elektrikoek ordaindu beharko dute Iruñean
Neurria abuztuan sartuko da indarrean; horrela, bada, aparkaleku gisa erabiltzen dutenekin amaitu nahi du Udalak.
Bi pertsona salatu dituzte Dantxarinean, kalean bi arma erreplika erabiltzeagatik
Foruzaingoak bi erreplika atzeman ditu; zehazki, subfusil bat eta pistola bat.
Gorroto delituak %13,8 jaitsi ziren iaz Estatuan, baina Nafarroak eta EAEk izan zuten intzidentzia tasarik handiena
Nafarroaren intzidentzia tasa 14 kasukoa zen 100.000 biztanleko, Euskal Autonomia Erkidegoaren aurretik (10,8). Arrazakeria edo xenofobiagatik egindako gorroto delituak izan ziren ugarienak (804), 2023an baino % 6,07 gutxiago zenbatu arren. Aitzitik, antisemitismoarekin lotutakoak igo ziren gehien (% 60,9).
Gallartako ostalaritza-lokal bateko jabeak eta zerbitzaria atxilotu dituzte, droga-trafikoagatik
Lokalaren eta atxilotuen etxebizitzetako erregistroetan, ia 200 gramo kokaina, MDMA dosiak, haxix-bolak eta tabletak, droga pisatzeko eta dosifikatzeko beharrezko tresnak, gama altuko bi ibilgailu eta 411 000 euro atzeman ditu Guardia Zibilak.