Biktima isildua
Gorde
Kendu nire zerrendatik

BVEk bortxatu eta hil zuen Maria Jose Bravorentzako arrosak, Donostian

16 urteko ikaslearen krimen basatia sekula ez dute ikertu. 41 urte isilean eman ondoren, hiriak omenaldia egin dio Loiola auzoan.
Maria Jose Bravo del Valleri omenaldia Donostiako Loiola auzoan. Argazkia: EFE

BVEk (Batallon Vasco-Español) Maria Jose Bravo del Valle bortxatu eta hil zuen 1980ko maiatzaren 7an, Donostian. 16 urteko ikaslearen krimen basatia sekula ez dute ikertu. Larunbat honetan omenaldia egin diote, plaka bat jarriz.

41 urte isilean eman ondoren, hiriak omenaldia egin dio Loiola auzoan, gaztea bizi zen etxetik gertu. Udalak plaka bat jarri du lurrean, haren memoria gordetzeko. Donostiako beste toki batzuetan antzeko plakak jarri dituzte dagoeneko, beste erasoetako biktimak gogorarazteko.

Bravoren lagunak zein senideak eta Udalbatzako kideak, tartean Eneko Goia alkatea, Latsari plazan bildu dira. Isilean, Donostiako txistulari bandak jotzen zuen bitartean, banan-banan arrosa zuriak eta lore sortak jarri dituzte plakaren gainean.

Txalo artean ekitaldi hunkigarriari amaiera eman diote. Zuriñe Bravo biktimaren ilobak kritikatu duenez, omenaldia "berandutxo" heldu da.

Donostiako Udalak ekimen berdinean omentzen duen hamabigarren biktima da. Iragan legealdian plakak jartzen hasi zen, "terrorismoaren eta indarkeria politikoaren biktimei esparru publikoan ikusgarritasuna emateko".

BVEko kideek Maria Jose eta haren mutil-laguna, Francisco Javier Rueda Alonso, Loiolako kuartel militarretik hurbil harrapatu zituzten. Rueda Alonso astindu eta konorterik gabe utzi zuten. Bikotekidea zortzi urte geroago hil egin zen, zauri larrien ondorioz.

Emakumea Zorroagako eremu batera eraman, bortxatu eta burua kolpeka txikitu zioten. Gorpua biharamunean topatu zuten, biluzik gerritik behera.

Eusko Jaurlaritzako Bake eta Bizikidetza Idazkaritza Nagusiak 2015ean udalen eskura jarritako dokumentuan agertzen dira xehetasun horiek guztiak.

Txostenak zehaztu zuenez, ultraeskuineko erakunde terroristak hilketa bere gain hartu zuen. "ETAren isil-mandataria delako hil dugu", aldarrikatu zuen BVEk orduan. Baina familiak beti gezurtatu eta ukatu du, Noticias de Gipuzkoa egunkariak jakitera eman duenez.

1980an gertatutakoa jende gutxik daki edo gogoratzen du. Horregatik, izekoaren hilketari "ikusgarritasuna ematea" ongi iruditzen zaio ilobari, baita "jendeak ezagutzen ez dituen beste hainbat kasuri ere".

"Gobernu Zibilak froga guztiak suntsitu zituen"

Krimena ikertzen saiatu zen familia, baina "Gobernu Zibilak froga guztiak suntsitu zituen", Zuriñe Bravok salatu duenez. "Ezin izan zuten ezer ikertu, frogak desagertu ziren, arropa desagertu zen, guztia desagertu zen, zer ikertuko dute. Ezin izan zuten ezer egin", nabarmendu du.

"Hor geratu da, ahanzturan", deitoratu du Maria Joseren ilobak. Patxi Lopez lehendakari zenean, eskaera egin eta Eusko Jaurlaritzak izekoa biktimatzat aitortu zuen, baina Espainiako Gobernuak ez du gauza bera egin.

Nahiz eta denbora asko pasa, familiak Maria Joseren hilketa gogoan izan du beti, Zuriñek ziurtatu duenez. 1980an Zuriñe haurtxo bat baino ez zen.

"Noski, ez dut gogoratzen, baina familiaren atsekabea bizi izan dut. Aitak aurpegiaren keinua aldatzen du, bere arreba txikia zen. 14 urteko alaba dut, antzerako zerbait gertatzen bazaio, hilko ninduen. Oso gogorra da, ez bakarrik hil izana, guztia. Neskatxa bat zen", azaldu du.

Albiste gehiago politika

ibone bengoetxea
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Bengoetxea: "Gobernu honek ez ditu inoiz lotuko segurtasuna eta migrazioa"

Gaur Bilbon abiatu den Basque Segurtasun Foroaren harira, Imanol Pradales lehendakariak esandakoak —"egiten duenak ordaindu egingo du", hain zuzen— argitu ditu Ibone Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako lehenengo lehendakariordeak eta Kultura eta Hizkuntza Politika sailburuak. "Segurtasun integralaz ari gara",  azaldu du. 

Basque Segurtasun Foroa Imanol Pradales
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Euskadiko segurtasun integralaren inguruan "konplexurik gabe eta ausardiaz" lan egiteko deia egin du lehendakariak

Lehendakariak eman dio hasiera Basque Segurtasun Foroari, eta azpimarratu du segurtasun integrala beharrezkoa dela "lasai" bizitzeko. "Segurtasunik gabe ez dago ongizaterik, segurtasunik gabe ez dago garapenik", gaineratu du. Halaber, segurtasun integralaren erronkari aurre egiteko gaur egun Euskadik dituen gaitasun politikoak nahikoak ote diren edo indartu eta zabaldu egin behar diren galdetu du. 

MADRID, 30/06/2025.-El ex secretario de organización del PSOE Santos Cerdán entra en el Tribunal Supremo para comparecer este lunes por primera vez como investigado ante el juez Leopoldo Puente, tras el informe de la UCO que lo vincula con el presunto cobro de mordidas por la adjudicación irregular de obras. EFE/ Sergio Pérez
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Santos Cerdan Auzitegi Gorenean dago, eroskeria kasuagatik deklaratzeko

Santos Cerdan PSOEko antolakuntza idazkari ohia Auzitegi Gorenean dago jada, ikertu gisa deklaratzeko, lehen aldiz, Jose Luis Abalos Garraio ministro zela obra publikoetan esleipen irregularraren truke eskupekoak banatzeko sarean nahastuta omen dagoelako.

Ertzaintza partido Athletic vs Rangers
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Abian da Basque Segurtasun Foroa, Bilbon

Euskalduna Jauregia izango da Eusko Jaurlaritzak segurtasun integraleko eredu berria eztabaidatzeko eta eraikitzeko bultzatutako ekimenaren agertokia. Erakundeetako, enpresetako, gizarteko eta hezkuntzako ordezkariek parte hartuko dute bertan.

Gehiago kargatu