Historia

2025/05/12 - 10:35

Urduñako espetxe frankistan hildako beste 6 pertsonaren gorpuzkiak identifikatu dituzte

Hauek dira identifikatu dituzten pertsonen izen-abizenak: Jose Gomez Narvaez, Aquilino Flores Bautista, Jose Pozo Garcia, eta Manuel Vivas Fernandez, Badajoz probintziakoak; Zollo Villar Toledo, Ciudad Realekoa, eta Antonio Bootello Negrete, Malagakoa.

2025/05/08 - 07:00

Hitlerren Erregimena erorarazteko giltzarriak izan ziren 10 une

Gaur 80 urte dira Alemania naziak amore eman zuenetik, Europan Bigarren Mundu Gerrari amaiera emanda.

2025/04/30 - 19:18

80 urte bete dira Adolf Hitler diktadore naziak eta haren hurbilekoenek euren buruaz beste egin zutenetik

Wieland Giebelek, Berlin Story Bunker museoko arduradunak, gogorarazi duenez, Hitlerrek bere buruaz beste egin zuen Alemanian metro karratu gutxi batzuk kontrolatzen zituenean eta Berlinen Sobietar Armadak inguratuta zegoenean.

2025/03/12 - 22:38

1,4 milioi urte dituzte dute Atapuercan aurkitutako hominido zaharrenaren hezurrek

Aurkikuntza "Nature" aldizkarian argitaratu dute. Ikerketaren arabera, hezurrak homo affinis erectus espezieko gizaki batenak dira eta hominidoek Europan izan zuten bilakaera ulertzen lagunduko dute.

2025/03/12 - 22:21

Atapuercan giza espezie berri baten aurpegi-hezurrak aurkitu dituzte: Homo affinis erectus

Europa mendebaldean aurkitutako giza aztarnarik zaharrenak dira, 1,4 eta 1,1 milioi urte bitartekoak. Ikertzaileek argi dute, aurkikuntzak frogatzen du Homo antecessor iritsi aurretik Europa mendebaldean beste espezie bat egon zela.

2025/02/01 - 17:13

Duela 75 urteko Euskal Herriko soinu, kanta eta lekukotzak, Alan Lomax estatubatuarraren eskutik

Presoak, bertsolariak, kotoi biltzaileak eta txistulari bandak grabatu zituen, besteak beste. 50eko hamarkadan, Alan Lomax estatubatuarra munduan barrena ibili zen, grabagailua hartuta, bazterretako ahots eta kultur adierazpenak grabatzen. Horietako batzuk entzun ditugu Juan Aldaz soziologoarekin

2025/01/18 - 17:37

Espirituen laguntzaz margotzen zuen emakume aitzindaria

Espiritismo saioetan bere baitan sartzen ziren espirituen bitartez hasi zen Hilma Af Klint arte abstraktua egiten. Margolari suediarra izan zen mota horretako koadroak egiten lehena, Kandinski bera baino lehen. Dena den, inork gutxik ezagautu du orain arte. Juan Aldaz soziologoak ezagutarazi digu

2025/01/17 - 21:55

Ponpeian inoiz agertu den gune termalik handiena aurkitu dute

Bankete-areto baten ondoan dago gunea, eta Ponpeiako Regio IX eremuko 10. uharteko indusketetan agertu da. Honek, duela bi mila urte bertan bizi zirenen oparotasuna eta ugaritasuna erakusten du.

2025/01/11 - 17:45

Milaka lagunek bisitatu dute Nafarroako Museoa Irulegiko eskua ikusgai dagoenetik

Irulegiko eskuaren aurkikuntza historikoa izan zen duela bi urte. Duela hiru astetik Nafarroako Museoan dago ikusgai, Loizuko gizonarekin batera, eta ordutik biderkatu egin dira bisitak. 4.500 lagun igaro dira jada Iruñeko alde zaharrean dagoen museotik. Doakoa da bisita.

2024/12/01 - 13:53

Lur Barnea, musikaren bidez Euskal Herriko historia kontatzen duen taldea

Aingeru Gorrotxategi Lur Barnea taldeko abeslaria da. Musika historikoa egiten dute; Euskal Herriko pasarteak kontatzen dituzte abestien bidez. Bi lagunek osatzen dute taldea; Eneko albokariak eta Aingeru gitarra-joleak.

2024/11/15 - 23:41

Celeste Caeiro hil da, Portugalgo iraultzari krabelinekin izena eman zion emakumea

Caeiro, Alderdi Komunistako militantea, 91 urte zituela zendu da. Bere ekintzak indarkeriarik gabeko iraultza bati eman zion izena.

2024/10/21 - 19:50

Isabel Mellén Artearen historialariak eliza erromanikoetako sexu-irudikapenei buruz dugun ideia deseraiki du

'El sexo en el románico' liburuan azaltzen duenez, nobleziarennagusitasuna eta boterea erakusten dute irudiek.

2024/10/21 - 18:41

'Ikae' edo 'Igae': inskripzio paleohispaniko bat aurkitu dute Lantzeko meatze eremuan

Nafarroako Gobernuak uste du aurkitutako inskripzioak "baskonikoak" izan daitezkeela. Horrekin batera, halere, "garai hartako hizkuntzen errealitateari buruzko datu gutxi" daudela eta, "hipotesi" hori "zuhurtziaz" hartu behar dela ere esan du.

2024/10/13 - 16:45

Raffaella Carrá: ile-hori inozoa ala askatasunaren aldarrikatzailea?

Nork zegoen Raffaella Carrák telebistan erakusten zuen irudiaren atzean? Nolako bizitza izan zuen? Zer aldarrikatu zuen? Juan Aldaz soziologoak eman dizkigu erantzunak

2024/10/06 - 17:10

Alain Vigneau, clown terapeuta

2024/09/12 - 22:40

Amonite erraldoi baten fosila aurkitu dute Langraiz Okan

87 milioi urte inguru ditu eta Arabako Natur Zientzien Museoan gorde eta aztertuko dute.

2024/09/08 - 21:47

Batasunaren Pribilegioaren ospakizunek hartu dute Iruñeko Alde Zaharra

Duela 601 urte Nabarreria, San Nikolas eta San Zernin burguak batu eta gaur egungo Iruñea osatzeko baimena eman zien Karlos III.ak. Ez da festarik falta izan gaur. Buruhandi eta erraldoiak izan dira karriketan, eta Udalbatza galaz jantzita ikusteko aukera izan dute iruindarrek.

2024/07/17 - 09:38

Albiste izango dira: Lehendakariaren balantzea, Iruña-Veleiako aurkikuntza eta MCren batzar orokorra

Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.

2024/07/16 - 21:38

Zirku erromatar bat aurkitu dute Iruña-Veleiako aztarnategian, 5.000 ikusle inguru izan zituena

Arkikusen arabera, penintsulako iparraldeko erdialdean ezagutzen den hirugarren zirku erromatarra izango litzateke, Tarragona eta Kalahorrrakoen atzetik, eta jatorrizko trazadurari eutsiko liokeen bakarra, eraikin modernoek ezkutatzen ez dutelako.

2024/07/16 - 21:08

Iruña-Veleian aurkitutako zirku erromatarraren lehenengo irudiak erakutsi dituzte

Arkikus enpresak irudi hauek eskegi ditu X sare sozialean. Bihar, asteazkena, Arabako Foru Aldundiak xehetasun gehiago emango ditu.