Zergatik nagusitu da delta aldaera txertaketa indize handia duten herrialdeetan?
Covid-19 eragiten duen delta aldaera orain arteko kutsagarriena da, aurreko aldaerak baino gehiago, eta bereziki britainiarra baino gehiago. Miren Basaras EHUko mikrobiologoaren arabera, delta aldaera Wuhango aldaera originala baino % 60 azkarrago transmititzen da, eta horregatik "adi egon behar gara".
Zientzialariek ez dakite zergatik delta aldaera hori transmitigarriagoa den, baina Munduko Osasun Erakundeak (MOE) ohartarazi duenez, birusak osasun prebentziorako neurrien laxotasuna aprobetxatu dezake hedatzeko.
Txertaketa-kanpainan aurreratuago dauden herrialdeak, Erresuma Batua edo Israel, esaterako, azken asteotan kasu positiboek eta ospitaleratzeek gora egin dutela ikusten ari dira, eta horrek neurriak hartzera eta erlaxazio-maila gelditzera behartu ditu.
Delta 92 herrialdetan zabaldu da dagoeneko, eta Espainian sekuentziatutako kasuen % 10, Italiakoak % 7,5, Alemaniakoak % 4,0 eta Frantziakoak % 1,2 dira, Gisaid nazioarteko zaintza genomikoko partzuergoaren webgunearen arabera. Herrialde horietan guztietan, delta aldaera nagusi bihurtzeko bidean da, Erresuma Batuko dinamika berari jarraituz, non hilabete pasatxo behar izan baita kasuen % 10 baino gutxiago izatetik % 90 baino gehiago izatera pasatzeko.
Hala ere, birusak ugaltzeko eta bere buruaren kopia asko egiteko gaitasuna duen arren, adituek uste dute txertoek eraginkorrak izaten jarraitzen dutela aldaera horren aurka, gutxienez kasu larrienak murrizteko. Zentzu horretan, Basarasek azaldu du txertoek % 95 inguru babesten dutela gaixotasun larri bat garatzetik.
Hala, Pfizer eta AstraZenecaren txertoek, nahiz eta eraginkortasuna partzialki galdu, delta aldaeraren infekzioaren aurkako baliozkoak eta eraginkorrak izaten jarraitzen dute, baina soilik txertaketa-zikloa amaitzen denean.
Oraingoz, Euskadin txertaketa-maila ez da nahikoa aldaera oso kutsakor bati aurre egiteko; izan ere, herritar guztien % 30ek eta 16 urtetik gorakoen % 42k baino ez dute jaso covid-19aren aurkako txertoaren jarraibide osoa.
Horregatik da garrantzitsua txertaketa kanpainarekin aurrera jarraitzea: "Bi dosirekin txertatuta egoteak segurtasun bat ematen dizu, baina babes hori ez da beti ehuneko ehunekoa, eta adi egon behar da kutsatzeak saihesteko", gaineratu du.
Ildo horretan, osasun neurriak transmisioa geldiarazteko eraginkorrak direla esan du. "Babes neurriak ondo betetzen ez badira, transmisioak gora egin dezake", azaldu du.
"Badakigu zeintzuk diren neurriak eta erabiltzen jarraitu behar dugu, txertoa hartzeak ez baitu esan nahi kutsatu ezin garenik", gaineratu du Basarasek.
Albiste gehiago gizartea
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan, Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna saritzen dituzte Veneziako Telebista golardoek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta hainbat euskarritan emititzearen alde egindako apustua aitortuta. Glaziarrak agurtzen PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, guztietan egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzak psikologia zerbitzua emango du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente izango dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentala artatzeko zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzagatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtekoetara zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.