Iritsi da Eguberrietako lehen egun handia: gabon eskeak, gabon afaria, Olentzero eta Mari Domingiren bisita...
Iritsi da Gabon eguna, eguberri jaien liturgia hasieraren bezpera. Izan ere, abenduaren 24ko gauarekin ekingo diegu Eguberri eta Errege egunen arteko egunei. Fededun izan zein ez izan, Euskal Herri osoan ospatzen da gaurko gaua, familia giroko afari berezi batekin hasi, eta urtean zehar "txintxo" portatu denak opariak jasoz, gauean bertan edo hurrengo goizean.
Olentzero eta Mari Domingi dira euskal tradizioan, aspalditik bata eta duela gutxiagotik bestea, opariak banatzen aritzen direnak. Galtzak bete lan ibili dira egunotan gaur gauean aurreikuspen guztiak betetzeko, baina aurreko larunbatean Baionan eta atzo Bilbon bezala, geldialdi txikiak egingo dituzte gaur arratsaldean Donostian, Gasteizen eta Iruñean, desfileetan parte hartzeko.
DONOSTIA
Noiz: Abenduaren 24an, igandean, 18:00etan.
Ibilbidea: Kalejira Ijentea kalean (Udaletxearen atzeko partea) hasiko da. Ondoren, Hernani kalea hartuko du, Askatasunaren hiribiderantz. Segizioak Loiola, San Martzial eta Getaria kaleetatik jarraituko du, eta Txurruka kalean bukatuko da desfilea.
Antolatutako ekitaldiak:
Tradizioari jarraikiz, 11:45ean, Udaletxeko terrazara aterako dira Olentzero eta Mari Domingi, donostiar guztiak agurtzera, eta, jarraian, hiriko hainbat auzo bisitatuko dituzte ibilgailu klasiko batean. 6 urtertik gorako donostiar guztiei ibilbidea bizikletan egiteko gonbita egin diete.
Arratsaldean, 15:30etik aurrera, umeen gutunak jasoko dituzte Udaletxeko Pleno Aretoan. Bertan egongo dira 17:30 arte. Alderdi Ederreko terrazako sarbidean egingo da ilara, eta 17:10ean itxiko dute.
18:00etan, desfile tradizionala hasiko da, eta aurten pertsonaia mitologikoak izango dira bertan: lamiak, Mari, Tartalo, Otxoko, sorginak... Guztira 510 lagunek osatuko dute desfilea, 1.000 kilo gozoki baino gehiago jaurtiko dituzte, zeliakoentzat egokiak.
Bi pertsonaiak, Donostiako Udalaren artxiboko argazki batean.
GASTEIZ
Noiz: Abenduaren 24an, igandean, 18:00etan.
Ibilbidea: Desfilea (400 bat lagun eta hiru karroza) Iparralde Gizarte Etxea izango du abiapuntu, eta Legutioko atea eta Frantzia, Bakea, Olagibel eta Mateo Moraza kaleetatik ibili ondoren, Andre Maria Zuriaren plazan bukatuko da.
Antolatutako ekitaldiak:
Goizean, 10:00etatik 15:00etara, Olentzerok eta Mari Domingik harrera egingo diete haurrei, Udaletxeko Harrera Aretoan.
Desfilea 18:00etan hasiko da, eta kalejiraren amaieran, 19:00etan, Olentzerok eta Mari Domingik bertan elkartutako lagunak agurtuko dituzte. Gainera, gaztain erreak banatuko dira.
IRUÑEA
Noiz: Abenduaren 24an, igandean, 18:00etan.
Ibilbidea: Kalejirak Iruñeko Arte Eskola izango du abiapuntu, Iturralde y Suit kalean, hain zuzen. Handik, Gonzalez Tablas kalera joango dira, Zabalgunea zeharkatuta, eta ibilbide hau eginda: Paulino Caballero, Nafarroako Gorteen Kalea, Karlos III. Noblearen etorbidea, Gazteluko plaza, Txapitela kalea, Calceteros kalea, Udaletxe plaza eta Mercaderes, Estafeta eta Amaia kaleak. Iruñeko Alde Zaharretik Zabalgunera itzuliko da desfilea.
Antolatutako ekitaldiak:
13:00ak aldera, Olentzero Iruñeko Udaletxeko balkoira aterako da bertaratutakoei Gabon zoriontsuak opatzeko.
Aurtengo desfileak karrika dantzak berreskuratuko ditu, eta horiek izango dira kalejiraren buru, 18:00etan hasita.
Segizioa Udaletxe plazara helduko da, eta Cristina Ibarrola alkateak harrera egingo dio, 19:20 aldera.
Gabon-eskeak
Goizean goizetik, gainera, ehunka talde aterako dira gabon eskean Euskal Herriko herri eta auzoetan. Tradizioa da abenduaren 24an eskoletako haurrak zein mota guztietako talde eta elkarteak etxez etxe kantari joatea, dirua biltzeko asmoz.
Goizean goiz hasi ohi dira kantuan, urrutien dauden baserrietatik askotan, eta arratsalde-iluntzean bukatu ohi dute herrigunean. Usadio zaharrei lotutakoa da kantu eskea, baina sare sozialen garai hauetan, biral ere bihurtu dira zenbaitetan, 2017ko "gabon-eskale dantzariak", esate baterako.
1970eko hamarkadatik omen dator berez gabon eskea, eta horren lekuko, aurten, Urrestillan (Azpeitia), 50. gabon eskea ospatzea, adibidez.
Kantuan atera edo ez, gozatu egunaz, eta Eguberri on!
Albiste gehiago gizartea
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu esplotazioa eta sexu eraso baten saiakera leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.
Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.
Espainiako Gobernua Gasteizko errefuxiatuen zentroaren edukiera murrizteko proposamenaren "bideragarritasuna" aztertzen ari da
Gobernuak Euskadin duen ordezkaria "bat dator" eta "ulertzen du" baliabide horretako plazak 350etik 200era murrizteko Maider Etxebarria Gasteizko alkateak egindako eskaera.
Bilbon lurreratzekoak ziren zazpi hegazkin beste aireportuetara bideratu behar izan dituzte, lainoagatik
Madriletik, Alacantetik, Basileatik, Bartzelonatik, Vienatik eta Paristik goizeko lehen orduko zetozen hegaldiak Santanderrera bideratu dituzte. Horietako bat Madrilera itzuli behar izan da, eta beste bat Zaragozara bidali dute. Loiuko aireportuan zabaldutako laino mardulagatik gertatu dira gorabeherak.
Sute batek Renfeko aldirietako tren-zirkulazioa etenarazi du Santurtzin, Peñotako geltokian
Bestalde, sutearen ondorioz, Bilbo eta Santurtzi arteko tentsio elektrikoa kaltetu da, eta horrek atzerapenak eragin ditu C1 eta C2 lineetan.