Itun soziopolitiko berrirako eskaintza dokumentua aurkeztu du Batuz Aldatu dinamikak, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioan azpimarra jarrita
Euskararen etorkizuna bermatzeko hizkuntza politiketan ezinbesteko jotzen duen “jauziaren” oinarriak jasotzen ditu dokumentuak, betiere adostasun soziala oinarri hartuta. Erakunde eta instituzioak interpelatu ditu “politika publiko ausart eta anbiziotsuak” egin ditzaten.
Batuz Aldatu dinamikaren gaurko agerraldia Donostian. Argazkia: Euskalgintzaren Kontseilua
Euskararen normalizazioa eta biziberritze prozesua "moteldu" eta euskal hiztun komunitatea "larrialdi linguistikoan" den honetan, "pizkunde berria" eragin nahi du Batuz Aldatu dinamikak, itun soziopolitiko berrirako eskaintza mahai gainean jarrita.
Batuz Aldatu adostasun sozialaren ehundik gora sinatzaile elkartu dira gaur goizean Donostian, hain zuzen ere, proposamena aurkezteko.
Gaurko aurkezpenean azaldu dutenez, proposamenaren helburua da "euskararen etorkizuna bermatzeko ezinbestekoa den jauziaren nondik norakoa proposatzea, betiere adostasun soziala oinarri dela".
Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, itun soziopolitiko berriak "paradigma aldaketa" bat planteatzen du, besteak beste, "estatusaren auziari ere sendo helduko diona".
"Oso laburbilduta, ezagutzea orokortzea, hau da, herritar orok euskara ezagutuko duen ortzemuga bat ezartzea, eta normal erabiltzeko baldintzak eratzea dira oinarriak". Paradigma aldaketa bat, besteak beste, estatusaren auziari ere helduko diona"
Halaber, Eskisabelek erantsi du "bide horretatik euskararen normalizazio eta biziberritzean aurrera egiteko bidea sortzeaz gain, hizkuntza eskubideak erabat gauzatzea lortuko litzatekeela, eta, ondorioz, justizia soziala, gizarte kohesioa, bizikidetza eta askatasuna indartzea".
Sustatzaileen arabera, hizkuntza politiken paradigma berriak jarraitu beharreko lau ardatz nagusi izan beharko lituzke: "euskararen ezagutzaren unibertsalizazioa, ofizialtasun-estatus berdinzalea lortzea eta komunitate euskaldunaren ahalduntzea".
Hizkuntza politika berrirako giltzak
Proposamenak bost eremu nagusitan banatzen ditu euskararen normalizazio eta biziberritze prozesuan gizarteko sektore desberdinek dituzten erantzukizunak.
Erantzukizunen lehen geruzan erakundeak eta eragile politikoak jartzen ditu. Hain zuzen ere, proposamenak instituzioen ardura azpimarratzen du, hasi udaletatik eta Euskal Herria banatzen duten eremu administratibo bakoitzeko gobernuetaraino. Gauzak horrela, ezagutzaren unibertsalizazioa bultzatzeko politika publiko ausart eta anbiziotsuak eskatzen dizkie. Halaber, Estatusaren auziari aipamen berezia egiten zaio, itunean jasotzen denez, euskarak Euskal Herri osoan ofizialtasun estatusa lortzea egin beharreko urratsa baita etorkizuna bermatuko duten politika publikoak sistematikoki eta iraunkorki egiteko.
Eragile ekonomikoei dagokienez, itunaren bultzatzaileek enpresei eskatzen diete euskara balio estrategiko gisa txertatzeko eta euskara planak garatzeko, eta sindikatuei, berriz, hizkuntza eskubideak langileen eskubideen parte gisa aitortu eta lan-hitzarmenetan jasotzea.
Gizarte eragileei hizkuntza berpizkundea beren konpromisoen artean kokatzeko eskatzen diete, eta justizia eta kohesio sozialaren ardatz bihurtzeko deia egiten die.
Eremu akademiko eta kulturalari euskarazko ezagutza eta sorkuntza propioa bermatzeko eskatzen zaie. Unibertsitateei goi-mailako ikasketen euskarazko eskaintza bermatzea eta ikerketa euskaraz egiteko ibilbideak eraiki ditzatela, eta kultur eragileei euskarazko kultur sorkuntza ardatzean jartzeko gonbita egiten die.
Azkenik, herritarren konpromiso aktiboa jasotzen du dokumentuak, euskararen etorkizunaren berme nagusi gisa.
Konpromisoak eta atxikimenduak
Eragile sinatzaileek lau konpromiso nagusi hartzen dituzte: dokumentuaren edukia gizarteratzea, proposamenak bere egitea, elkarrizketan eta elkarlanean jarraitzea, eta bere eremuan eragiteko gai den konpromiso gehigarriak hartzea.
113 eragilek sinatu dute ituna oraingoz, eta horrekin bat egin nahi dutenek Batuz Aldatu helbidean sinatu ahal dute dokumentua.
Zure interesekoa izan daiteke
Errenteriako hiru agustinen azken agurra
Hamarkada luzez, bizileku izan duten etxetik alde egiteko unea iritsi da Errenteriako Agustina monasterioko 3 erlijosoentzat. Gaur etxe-aldatze lanetan ikusi ditugu, Bilboko Santa Monika monasteriora mugituko dira euren fedearekin jarrai dezaten eta beharrezkoa duten zaintza egokia izan dezaten.
Zumarragako Ospitaleko bloke kirurgiko berriaren obrak hasi ditu Osakidetzak
Osakidetzak Zumarragako ospitaleko bloke kirurgiko berriaren lanak hasi ditu, 75 milioi euroko inbertsioa izango duena. Eraikin berriak bederatzi ebakuntza-gela, hainbat kontsultadun Minaren Unitatea, hemodialisirako 18 postu, endoskopietarako 14 postu eta esterilizazio-gela bat izango ditu.
Gizon bati 10 urteko kartzela-zigorra ezarri diote Iruñean 13 urteko adingabe bat bortxatzeagatik
Erasoa 2022ko urrian gertatu ziren, Iruñean. Auzitegiak, halaber, zigortua herrialdetik kanporatzea erabaki du, hirugarren gradua edo behin-behineko askatasuna lortzen duenean.
EAEk du IATik garestiena: Estatuko merkeenak baino 15 euro karuago
Ibilgailuen azterketa teknikoaren batez besteko prezioa 53 eurokoa da EAEn, eta 40 eurokoa, Nafarroan.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ontzat jo du euskara eskatzeagatik Gipuzkoako Aldundiaren LEP bat baliogabetu izana
Horrela, auzitegiak berretsi egin du aurrez Donostiako Administrazioarekiko Auzietako 1 zenbakiko Epaitegiak emandako epaia. Ebazpenak azpimarratzen duenez, lanpostu guztietan euskara eskatzeak "berdintasun baldintzetan lanpostu publikoa lortzeko oinarrizko eskubidea" urratzen zaien "probintzia horretako biztanleen ia erdiei", gaineratzen duenez "administrazioarekin egiten diren harremanetan % 20-% 25 baino egiten dira egiten euskaraz".
EAEko Auzitegi Nagusiko fiskal nagusiak "zorroztasun handiagoa" eskatu du prostituitutako adingabeei buruzko atestatuetan
Eusko Legebiltzarreko batzorde batean 2024ko Fiskaltzaren Memoria aurkeztu du Carmen Adanek, eta "nolabaiteko utzikeria" salatu du prostituzio-sareetako adingabeen kasuen ikerketetan, "baimendutako harremanak direla pentsatuta".
Bermeoko Jose Done ikastetxeko sexu-abusuen biktimek bizitakoa, hemen
Bermeoko Jose Done ikastetxeko sexu-abusuen biktimak erreparazioa lortzen hasi dira, prozesua hasi eta ia lau urtera. Asier Sanchez gure lankideak 2022an egindako ikerketa bati esker atera zen argitara kasua.
Eguzki-ekaitz batek "gogor" joko du gaur Lurraren eremu magnetikoa
Batzuetan, eguzki-ekaitz horiek Lurreko komunikazioetan kalteak eragiten dituzte, eta muturreko kasuetan sistema elektrikoetan ere; gainera, aurora boreal biziagoak izango dira.
Aldarrikapen eta elkartasun eguna larunbatean Bilbon, Euskal Selekzioaren eta Palestinaren arteko partidan
Larunbatean San Mamesen jokatuko den lagunartekoarekin batera, kirolaz kanpoko ekitaldi ugari egingo dira: arratsaldean deitutako bi manifestazio, eta goizetik hasita omenaldi eta jarduera kulturalak.
Albiste izango dira: Anaia menesianoen biktimen komunikatua, Jainaga Auzitegi Nazionalean eta "Gaua" filmaren aurrestreinaldia
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.