Aurrekontuei buruzko akordioaren gakoak
EAJk Kongresuan dituen bost diputatuen botoei esker, Espainiako Gobernuak 2017rako prestatu duen Estatuko Aurrekontu Orokorren proiektuak aurrera jarraitu ahalko du, osoko zuzenketak baztertuta. Trukean, Rajoyren gobernuak "euskal agendaren" hainbat konpromiso bete beharko ditu. Guztira, 36 puntu dira, baina 10 garrantzitsuenak bildu ditugu segidan:
1. Kupoa
2007-2015 epealdiari dagokion Kupoaren kitapenen inguruan akordioa lortu dute bi aldeek, eta atzerapenak tarteko, 1.400 milioi euro itzuli beharko dizkio Espainiako Gobernuak Jaurlaritzari. Horrez gain, 2017ko behin-behineko Kupo likidoa 956 milioikoa izatea adostu dute.
2. AHT
'Euskal Y'a 2023an martxan egon dadin, beharrezkoak diren inbertsioak egin eta epeak betetzeko konpromisoa hartu du Rajoyren gobernuak. Hala, 3.380 milioi euro bideratuko ditu proiektura. Hitzartutakoaren arabera, Donostiako eta Ezkioko geltokietako lanak 2018an abiatuko dira; Astigarraga-Oiartzun-Lezo tartearenak 2021ean hasiko dira. Bilboko eta Gasteizko lurrazpiko geltokien lanei 2020an ekingo diete, eta Frantziako tren lasterrarekiko (TGV) lotunea 2025erako egongo da prest.
3. Argindar tarifa berria
Euskal enpresei argindar faktura merkatuko zaie 2018tik aurrera, urtean 50 milioi euro aurreztuta. Rajoyren gobernuak 6.1b tarifa kendu, eta 30-36 kilowatt arteko tentsioari dagokiona 6.2 tarifaren baitan sartuko du.
4 eta 5. Jundizeko terminala eta Lezo-Pasaia plataforma
Lezo-Pasaia (Gipuzkoa) plataforma logistikoa eta Jundizeko (Araba) terminal intermodala sustatzeko akordioa lortu dute bi aldeek. Lehenengoarentzat 100 milioiko partida aurreikusi dute, eta bigarrenarentzat, 120 milioi. Arabako terminala 2023an egon beharko litzateke prest, eta gako izango da Bilbo portua eta Forondako aireportua lotzeko. Lezo-Pasaia plataformari dagokionez, Pasaiako Portuaren eta ahalmen handiko errepideen lotunea bultzatuko du.
6. Lemoizeko zentral nuklearraren lurrak
Espainiako Gobernuak euskal erakundeen esku utziko ditu Lemoizeko zentral nuklearraren lurrak, baita eraikita dagoen kai-muturra ere.
7. Ertzaintza
Adostutakoaren arabera, "ahalik eta lasterren" Segurtasun Batzordearen bilera egiteko konpromisoa hartu du PPren gobernuak. Batzarrean ondoko gaiak onartuko dituzte: Ertzaintzak tokia izango du aurrerantzean Antolatutako Krimenaren eta Terrorismoaren Inteligentzia zentroan, eta Europako polizia arteko lankidetza organoetan parte hartuko du. Horrez gain, muga zeharkatu ahalko du jarraitzen dituen susmagarriak atxilotzeko.
8. 18 trenbide pasagune, lur azpian
Arriskutsuak diren 18 trenbide pasagune lurperatuko dituzte. Tartean, Zalla, Gueñes, Ortuella, Bilbo (Zorrotza) Itsasondo, Hernani eta Amurrio herrietakoak.
9. Berroneratzeak eta kartzela berria Gipuzkoan
Zumaiako Santiago hondartza leheneratuko dute eta Basauriko Pozokoetxe auzoan dagoen trenbide zabalgunea herritarren esku uzteko izapideak egingo dituzte.
Horrez gain, Nerbioi garaiko ur zikinak garbitzeko eta arazteko azpiegiturak berritzeko lanen epeak zehaztu dituzte.
Gipuzkoako espetxe berria lehenbailehen egiteko konpromisoa hartu du Espainiak, Martuteneko lurrekin zer egin erabakitzeko.
10. Diru-laguntzak
Hainbat euskal elkarteri Madrilgo gobernuak emandako diru-laguntzak handitzeko edo ematen hasteko konpromisoa hartu du Rajoyk. Tartean dira Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza, Donostiako Zinemaldia, Aranzadi Zientzia Elkartea, eta Artium eta Bilboko Itsas museoak, besteak beste.
Albiste gehiago politika
Bertan behera geratu da Puyko jaitsiera, bigarren urtez jarraian
Txosnek jai-eremu tradizionala aldarrikatu dute jaitsieraren kalean, udalaren debekuaren aurrean: "Jaiak herriarenak dira". Gogoratu beharra dago Udalak bigarren urtez jarraian debekatu duela hirigunean txosnen jai-esparrua jartzea, kanpoaldera mugituz.
AEBko Euskal Etxeetan euskararen irakaskuntza indartzeko hitzarmena sinatu dute
Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk (North American Basque Organizations) sinatu dute lankidetza hitzarmena. Pradalesek adierazi duenez, "akordio hau konpromiso pedagogikoa baino gehiago da, urrats estrategikoa da euskararen nazioartekotzean".
Dobaranek eta Angulok Arkauti utziko dute urtebete eskas bete ondoren
Agur gutun batean, akademiaren eraldaketarako faseak abian jarri dituztela azaldu dute, baina ez dute irteeraren arrazoia zehaztu.
Eusko Jaurlaritzak Diasporaren Lege berri bat sustatuko du 2026an, egungo erronketara egokitzeko
Euskal herritarrek atzerrian duten presentzia aprobetxatzea da helburua, eta "Euskadi Globala" estrategian eragile diplomatiko gisa interesgarriak izan daitezkeen pertsona guztiak sare horretan sartzea.
Aukera berriak aprobetxatzeko AEBrekin harremanak estutzearen alde agertu da lehendakaria Boisen
Imanol Pradalesek esan du beharrezkoa dela zarata gainditzea eta AEBren eta EAEren arteko lankidetza "zubiak eraikitzen jarraitzea", enpresa aukera berriak aprobetxatzeko. "Ez gara hutsetik hasi. Bilera honekin jarraipena ematen diogu Estatu Batuen eta Euskadiren arteko harreman transatlantikoak sendotzeko helburuari", gaineratu du.
Cerdanen koinatu batek igeltsero gisa lan egin zuen Servinabar enpresan, eta 61.000 euro baino gehiago kobratu zituen
Antonio Muñoz Canok, zehazki, 3.363,36 euro jaso zituen 2019an, 16.255 euro 2020an, 21.233 euro 2021ean eta 20.818 euro 2022an. Igeltseroak bi alditan lan egin zuen eraikuntza konpainian, eta 61.669 euro jaso zituen guztira.
Ramiro González: "Talgoren egoitza sozialaren itzulera oso albiste ona da, sinbolismoz betea"
Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak Talgo enpresaren egoitza soziala Arabara itzultzea goraipatu du. Radio Euskadiko Boulevard saioan egindako elkarrizketan, Talgo erosteko operazioaren azken berriak izan ditu hizpide. Zalantzarik gabe esan du "oso albiste ona dela euskal industriarentzat eta bereziki Arabako industriarentzat", eta nabarmendu du Talgo aktibo garrantzitsua dela lurraldeko jarduera industriala berreskuratzeko.
Jose Maria Angel goialdeko depresiorako komisarioak dimititu egin du, haren curriculumak sortutako polemika dela eta
Buruzagi sozialistaren esanetan, ez du inoiz dokumenturik faltsutu. Haren ohorea eta arlo publikoan egindako ibilbidea kaltetu duen "justifikaziorik gabeko erasoa" salatu du.
Cuelgamurosen zeuden Gasteizko soldadu baten gorpuzkiak eman dizkiote familiari
Memoria Demokratikorako Estatu idazkariak adierazi duenez, "Gobernuak hartutako konpromisoari eutsiko dio, biktima guztiak hobitik ateratzeko, senideek hala eskatzen badute".
Imanol Pradales: "Diaspora aktiboa behar dugu munduan aliantzak lortzeko"
Lehendakariak adierazi du Boiseko Jaialdira egin duen bidaiaren helburuetako bat "Euskadi globala" lortzeko bidean aurrera jarraitzea dela, eta azpimarratu du esparru guztietan aliantzak sortzeko diasporaren zereginaren garrantzia.