Zientzia

2025/01/08 - 20:30

Gripe kasuek gora egiten jarraitzen dute Hego Euskal Herrian

Arnas infekzio akutuen tasa 505 kasukoa izan da 100.000 biztanleko azken astean, aurrekoa, ordea, 461ekoa izan zen. Nafarroan, aldiz, tasa 898 kasukoa izan da 100.000 biztanleko.

2024/12/27 - 22:28

Marieta, 13 urteko gasteiztarra, Espainiako Estatuan bihotz artifizial bat jaso duen lehen adingabea

Duela urtebete hezurretako minbizia diagnostikatu ziotenean hasi zen ibilbide gogor eta neketsua. Marieta oso egoera larrian iritsi zen La Paz ospitalera. Koma eragin behar izan zioten. Esnatzean barruan zeraman gailu berria.

2024/12/27 - 20:31

Lurpean dagoen hidrogenoaren frakzio bakar batek 200 urtez energia mendekotasunarekin buka lezake

Ikerketa berri batek iradokitzen du Lurrak 6,2 bilioi tona hidrogeno inguru dituela arroketan eta lurpeko biltegietan. Arazoa da oraindik ez dakitela non dauden erreserba horiek.

2024/12/27 - 15:09

22.800 pertsona aritzen dira Euskadin ikerketa eta garapenean

Euskadiko biztanleria aktiboaren % 2 baino gehiago.Emakumeen presentziak, ordea, txikia izaten jarraitzen du eta ozta iristen da % 35era.

2024/12/26 - 13:14

Bularreko minbiziaren kontrako sendagaien konbinazio "eraginkor" bat ikertu dute CCUNk eta Biogipuzkoak

Immunoterapia gehitu diote kimioterapiako botikei, eta emaitzak "tumorearen kontrako jarduera esanguratsua erakutsi du, segurtasun-profil onargarriarekin, bularreko minbizi hirukoitz negatibo aurreratua duten pazienteengan, tumore mota honetan erasokorrena.

2024/12/19 - 21:28

Zeintzuk izan dira 2024ko albiste zientifiko esanguratsuenak?

Elhuyarrek azpimarratu du 2024a urte emankorra izan dela arlo zientifikoan. Berri harrigarriak izan dira, baina baita beste hainbat kezkagarri ere. Elhuyarrek berak hamaika albiste zabaldu ditu urte osoan zehar, eta horietatik 10 esanguratsuenak nabarmendu ditu.

2024/12/19 - 07:00

''Ezjakintasuna eta interesak daude zientzialariek jasotako erasoen atzean''

Dibulgazioa egin duten zientzialarien % 51k erasoak jasan dituztela jakin ondoren, EHUn aritzen diren Izortze Santin eta Jone Bilbao ikerlariekin irain eta mespretxuzko komentarioen nondik norakoei buruz hausnartu dugu.

2024/12/19 - 06:00

Gezurrak, negazionismoa eta zientzialariei erasoak

Egin duten ikerketaren emaitzak zabaldu dituzte, eta zientzialarien % 51k erasoak jasan dituztela dio azterlanak. eitb.eus-ek EHUko bi ikertzaile eta dibulgatzaileren hausnarketak jaso ditu.

2024/12/11 - 11:53

Zientzialarien erdiek erasoak jasan dituzte hedabideetan beren iritzia eman ondoren

Hori da Espainiako Estatuan egin den ikerketa aitzindariaren ondorio nagusia. Maider Eizmendi Iraola EHUko Gureiker taldeko ikertzaileak gidatu du, eta bertatik ateratako emaitzak 'Science' eta 'Nature' aldizkarietan argitaratu direnen antzekoak dira.

2024/12/09 - 21:31

Zientziaren munduan 2024an eragin handiena izan duten 10 pertsonak

Birus "ehiztari" bat, erloju nuklearren diseinatzaile bat, adimen artifizialean aditu bat... "Nature" aldizkari ospetsuak 2024an zientzian mugarri izan diren 10 pertsonak aukeratu ditu.

2024/12/04 - 09:25

Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera

Berotze globalaren mugarri izan daitekeen gertakari hori uste baino lehenago jazo daiteke: 2027ko abuztuan, aurreikuspen ezkorrenen arabera. Artikoa izotz gabe geratzeak ekosistemari eta klimari eragin diezaieke, muturreko fenomeno meteorologiko larriagoak eraginda.

2024/11/18 - 07:00

''Aurreikusten da 2050erako infekzioek minbiziak baino heriotza gehiago eragingo dituztela''

Bakterioek antibiotikoei aurre egiten ere ikasten dute, eta, beraz, litekeena da etorkizunean osasun-arazo handia izatea. Igor Horrillo EHUko Farmazia Fakultateko dekanordeak azaldu du guk geuk asko egin dezakegula erresistentzia hori saihesteko.

2024/10/22 - 18:34

Futbolariek gaixotasun neurodegeneratiboak izateko arrisku handiagoa dute buruko kolpeen eraginez

Ikerketak azken 50 urteetan buruan hartutako kolpeak areagotu egin direla egiaztatu du. Kalkuluen arabera, profesionalek 2.000 burukada inguru ematen dituzte 20 urteko ibilbidean, eta 10 urtean % 50eko probabilitatea dute garuneko konmozioa izateko.

2024/10/13 - 11:59

''Mamu-partikulak'' atzemateko esfera garden erraldoi bat eraiki du Txinak lurpean

35,4 metroko diametroa eta 12 solairuko altuera du dispositibo erraldoi horrek, eta lurpean dago, 700 metroko sakoneran, granitozko geruza baten azpian, Kaipingen, Jiangmen hirian. "Unibertsoaren misterioak argitzeko mamu-partikulak" jasotzea du helburu, Xinhua albiste-agentziak jaso duenez.

2024/10/11 - 15:24

“Mendeko kometa” ikusteko azken aukera

Urriaren 12tik aurrera, Tsuchinshan-ATLAS kometa, “mendeko kometa” bezala ezaguna, Lurretik gertu kokatuko da eta ikusi ahal izateko egunik egokienak izango dira.

2024/10/08 - 14:52

Hopfieldek eta Hintonek irabazi dute Fisika Nobel 2024 saria, "makinen ikaskuntzari" egindako ekarpenagatik

Bi fisikariok sare neuronal artifizialen bidez "automatikoki ikastea ahalbidetzen duten funtsezko aurkikuntzak" egin dituztela nabarmendu du Suediako Akademiak, adimen artifizialaren oinarriak ezarriz.

2024/10/07 - 21:28

Insomnio hilgarriaren aurkako terapiaren bila dabil CIC Biogune

Gaixotasun arraro hau Arabako 20 familiatako kideek daukate. Ikertzaileen ustez, 5 urte inguru beharko dira emaitzak ikusten hasteko.

2024/09/25 - 11:48

Perez Iglesias: "Duplizitaterik ez dago, Ikerbasquek ekarpena egingo dio Ikasketa Aurreratuen Zentroari"

Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburuaren arabera, Ikerbasquek funtzio "esanguratsua" izango du Ikasketa Aurreratuen Zentroan.

2024/09/23 - 16:05

Perez Iglesias sailburuak ikerlarientzat Ikasketa Aurreratuen Zentroa sortzea proposatu du

Hurrengo lau urteotan Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailaren lerro nagusien nondik norakoak azaldu ditu Legebiltzarrean. Iragarri duenez, euskarazko ikasketen kopurua handitu eta beketarako diru gehiago bideratuko du (% 6ko igoera).

2024/09/15 - 13:14

Polaris Dawn misio espazial historikoaren parte-hartzaileak Lurrera itzuli dira

Aste honetan, historian izandako lehen ibilaldi espazial pribatua egin dute. Elon Musk aberatsaren SpaceX enpresak egin ditu misio honetan erabili dituzten jantzi bereziak.