Abidadura Handiko Trena

Lehendakariak Akitania Berrira egindako bi eguneko bidaiari amaiera eman dio gaur, eskualde horretako Alain Rousset presidentearekin batera Bordelen egindako prentsaurreko batekin, astelehenean Europako Batzordeko garraio arloko arduradunarekin bildu ondoren.

Imanol Pradales lehendakaria Ardatz Atlantikoko koordinatzailearekin bildu da astelehen honetan, Bordelen (Frantzia). Bilera horretan, Abiadura Handiko Trenaren inguruko gai guztiak eta Euskal Autonomia Erkidegoan dituen loturak izan dituzte hizpide.

Javier de Andres EAEko PPko presidenteak Legebiltzarrean egindako galdera bati erantzunez, lehendakariak esan du atzerapenak "oztopo" direla Euskadiren garapenarentzat. Horregatik, gutun bana bidali die Emmanuel Madron Frantziako presidenteari eta Sebastien Lecornu Frantziako lehen ministroari, Hendaia-Dax-Bordele konexioan "inplikatzeko" eskatuz.

Adifen eta EIBren arabera, finantzaketa horrek bultzada "berri eta garrantzitsua" emango dio Iberiar Penintsula Europako gainerako lurraldeekin lotuko duen trenbide bidezko konexioari.

"Europako Batzordearen aurrean abiadura handiarekin hartutako konpromisoak bete ditzaten eskatuko nieke bi ministroei", adierazi du Pradales lehendakariak Parisen, Frantziako hiriburura egindako bi eguneko bisitaren hasieran. 

Europar Batasunak Lisboa, Madril eta Paris konektatzeko duen planaren gainean hitz egin du gaur Oscar Puente Garraio ministroak. Adierazi du Irun eta Frantzia lotzen dituen euskal Y-a Bruselak eskatzen duen epeetarako eginda egongo dela. Gaineratu du Portugalek borondatea erakutsi duela proiektua aurrera ateratzeko, baina Frantzia konbentzitu beharra dutela oraindik.

Aurreikuspenen arabera, Ataunen, Idiazabalen, Beasainen eta Bakaikun dira zundaketak egitekoak, 'Euskal Y'-aren eta Nafarroaren arteko lotunea aztertzeko. 

Lehendakariak "plangintzatik gauzatzera pasatzea" eskatu du, eta, horretarako, beharrezkotzat jo du Parisko Gobernuaren inplikazioa eta konpromisoa. Gainera, 2026ko hasieran goi-bilera bat egitea espero du, "Euskadiren garapenerako lotura estrategiko" horretan aurrera egiteko.

Imanol Pradales lehendakaria Apostolos Tzitzikostas Europako Garraio komisarioarekin bildu zen urtarrilean, eta orain Abiadura Handiko Trena Iparraldera eta Frantziara bultzatzeko hartutako konpromisoak aurrera doazela egiaztatu du.

Eider Mendoza Gipuzkoako ahaldun nagusiak berriz adierazi du "berebiziko garrantzia" duela 'Euskal Y'-aren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura Ezkio-Itsason egitea. AHT Gelditu kolektiboak zulaketa-lanak egiten ez laguntzeko eta inolako baimenik ez emateko eskatu die Beasain, Idiazabal, Ataun (Gipuzkoa) eta Bakaikuko (Nafarroa) udalei. 

Euskal Y-a Nafarroako trenbidearekin lotzeko hirugarren aukera bat aztertzea erabaki du Estatuko Gobernuak eta horren bideragarritasuna jakiteko zulaketa-lanak egingo dituztela baieztatu du Santanok. 2026ko udaberrirako informazioa guztia esku artean izatea espero du, erabaki bat hartu ahal izateko. 

Donostiako alkatearen arabera, "garai batean aurreikusi zen gaur egun instalazio hori erabiltzen duten autobus askok, Gasteiz eta Bilbo jatorri-helmuga dutenek, desagertuko zirela 'euskal Y' abiadura handiko trenaren zerbitzua martxan jartzean", baina "asko atzeratzen" ari da. "Ez dakigu zein urtetan erabili ahal izango dugun abiadura handiko trena", deitoratu du.

Donostiako alkateak deitoratu egin du oraindik abiadura handiko trena Donostiara iritsi ez izana, horrek zerbitzua arinduko lukeela uste baitu.

Azpiegitura horrek abiadura handiko sarearekin eta Atlantikoko korridorearekin lotuko du Euskal Autonomia Erkidegoa (EAE). Halaber, Arkauteko lotunea eraikitzeko proiektuaren idazketa esleitu da ere bai.

Garraio eta Mugikortasun Iraunkorrerako Estatu idazkariak azaldu du udalekin eta lurjabe partikularrekin egin beharreko elkarrizketak "elkarlan onean" egin direla. Zulaketen ondorengo txostenak "datorren urteko udaberrirako" egotea espero du.

Ez dago data zehatzik, baina, oro har, 15 urte inguru behar izaten dira (5 urte eraikuntza proiekturako eta 8 eta 10 urte lanetarako) hiri batean lurperatze lanak burutzeko.