Kultura

Fermin Muguruzak birako azken kontzertua eskainiko du bihar, Iruñean. Berezia izango dela dio musikariak; izan ere, familia eta ezagunak izango ditu bertan. Muguruzak errepasoa egin du azken bira honek utzitako momenturik goxoenak azalduz; horien artean, Madrilgo kontzertua eta birak utzitako irakaspenak.

'The Life of a Showgirl' lanak pop zirraragarria, antzerkigintza eta eszenatokien gainean eman dituen ia bi hamarkaden errepasoa uztartzen ditu. Artista bere musikaren inoiz baino jabeago ageri da.

Urriaren 4an eta 5ean, Marrumaka jaialdia egingo dute Sarako leizeen arkupetan; Gorka Urbizuk, Ibil Bedik, Kaskezurrek, Ezezezek eta Lumik joko dute, bestek beste.

Gaur hasi eta bihar, asteazkenarekin, bukatuko da Must + Pro, “musikaren profesionalek elkarren esperientzien berri izateko, sektorearen erronkei buruz hausnartzeko eta lotura berriak sortzeko ekitaldia".

Irailaren 29an Gasteizko Jesus Guridi kontserbatorioan joko dute, irailaren 30ean eta urriaren 1ean Kursaalen, urriaren 3an Baluarten eta urriaren 4an Euskaldunan.

Taldeko managerrak pozik hartu du erabakia, eta honakoa esan du: "Kneecap historiaren alde egokian dago; Erresuma Batua, ez".

Lehen kontzertua eman eta zehatz-mehatz 31 urtera –taldearen lehen emanaldia 1995eko Errege bezperan izan zen–, Etzakit hernaniar triki pop taldea agertokira itzuliko da, 2026ko urtarrilaren 5ean, Oialume dantzalekuan, “etxean”.  Xabier Solano (trikitia eta ahotsa), Jon Mari Beasain (gitarra), Aitor Zabaleta (baxua) eta Ander Barrenetxea (bateria) batera oholtzaratuko dira berriz, 2003an taldearen ibilbidea amaitutzat eman eta gero, Etzakit (Elkar, 1998) eta Goiz edo noiz? (Elkar, 2000) diskoetan bildu zituzten kantuak berreskuratzeko.

Primal Scream, Mogwai, Sleaford Mods, Arca, Ana Tijoux eta Japanese Breakfast taldeek, besteak beste, "No Music For Genocide" kanpaina babestu dute, eta Spotifyk teknologia militarrean egindako inbertsioak kritikatu dituzte.

Sariaren helburua "Lourdes Iriondok euskararen eta euskal kulturaren biziberritzean garatu zuen lan zabal eta berritzailea gaur egunera ekartzea eta justizia egitea da, bere ondareak lurraldeko historian merezi duen lekua izan dezan".

Granadar kantariak kontzertua eskaini du bart Muxikebarri Getxoko aretoan, Getxo Folk jaialdiaren bigarren gauean. Igandean, Benito Lertxundi omenduko dute espazio berean. 

70.000 sarrera inguru saldu dituzte nafarrek bi egunean. Ekainaren 20ko emanaldikoak berehala agortu ziren, eta 19koak, agortzeko bidean dira.

Xabier Zeberioren zuzendaritzapean, orkestrak jazza, euskal musika popularra eta inprobisazioa uztartu ditu Bizkaiko jaialdiaren lehen egunean, "Pause" proiektuko kantuetan.

Pello Reparaz buru duen taldeak "Mitoaroa III" ikuskizun distopikoa taularatuko du ekainaren 19an eta 20an Bilboko estadioan. Bihar, ostegunarekin, jarriko dira ekainaren 19rako sarrerak.  

"Egun On" ETBko saioak elkarrizketa egin dio Pello Reparazi, Zetak-ek "Mitoaroa II" kontzertu errenkada amaitu eta biharamunean. Ekainaren 20an San Mamesen egingo duten ikuskizunari buruz ere hitz egin digu. 

Britainiar musikariak mieloma zuen duela hamar urtetik, eta 81 urte zituela hil da.

Ariana Grande pop abeslariak irabazi du MTV Video Music Awards sarietako sari nagusia, eta Lady Gagak eta Sabrina Carpenterrek jaso dituzte ohore handienak New Yorken, jarraitzaileen gogokoenen izarrez beteriko ospakizunean. Grandek urteko bideo onenaren saria irabazi du Brighter Days Ahead lanagatik, eta, ondorioz, jarraitzaileek bozkatutako sarietan gaueko saririk handiena jaso du. Mariah Careyk ibilbidearen saria jaso du, eta bideoklipak egitea zein dibertigarria den azaldu du.

Zetak taldeak 2026ko ekainaren 20an eskainiko du San Mames futbol zelaian George Orwellen 1984 obran oinarritutako Mitoaroa III ikuskizuna, 2084an kokatuko den etorkizun distopikoa. “Apustuak, arriskua eta gauza ezberdinak bizitzeko aukera bat da Zetak”, nabarmendu du Reparazek, eta historia egiteko gogoz agertu da.

Zetak taldeak Bilbo aukeratu du bere ikuskizun arrakastatsuaren hirugarren zatirako, Bizkaia euskal kulturaren erdigunean kokatuz.

Euskarazko musikan aurrekaririk gabeko ikuskizun honetara 40.000 pertsona bertaratzea espero da. Larunbat honetan, 22:00etatik aurrera jarraitu ahal izango da ETB2n eta PRIMERAN streaming bidezko doako plataforman.

Zetakek Illunben eskainiko dituen hiru kontzertuetatik lehena eskaini du bart. Esperientzia berezi eta desberdina. Bertan egon ezin direnentzat, gaur, larunbata, zuzenean izango da ikusgai Primeranen eta EITB2n, 22:00etan.

Woody Allenen 'Annie Hall' komediagatik Oscar saria irabazi zuen aktoreak ehun bat agerraldi egin zituen zineman eta telebistan.

Lau euskal film lehiatuko dira fantasiazko zinemaren Kataluniako jaialdiaren 58. edizioko Sail Ofizialean: “Gaua”, “Singular”, “Balearic” eta “Decorado”.

Maite, miresten eta saritzen ditugun zenbait pelikulatan, egileek Rocío Juradoren kantak erabiltzen dituzte kontakizuna indar bereziaz apaintzeko. Eta gu harro, kontent, zorionak eroturik.

Ione Hernandezen lehen filmaren protagonistak Emma Suarez eta Elena Anaya dira. Lagan filmatzen ari zirela baliatuta, zinemagilearekin, Suarezekin eta Anayarekin eta Josean Bengoetxea eta Artiz Kortabarria aktoreekin hitz egin dugu. 

Lau egunez, sarrerak merkeago erosi ahalko dira, bai Internet bidez, bai txarteldegietan.

Karmele, Asier Altunak zuzendutako film luzea, ostiral honetan, urriak 10, iritsiko da zinema-aretoetara, Donostiako Zinemaldiko Sail Ofizialean estreinatu ondoren. Jone Laspiur eta Eneko Sagardoy dira EITBren parte-hartzea duen film honetako protagonistak. Elkarrekin esnatzeko ordua Kirmen Uriberen eleberria du oinarri pelikulak. 

Zinemagile eta antzerkigilearen lehen film luzeak baten semeak bestearen alabari egindako sexu-eraso bati aurre egin beharko dioten bi ahizparen istorioa du kontagai. 

Segoviako ihesa, Mikelen heriotza eta Días contados filmen zuzendariaren film luze berria urriaren 3an iritsiko da Hegoaldeko zinema aretoetara.

Pelikulok, tartean euskarazko lau film ertain zaharberritu, Gasteizen, Donostian, Bilbon, Iruñean eta Donibane Lohizunen ikusi ahalko dira. 

Donostiako Zinemaldiak jaialdian erakutsi dituzten filmetako batzuk proiektatuko ditu Bizkaiko eta Nafarroako hiriburuetako Golem zinema aretoetan; besteak beste, Karmele eta Los domingos Urrezko Maskorraren irabazlea izango dira ikusgai. 

Linguae Vasconum Primitiae liburuaren ale bakarra Baionako Euskal Museoan ikusi ahal izango da larunbat honetatik urtarrilaren 11ra. 1545ean Bordelen argitaratutako lan hau "mugarria" da euskal literaturan, eta autoreak berak (Bernart Etxepare) eman dio izena Institutuari. Linguae Vasconum Primitiae lanak 28 orrialde ditu, eta, itxura xumea izan arren, garrantzi berezia du euskal ondarearen historian.

Eider Rodriguez idazleak "Dena zulo bera zen" (Susa, 2025) liburua argitaratu du. Lanak sei kontakizun biltzen ditu. 

Idazlearen heriotzaren 50. urteurrenean, Arestik literatura aldizkarietan egin zituen lehen argitalpenak eta objektu ikonikoak jarri dituzte erakusgai Bizkaiko Foru Liburutegian, haren betaurreko ikonikoak esate baterako.

‘Glosak·Glossar el món’ Manel Rodríguez-Castellok eraman du katalanera, eta Contrabando valentziar argitaletxeak kaleratu du. 4.000 euro jasoko dituzte.

Suediako Akademiak hungariar idazlearen obra goraipatu du, "lan sinesgarri eta irudikorra" baita, "terrore apokalptikoaren erdian artearen boterea berresten duena". 

Gipuzkoako liburu-saltzaileen ustez, “El ataque de las cabras” (Chivite) eta “Zoriona, edo antzeko zerbait” (Mitxelena) lanek irakurleen bigarren aukera bat merezi dute. Komikien atalean, “Gerra Gazan” albuma (Joe Sacco) aukeratu dute. 

“Francesco Pasqualeren bosgarren arima”, “Aitona Floren” eta “Traba” lanekin bereganatu dute saria, Euskarazko Literatura, Euskarazko Haur eta Gazte Literatura eta Literatur Lanaren Ilustrazioa modalitateetan.

Idazle eta hizkuntzalariaren istorioa Elisa eta Elixabete ama-alaben oroitzapen eta zaurietan murgiltzen da. Erein etxean argitaratu du.  

Literaturazaleen taldeak 29 urteko bidea egin du, eta akademiakideek “urteko libururik gogokoena” aukeratu du 1996tik. Akademiaren oinarria zen elkarteak “diru-iturri sendorik” lortu ez izana da agurraren zergatia.

Epaimahaiak bizkaitarraren lana aukeratu du bere edertasun poetikoagatik, eta egilea gai izan delako, hainbat diziplina artistikotan oinarrituta, gerra eta heriotza haurrei helarazteko, gai gordinak izan arren.

Euskarazko literatura sorkuntzarako 70.000 euroko dirulaguntza “Txoriei begiratzen zien gizonari begiratzen zion emakumea” proiektua gauzatzeko izango da.

EHUko 35 ikasle-irakaslek gaur egundik begiratu diote duela mende erdi zendutako bilbotar idazlearen obrari eta pentsamenduari, "Gabriel Arestik ereindakoak 1975-2025" liburuan. 

Bizkaitar irakasle eta ikertzaileak bi atal nabarmendu ditu Pamiela etxeak argitaratu duen lanean. Lehenengoan, Lauaxetaren poesia artearekin eta ideologiarekin lotzen du, eta bigarrenean gizarteak Lauaxetaren bizitzaz eta lanaz egin duen harrera aztertu du. Bizkaitar idazlea fusilatu zuten eguneko 88. urtemugan aurkeztu dute lana. (Musika, "Azken oyua" Antton Valverdek musikatuta) 

Emakume batek argitaratu zuen euskarazko lehen liburua aukeratu dute Bilbo Zaharra euskaltegikoek Klasikoen Irakurketa Etenik Gabearen XVIII. ediziorako. Nerea Ibarzabal markinar idazle eta bertsolariak abiatuko du saioa, 08:00etan.

Markinar irakasle, ikertzaile, euskaltzain eta idazleak jaso du Bilboko literatura hitzorduaren garaikurra. Herri literaturan aditu handia da Kalzakorta.

Markinar euskaltzain, irakasle eta ikertzaileak Bizenta Mogelen argitasuna azpimarratu du.

Ekainaren 5ean, "Ipuin onak" Bizenta Mogelen liburua irakurriko dute Arriaga antzokian, Klasikoen XVIII. Irakurketa Jarraituan. Euskaraz idatzi zuen lehen emakumetzat hartu izan da Bizenta, Joan Antonio Mogel "Peru Abarka"ren egilearen iloba.

Maiatzaren 30etik ekainaren 8ra egingo da Areatzan 55. Bilboko Liburu Azoka. Hurrengo egunetan sari gehiago banatuko dira, besteak beste, Urrezko Luma eta Kutxabank Atea sariak.

Thiong'ok kikuyu hizkuntzan idazten zuen eta Nobel sarirako hautagai izan zen sarritan; 87 urteko idazlearen hainbat lan daude euskaratuta, "Gerra garaiko ametsak" lan autobiografikoa, berbarako.

Bizkaiko Foru Aldundiak ekitaldi bat egin du gaur Laukizen, "Bide barrijak" eta "Arrats beran" sortu zituen poetaren jaiotzaren urteurrena ospatzeko.

Eduardo Chillidaren "Burdinaren gorazarrea III" eskultura monumentala Bilboko Arte Ederren Museoaren sarreran dago jada. 2018tik Chillida Lekun egon da, kontserbazio-arrazoiengatik. Lanak lau metroko altuera eta 18 tonako pisua du, eta BBVAren enkarguz sortu zuen Eduardo Chillidak 1991n. Aurretik, bi hamarkada inguru eman zituen "Burdinaren gorazarrea III" lanak Bizkaiko hiriburuko Kale Nagusian.

Bilbon, Ondare aretoan, azaroaren 15era arte egongo da ikusgai nafar artista eta grafitigile erretiratuaren lanen erakusketa. 40 lan baino gehiago bildu dituzte, grafitia 1965ean Filadelfian sortu zeneko 60. urtemuga ospatzeko.  

Iazko aldi berean baino 4.822 bisitari gehiago izan ditu, eta aurten 921.971 bisitari izan ditu dagoeneko. Jende gehien bildu zen eguna abuztuaren 13a izan zen, asteazkena, 8.472 bisitari izan zituen egun osoan zehar.

2025ean garatuko den lehen proiektua Esther Ferrer eta Mari Puri Herrero artisten ibilbideei buruzko bi pieza dokumental ekoiztea izango da.

Ekitaldian Mastodonte, Leioako San Juan Bautista Abesbatza eta Euskadiko Gazte Orkestra (EGO) igoko dira taula gainera.

Irekierarekin, museoak "mugarri garrantzitsua jarri du" bere eraldaketan, eta 2026ko ekainean aurreikusitako 'Agravitas' espazioaren inaugurazioarekin amaituko da.

Gasteizko museoak Gipuzkoako arte eta kultura garaikideko zentroaren artxiboa arakatu du, Mikel Onandia, Sergio Rubira, Leire Vergara eta Beatriz Herraezen komisariotzaren pean.   

2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.

Irailaren 28ra arte egongo dira ikusgai bakarkako erakusketako ikus-entzunezko instalazioak, argazki-sailak, pinturak eta eskulturak. Pálmasonen filmografia osoa eskainiko du Tabakalerak.

Erakusketak Krugerren lan goiztiar adierazgarrietako batzuk berraztertzen ditu, eta goitik behera hartuko ditu Guggenheim Bilbao Museoko hainbat areto. Boterearen hizkuntzaren inguruan hausnarketa egitera bultzatuko du ikuslea, azaroaren 9ra arte. 

Agustin Ibarrolak 1979an museorako sortu zuen jatorrizko instalazioko 18 mihise zaharberrituta aurkeztuko dira. Sei gehiago batuko dituzte, eta jatorriko 27 aleko multzoa osatzeko falta diren beste hirurak galdutzat eman dituzte. 

Bilboko museoaren fundazioko patronatuak bilera egin du bart, Miren Arzalluz zuzendari nagusi denetik egin duen lehenengoa. Museoak inoiz baino bisitari gehiago izan ditu 2025ean.

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak "h" bermeotarraren erakusketa eta "Chantal Akerman. Irudiari aurre egitea" Akermanek eta erakusketaren komisario Claire Athertonek elkarlanean sortutako instalazioak paratu ditu.

Amets Arzallusen liburuan oinarritutako antzezlana Londresko Jermyn Street Antzokian estreinatu da aste honetan, Timberlake Wertenbaker antzerkigilearen eskutik, eta ekainaren 21a arte izango da ikusgai.

"Deikundea" 1485-1490 urteen inguruan –beharbada Palentziako elizaren baterako– egindako Ama Birjinaren bizitzaren eszenekin osatutako erretaula baten parte izan zen.

Seigarren urtez, Arte Ederren Bilboko Museoak bilduma propioko obrak kalera aterako ditu programa horren baitan. 38 obra hautatu dituzte, eta Bizkaiko 31 herritara iritsiko dira lanok, abendura arte.

Sebas Velasco donostiar margolariak "The morning will change everything" bakarkako erakusketa ikusgai jarri du Sarajevon, Bosnia-Herzegovinako Historia Museoan. Berarekin hitz egin dugu.

Artistak 1983an ekin zion eskultura-prestakuntzari, Sorabillako tailerrean, eta zinka hartu zuen lehengai nagusitzat, hainbat forma geometriko eta biluziko eskulturak sortzeko.

Marie de Jongh, Tanttaka Teatroa eta Kukai Dantza konpainiek eta Jose Luis Raymond eszenografoak bost sari eskura ditzakete ekainaren 16an Iruñeko Gayarre Antzokian emango diren sarietan.

Bizkaiko 14 dantza eskolatako 250 ikaslek baino gehiagok hartu dute parte ekitaldian, eta askotariko diziplinak izan dira ikusgai.

Richard O'Brienen musikala Londreseko ekoizpenarekin iritsiko da Bilbora, jatorrizko bertsioan, euskarazko eta gaztelaniazko gainidatziekin. Urriaren 8tik 12ra izango da ikusgai.

Euskalduna Bilbaok Andrew Lloyd Webberren musikalaren bertsio berri bat aurkeztuko du, abenduaren 23tik aurrera. Urtarrilaren 6ra arte egongo da ikusgai. 

14 urteren ondoren eta 2.200 ikuskizun ingururen ostean, Bilboko Pabellon 6 antzokia bota egingo dute, baina berreraikitzeko izango da. Urriaren 5ean, igandean, eskaini dute azken emanaldia. Bertan sarritan antzeztutako Ay, Carmela lana aukeratu dute etapa bati agur esateko.

Jose Antonio Vitoriak eta Garbi Losadak gizarte isolamenduari buruz idatzi duten lana urriaren 3an eta 4an, euskaraz, eta urriaren 5ean, gaztelaniaz, taularatuko dute estreinakoz.

Nafarroako konpainiekin topaketa.

"New worlds" ikuskizuna taularatu du bart estatubatuar aktoreak Jan Vogler biolontxelistarekin, Mira Wang biolinistarekin eta Vanessa Pérez pianistarekin. 

Max saria eramateko sei aukera zeuzkaten euskal arte eszenikoek bart, Gayarren egin den Max sarien banaketa ekitaldian. Ignacio Aranguren eta Vicente Galbete Navarro Villoslada Iruñeko institutuko antzerki irakasleek soilik lortu dute golardoa.

Gayarre Iruñeko antzokiak arte eszenikoen Espainiako sarien gala hartuko du astelehenarekin; euskal ordezkariek sei izendapen dituzte guztira.

Kukai Dantza Taldeak eta hainbat diziplinatako euskal sortzaileek egingo duten ikuskizunaren emanaldiak urriaren 24an Bilbon hasi, eta abendura bitartean taularatuko dituzte.

Navarra Arenan agurtu zuen larunbatean bere nazioarteko bira abeslari irundarrak, 11.000 jarraitzaileren aurrean. Bere musika ibilbideari errepasoa egin, eta Iñigo Cabacas eta Aitor Zabaleta izan zituen gogoan atzokoan, bai eta palestinar herria ere.  

Bikoizketa aktore, bertsozale eta musikari larrabetzuarra zendu da, gaixotasun larri batek jota, 69 urte zituela.

Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.

"The Studio" telesailak 13 sari jaso ditu eta Emmy sarien 77. edizioko garaile nagusia izan da. Los Angelesen egindako ekitaldian "The Pitt" eta "Adolescence" telesailak ere nabarmendu dira. 

Seth Rogen protagonista duen komediak 13 sari lortu ditu guztira, tartean komedia eta aktore onenarenak, Los Angelesen egin duten Emmy sarien 77. edizioaren galan. 

Frantziar estatuak aurrekontua murriztuko dio Iparraldeko kultur eragileen egitasmoak sustatzen dituen erakundeari. Egoera salatzeko protesta egin dute administrazio kontseiluaren atarian.

Trenak egiten dituen enpresa da sariaren diru-emaile nagusia, eta idazle eta bertsolari nafarrak saria jaso izana baliatu nahi izan du “palestinar herriarekiko elkartasuna adierazteko”.

Amaierara arte nekaezina, bere azken egunetara arte lan egin zuen, eta enpresan, bildumetan eta abian diren eta etorkizunean izango diren proiektu ugarietan aritu zen.

Durangoko Azokaren 60. edizioa abenduaren 5etik 8ra egingo dute. Irailaren 30era arte eman ahalko dute izena argitaletxe, diskoetxe, ekoiztetxe, elkarte, erakunde, banatzaile eta autoekoizleek, mahaia jartzeko

30 urtean lehen aldiz, Frantziako Estatuak EKEri ematen dion dirulaguntza murriztuko du. Ipar Euskal Herrian euskal kultura sustatzen duen elkartearen etorkizuna “arriskuan” jar lezake horrek.

Bizkaiak izan zuen jarduera kultural handiena (%45,5), ondoren Gipuzkoak (%38,9) eta azkenik Arabak (%15,6).

Artista polifazetikoak bere auzoan joko du, Urdanibia plazan, hamarkada bat baino gehiagoren ondotik, eta jendetza espero denez, Udalak mapa bat osatu du, informazio praktikoa biltzen duena.

Folklore jaialdia zuzenean.

Folklore jaialdia zuzenean.

Folklore jaialdia zuzenean.

Folklore jaialdia zuzenean.

Folklore jaialdia zuzenean.

Goi-bilera uztailaren 14tik 18ra egingo da, Gasteizen. Ekitaldiak parte-hartzaileei tailerrak, hitzaldiak eta eztabaida-panelak eskainiko dizkie, hizkuntza berreskuratzeari, gazteen aktibismoari eta nazioarteko sareak sortzeari buruzkoak.

Esnaolak (Tolosa, 2000) Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Gazte Saria 2025 jaso du ‘LUUR, Nestor Basterretxearen oroimenez’ lanarengatik. Xabier Etxeberria Mauleonek (Arroitz, 1944), Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Humanitate, Kultura, Arte eta Gizarte Zientzien saria.